MAKALE KONU ANLATIMI,MAKALE NEDİR, ÖZELLİKLERİ, TÜRK EDEBİYATINDA MAKALE, Makale Yazarlarında Bulunması Gereken Özellikler,MAKALENİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ, Edebiyatımızda Makale Türünde Bazı Önemli Eserler
derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
Derskonum.com olarak her dönem olduğu gibi yeni dönemde de sizler için kitap cevepları,konu anlatımı,pdf ders notları ile her zaman yanınızdayız..
Bu sayfamızda siz değerli takipçilerimiz için MAKALE KONU ANLATIMI,DERS NOTLARI Türleri Ve Özellikleri üzerine bir paylaşım yazacağız.
Sizde eğer bize ve tüm eğitim camiasına yardımcı olmak adına hazırladığınız yazılıları-notları-soruları-videoları paylaşmak isterseniz mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.
İyi çalışmalar..
doğru konum= derskonum
doğru konum= derskonum
destek olmak için lütfen paylaşınız
MAKALE KONU ANLATIMI
Makale Nedir ?
Sosyal, siyasal, ekonomik, günlük, sanatsal ve
toplumsal konuları açıklayıcı, didaktik niteliği olan gazete ve dergi
yazılarına makale denir.
MAKALE TÜRLERİ
MAKALE TÜRLERİ
Makale, yazılış amaç ve konularına
göre ikiye ayrılır. Birincisi, “bilimsel makaleler”dir. Bunlar, bilimsel
konular ve farklı bilim dallarıyla ilgili makaleler (tıp, fizik, doğal ve
deneysel bilimler, insan bilimleri vb.)dir. Bu tür makaleler, bilimsel
araştırma ve incelemelere bağlı olarak yazılır ve özellikle dergilerde
yayımlanır. İkincisi ise “gazete makaleleri”dir.
UYARI: makaleleri bazı kaynaklar bilimsel ve edebi olarak ikiye ayırmaktadır. Burada bilmemiz gereken bilimsel makale ve diğeri ( güncel-gazete-edebi adı ne olursa olsun) :))))
UYARI: makaleleri bazı kaynaklar bilimsel ve edebi olarak ikiye ayırmaktadır. Burada bilmemiz gereken bilimsel makale ve diğeri ( güncel-gazete-edebi adı ne olursa olsun) :))))
BİLİMSEL MAKALELER
Bilimsel makaleler; başlık, özet, giriş, yöntem, bulgular, sonuç ve tartışma, kaynakça bölümlerinden oluşur. Metnin özelliğine göre bu bölümlerden bazıları bulunmayabilir veya başlıkla belirtilmeyebilir.
Başlık: Konunun ilgilileri tarafından okunacak ilk bölümdür. Bu nedenle başlık düzenlenirken kelimeler
dikkatle seçilmeli, makalenin içeriğini yansıtan en az sayıda kelime kullanılmalıdır. Uygun bir başlığı olmayan makale, hedef okuyucu kitlesine ulaşmayabilir.
Özet: Metnin bütününde anlatılanların ana hatlarıyla ifade edildiği bölümdür. Araştırmanın kapsamı, amacı, araştırmada kullanılan yöntemler, elde edilen bulgular, araştırma sonunda ulaşılan sonuçlar ve metindeki anahtar kelimeler bu bölümde verilir.
Giriş: Temel bilgilerin sunulduğu bölümdür. Bu bölümde konuyla ilgili daha önce yapılan çalışmalar
hatırlatılır. Bu çalışmaya neden gerek duyulduğu ortaya konur.
Yöntem: Bu bölümde araştırmada tercih edilen yöntem ve söz konusu yöntemin tercih edilme nedenleri anlatılır. Yazarın neyi, nasıl ve niçin kullandığını açıkladığı bu bölüm, konuyu bilen bir uzmanın aynı çalışmayı kendi imkânlarıyla tekrar etmesini sağlar nitelikte olmalıdır.
Bulgular: Bu bölümde araştırmada elde edilen bulgular ve bu bulguların ne anlama geldiği dile getirilir.
Sonuç ve Tartışma: Bu bölümde araştırmada elde edilen bulguların araştırmanın amaçları ile ilişkileri kurulur. Elde edilen bulgulardan birtakım nesnel genellemelere ulaşılmaya çalışılır. Ulaşılansonuçlar, daha önce aynı veya benzer konularda yapılmış çalışmaların sonuçlarıyla karşılaştırılır.
Araştırmanın bilim dünyasına katkısı belirtilir. Yapılan bilimsel çalışmayla ulaşılan sonuçların günlük
hayattaki olası etkileri değerlendirilir.
