SU KASİDESİ ŞİİRİNİN YAPI ÖZELLİKLERİ
birim sayısı: 32
bölümlerin içeriği: Bölümlerde Peygamberi seven ve ona ulaşmaya çalışan birini temsil eden "su" anlatılır.
ölçü: aruz ölçüsü
nazım şekli: kaside
Tam bir kaside altı bölümden oluşur:
Nesib / teşbib, girizgâh, methiye, tegazzül, fahriye, dua.
1. Nesib ya da Teşbib: 15-20 beyitten oluşan kasidenin ilk bölümüdür. Şairler bu bölümde çeşitli betimlemeler yapar, şair-lik yeteneğini ortaya koymaya çalışırlar. Kasideler, nesib (teşbib) bölümlerindeki konuya veya kasidenin redifine göre adlandı-rılır:
• Kimi kasidelerde rediflerine göre adlandırılır: Sünbül kasidesi, kerem ka¬sidesi, sözüm kasidesi gibi... "Su Kasidesi" bu adlandırmaya örnektir.
• Bazen kasidenin tüm beyitleri bir tema etrafında toplanabilir. Okuduğu¬nuz şiirin nazım şekli / kaside; peygamberlere öv-gü amacıyla yazıldığı için nazım türü, naat'tır.
• Bu şiirde nesib bölmü 1-15. beyitlerdir.
2. Girizgâh: Kasidenin yazılış amacını ortaya koyan "methiye" bölümüne geçişi belirler. Genellikle tek beyitten oluşan, methi-ye bölümünün başlaya¬cağını belirten bölümdür.
• Su Kasidesi'nde girizgah bölümü 16. beyittir.
3. Methiye: Tanrı, peygamberler, din veya ve devlet büyüklerinin övüldüğü bölümdür. Beyit sayısı şairin isteğine kalmıştır. Bu bölümde sanatlı, özel¬likle de mübalağalı bir anlatım tercih edilir. Tarihin, mitolojinin ünlü kah¬ramanlarına telmihte bulunulur. Kahramanlarla kasidenin sunulduğu kişi arasında benzerlikler kurulur. Bu kasidede Hz. Muhammed methedilmiş (övülmüştür). Su Kasidesi'nin methiye bölümü 17-29. beyitlerdir.
4. Tegazzül: Genellikle methiye bölümünden sonra bir fırsat oluşturup ka¬sideyle aynı ölçü ve uyakta söylenen gazeldir. 5-12 beyit arasında değişen bu bölümde şair; aşk, şarap gibi temaları işler. Bu bölüm her kasidede bulunmayabilir.
• Nitekim "Su Kasidesi"nde tegazzül bölümü yoktur.
5. Fahriye: Şairin kendisini, şairlik yeteneğini övdüğü bölümdür. Genellikle şairin mahlasının geçtiği bu bölüme "taç bölüm" adı da verilir. Divan şa¬irleri burada kendilerini genellikle İran edebiyatının büyük şairleriyle karşı¬laştırmayı yeğlemişlerdir. Su kasidesinin 30. beyti fahriye bölümüdür.
6. Dua: Birkaç beyitten oluşur. Şair, methiye bölümünde övdüğü kişinin başarılı, uzun ömürlü ve talihinin iyi olması için iyi di-leklerde bulunur, dua eder. Su kasidenin 31-32. beyitleri dua bölümüdür.
10. SINIF NOVA YAYINLARI 125. SAYFA CEVABI İÇİN
RESME TIKLAYINIZ
Tam bir kaside altı bölümden oluşur:
Nesib / teşbib, girizgâh, methiye, tegazzül, fahriye, dua.
1. Nesib ya da Teşbib: 15-20 beyitten oluşan kasidenin ilk bölümüdür. Şairler bu bölümde çeşitli betimlemeler yapar, şair-lik yeteneğini ortaya koymaya çalışırlar. Kasideler, nesib (teşbib) bölümlerindeki konuya veya kasidenin redifine göre adlandı-rılır:
• Kimi kasidelerde rediflerine göre adlandırılır: Sünbül kasidesi, kerem ka¬sidesi, sözüm kasidesi gibi... "Su Kasidesi" bu adlandırmaya örnektir.
• Bazen kasidenin tüm beyitleri bir tema etrafında toplanabilir. Okuduğu¬nuz şiirin nazım şekli / kaside; peygamberlere öv-gü amacıyla yazıldığı için nazım türü, naat'tır.
• Bu şiirde nesib bölmü 1-15. beyitlerdir.
2. Girizgâh: Kasidenin yazılış amacını ortaya koyan "methiye" bölümüne geçişi belirler. Genellikle tek beyitten oluşan, methi-ye bölümünün başlaya¬cağını belirten bölümdür.
• Su Kasidesi'nde girizgah bölümü 16. beyittir.
3. Methiye: Tanrı, peygamberler, din veya ve devlet büyüklerinin övüldüğü bölümdür. Beyit sayısı şairin isteğine kalmıştır. Bu bölümde sanatlı, özel¬likle de mübalağalı bir anlatım tercih edilir. Tarihin, mitolojinin ünlü kah¬ramanlarına telmihte bulunulur. Kahramanlarla kasidenin sunulduğu kişi arasında benzerlikler kurulur. Bu kasidede Hz. Muhammed methedilmiş (övülmüştür). Su Kasidesi'nin methiye bölümü 17-29. beyitlerdir.
4. Tegazzül: Genellikle methiye bölümünden sonra bir fırsat oluşturup ka¬sideyle aynı ölçü ve uyakta söylenen gazeldir. 5-12 beyit arasında değişen bu bölümde şair; aşk, şarap gibi temaları işler. Bu bölüm her kasidede bulunmayabilir.
• Nitekim "Su Kasidesi"nde tegazzül bölümü yoktur.
5. Fahriye: Şairin kendisini, şairlik yeteneğini övdüğü bölümdür. Genellikle şairin mahlasının geçtiği bu bölüme "taç bölüm" adı da verilir. Divan şa¬irleri burada kendilerini genellikle İran edebiyatının büyük şairleriyle karşı¬laştırmayı yeğlemişlerdir. Su kasidesinin 30. beyti fahriye bölümüdür.
6. Dua: Birkaç beyitten oluşur. Şair, methiye bölümünde övdüğü kişinin başarılı, uzun ömürlü ve talihinin iyi olması için iyi di-leklerde bulunur, dua eder. Su kasidenin 31-32. beyitleri dua bölümüdür.
10. SINIF NOVA YAYINLARI 125. SAYFA CEVABI İÇİN
RESME TIKLAYINIZ