Kaynakça: Makalenin sonunda, yararlanılan kaynaklar liste hâlinde gösterilir. Makalede yer alan her kaynağa, kaynakçada yer verilir; kaynakçada yer alan her kaynağa metin içinde gönderme yapılır. Kaynakça hangi bilginin hangi kaynaktan alındığını göstermez. Bilginin hangi kaynaktan alındığı,
metnin
MAKALE TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
⇰Makalenin
temel ögesi düşünce (fikir)dir. Yazar, makalesinde, ele aldığı konuyla ilgili
düşüncesini savunur ve okuyucuya benimsetmeye çalışır.
⇰Makalenin
yazılış amacı bilgi vermek, bir düşüncenin savunuculuğunu yapmaktır. Makalede
bilgi verilirken düşünceye sadece değinilmekle yetinilmez. Düşünce ya da öne
sürülen sav, ispatlanmaya okura kabul ettirilmeye çalışılır.
⇰Makale,
gazete ve dergi yazısıdır; gazete ile doğmuş ve gelişmiş bir yazı türüdür.
Gazetelerde ilk sütuna veya birinci sayfaya konulan önemli yazılara “başmakale
(baş-yazı)”, bu yazıları yazanlara ise “başyazar” denir.
⇰Makalenin
hedef kitlesi, “genel okuyucu kitlesi”, yani halktır. Bilimsel makalelerin
hedef kitlesi ise o makalenin ilgili olduğu alanın uzmanlarıdır. Konusu ne
olursa olsun bir gazete makalesinde yazar, okurların düzeyini düşünmek
zorundadır. Yazar, makalesini okunabilir kılmanın, düşüncelerini geniş halk
kitlesine ulaştırmanın yollarını arar çünkü makalede ana öge düşüncedir. Bu
düşünceyi geniş halk yığınlarına indirme, onlarla iletişim kurma ustalık
isteyen bir iştir. Düşünce, soyuttur. Soyutu somuta dönüştürme, öne sürülen
fikri inandırıcı kılma, makale yazarının göz önünde bulundurması gereken önemli
noktalardır. Bu da yazarın açık, akıcı, duru ve yalın bir anlatım kullanmasına,
düşünceyi geliştirme yollarından yararlanmasına bağlıdır.
⇰ Makalenin
toplum hayatında önemli rolü vardır:Makalenin halkı aydınlatmak, yönlendirmek
ve çeşitli konularla ilgili kamuoyu oluşturmak bakımından etkisi büyüktür.
Özellikle gazete makalelerinin geniş bir halk kitlesi üzerinde öğretici ve
eğitici bir işlevi vardır.
⇰Makalede
konu sınırı yoktur. Güzel sanatlardan politikaya, toplumsal ve bilimsel
konulardan, günlük olaylara ya da ülke sorunlarına kadar her konuda makale
yazılabilir. Bu yönüyle makaleler, bilime katkıları yanında; toplumsal
sorunları gündeme getirmeleri ve bu sorunlara çözüm yolları önermeleri
bakımından büyük bir değer taşır.
⇰Makalede
öne sürülen yargılar nesnel verilerle güçlendirilir; tanımlama, örnekleme,
tanık gösterme, Karşılaştırma gibi düşünceyi geliştirme yollarıyla açıklanıp
kanıtlanır.
⇰Makalelerde bilimsel ve ciddi bir üslup kullanılır.
⇰Makalede dil, genelde
göndergesel işlevde kullanılır.
⇰Makalede genelde açıklayıcı
anlatım türü kullanılır; öğretici, kanıtlayıcı ve tartışmacı anlatım türleri de
kullanılır.
⇰Makalede üçüncü tekil
kişili anlatım kullanılır, birinci tekil kişili anlatımdan mümkün olduğu kadar
uzak durulur.
⇰Bu türün Türk
edebiyatındaki ilk örneğini, 1860’ta Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayımladığı
"Mukaddime"başlıklı yazısıyla Şinasi vermiştir.
⇰ Ziya Paşa’nın “Şiir ve
İnşa” adlı makalesi de edebiyatımızın ünlü makalelerindedir.
Makale
Yazarlarında Bulunması Gereken Özellikler
Makale yazarı genel kültürü
yanında alanında geniş ve güvenilir bilgiye, sağlam bir dünya görüşüne sahip
olmalı; sorunlara tarafsız bir gözle bakabilmelidir. Makale yazarı, yazısını okunabilir
kılmak için düşüncelerini somut duruma getirebilmelidir.
Makale yazarı, okuyucunun
düzeyine uygun bir dil kullanmalıdır. Bilimsel makalelerin, belli bir alandaki
uzmanlığın ürünü olması ve bilimsel dergilerde yayımlanması, o dergileri de
sadece o alanla ilgili kişilerin satın alıp okuması gibi nedenler, yazarın açık
ve anlaşılır olma, herkese hitap etme kaygısını ortadan kaldırır. Bu durumda
sadece inandırıcılık ve kanıtlar öne çıkar. Hatta yazar, uzmanlık alanına ait
terimleri kullanırken okuyucunun bu terimleri bilip bilmediğini düşünmez çünkü
bilimsel makaleler, o alana ilgi duyan kişiler tarafından okunur.
Gazetelerde
Yayımlanan Makalelerin, Haberlerden ve Gazetelerdeki Diğer Yazılardan Farkı
Gazete makalelerini haberden ayıran temel
özellik şudur: Haber yazıları; acele yazılmış, yalnız olay anlatan yazılardır.
Makale ise olaylar üzerinde fikir yürüterek konuyu makale planı içerisinde
geniş halk topluluklarına ulaştırır. Haber yazıları günceli yansıtır ve
yayımlandıktan birkaç gün sonra güncelliğini kaybeder. Makaleler ise kalıcıdır.
Türk Edebiyatındaki Gelişimi
Makaleler
günümüzde bilimsel makaleler ve gazete makaleleri olmak üzere iki grupta
toplanabilir. Fakat makalenin Türk edebiyatındaki serüveni gazetenin yayın
hayatımıza girmesiyle başlar. Türk edebiyatının
ilk gazetesi 1831 ‘de çıkarılan Takvîm-i Vekâyi’dir. Tamamen hükümet
denetiminde çıkarılan gazeteyi 1840′ta yarı resmî yan özel olarak çıkarılan
Cerîde-i Havadis izler. Şinasi’nin Agâh Efendi’yle birlikte 1860′ta çıkardığı
Tercümân-ı Ahvâl ise batılı anlamdaki ilk gazete kabul edilir. Şinasi’nin
1862′te tek başına çıkardığı Tasvîr-i Efkâr ikinci özel gazetedir. Şinasi, adı
geçen gazeteler aracılığıyla “makale”nin yazılı bir tür kapsamında temellerini
atmıştır. Bu gazetelerde özellikle güncel konular hakkında yayınlanan makaleler
Türk edebiyatında türünün ilk örnekleri kabul edilirler.
Türk edebiyatında ilk makaleyi, İbrahim Şinasî ilk sayısı 22 Ekim
1860′ta çıkan Tercümanı Ahval gazetesinde yayımlamıştır.Makalenin, Türk edebiyatına ilk olarak gazeteyle girmesi
tesadüfi değildir. Makale, Türk toplumunun düşünce hayatına yeni bir bakış
açısı getirmiştir. Olayları sorgulama, neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde
değerlendirme, çözüm önerileri getirme, kanıtlara dayandırma bu türün
bünyesinde taşıdığı özeliklerdir.
Gazete
ise halka ulaşmanın en yaygın araçlarından biridir. Dolayısıyla Şinasi gazete
aracılığıyla halka ulaşabilmiş, makaleler aracılığıyla ise ele aldığı konuyu
açık, anlaşılır bir şekilde ve her yönüyle insanlara anlatma imkânı bulmuştur.
MAKALENİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Makaleler, belli bir plana bağlı olarak yazılan yazılardır. Bu nedenle ele alınan konuyla ilgili düşünceler rastgele açıklanmaz.
Giriş Bölümü: Giriş bölümünde, ele alınacak konuyla ilgili genel bilgi verilir. Okuyucu, ilk önce bu bölümü okuyacağı için giriş bölümünün ilgi çekici ve okuyucunun hoşuna gidecek bir anlatım özelliği taşıması gerekir. Bu bölümde, öne sürülecek düşünce, bir ya da iki paragrafla açık bir şekilde ortaya konur.
Gelişme Bölümü:Bu bölümde yazar, giriş bölümünde ortaya koyduğu düşünce ve tezini ispatlamaya çalışır. Yazar; çeşitli veri, belge ve delillere dayandırarak görüşlerini açar ve tüm yönleriyle açıklar. Bunun için de yazarın, düşüncesinin doğruluğunu inandırıcı bir dille bütün yönleriyle ortaya koyması gerekir. Karşılaştırma, tanık gösterme, gözlem ve nesnel verilerden yararlanılarak bu inandırıcılık sağlanır.
Sonuç Bölümü: Tüm yönleriyle açıklanan düşünceler, sonuç bölümünde birkaç cümleyle kesin bir yargıya bağlanır.
TÜRK VE DÜNYA EDEBİYATINDA MAKALE TÜRÜNDEKİ ESERLER
1) Şinasi
1) Şinasi
® Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
2) Ziya Paşa
® Şiir ve İnşa
3) Hüseyin Cahit Yalçın
® Edebiyat ve Hukuk (Fransız İhtilali ve Milliyetçilik akımını övme sebebiyle Servet-i Fünun Dergisinin II. Abdülhamit tarafından kapatılmasına sebep olan makaledir. )
4) Cenap Şahabettin
® Evrak-ı Eyyam
® Nesr-i Harp
® Nesr-i Sulh
® Nesr-i Harp
® Nesr-i Sulh
5) Ömer Seyfettin
® Yeni Lisan
6) Yusuf Akçura
® Üç Tarz-ı Siyaset
6) Ahmet Hamdi Tanpınar
® Edebiyat Üzerine Makaleler
7) Namık Kemal
® Mes Prizon Muahazenamesi
® Renan Müdafaanamesi
8) Ziya Gökalp
® Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak
9) Ali Canip Yöntem
® Milli Edebiyat Meseleleri ve
Cenap Bey'le Münakaşalarım
Cenap Bey'le Münakaşalarım
10) Yahya Kemal Beyatlı
® Aziz İstanbul
® Eğil Dağlar (Makale-Sohbet)
® Eğil Dağlar (Makale-Sohbet)
11) Yaşar Nabi Nayır
® Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (Makale-İnceleme)
12) Hasan Ali Yücel
® Pazartesi Konuşmaları
® İyi Vatandaş İyi İnsan
® İyi Vatandaş İyi İnsan
13) Samiha Ayverdi
® Yusufçuk (Makale ve Konferanslar)
14) Mehmet Kaplan
® Nesillerin Ruhu (Makale-Eleştiri)
® Büyük Türkiye Rüyası (Makale-Eleştiri)
® Kültür ve Dil (Makale-Eleştiri)
Sohbet ile Makale Arasındaki Farklar :
sohbet ile makale arasındaki farkları üç madde etrafında toplamaktadır:
1 - Makalenin konuyu derinlemesine incelemesine karşılık, sohbetlerde konu yüzeyden incelenir.
2 - Makalelerde işlenen fikir savunularak ispatlanır. Sohbetlerde ise, ispat gayesi yoktur.
3 - Makalelerde daha ciddi ve sağlam ilim dili kullanıldığı halde, sohbetlerde samimi bir konuşma dili kullanılır
Makale ile Fıkra Arasındaki Farklar:
1 - Makale yazarı ele aldığı fikirleri bilimsel bir yaklaşımla incelerken fıkra yazarı, yazarı kişisel görüşle ele alıp inceler.
2 - Makalede yazar fikirlerini kanıtlamak zorundadır. Bunun için sağlam güçlü kanıtlar göstermesi gerekir.
3- Fıkrada ise böyle bir zorunluluk yoktur. Fıkra yazarı isterse ispatlama yoluna gider isterse gitmez, her türlü örneği kul1anabilir.
4 - Makale bilimsel bir yazı olduğu için resmi ve ciddi bir anlatım kul1anılır. Fıkrada ise samimi, rahat ve içten bir anlatım vardır.
Makale ile Deneme Arasındaki Fark
Denemeci özgürce seçtiği bir konu üzerinde kişisel görüşlerini okurlarıyla dostça paylaşırken okuyucuyu düşündürme amacı taşır. Yazınsal bir dil kullanarak toplumun geneline hitap eder.
Makaleci ise öğretmeyi, bilgilendirmeyi amaçladığı için bilimsel belge, anket ve istatistikler gibi verilerle savını kanıtlama yoluna gider. Bilimsel ve terimsel bir dil kullanarak konuyla doğrudan ilgisi olan sınırlı bir okura seslenir.
® Kültür ve Dil (Makale-Eleştiri)
Sohbet ile Makale Arasındaki Farklar :
sohbet ile makale arasındaki farkları üç madde etrafında toplamaktadır:
1 - Makalenin konuyu derinlemesine incelemesine karşılık, sohbetlerde konu yüzeyden incelenir.
2 - Makalelerde işlenen fikir savunularak ispatlanır. Sohbetlerde ise, ispat gayesi yoktur.
3 - Makalelerde daha ciddi ve sağlam ilim dili kullanıldığı halde, sohbetlerde samimi bir konuşma dili kullanılır
Makale ile Fıkra Arasındaki Farklar:
1 - Makale yazarı ele aldığı fikirleri bilimsel bir yaklaşımla incelerken fıkra yazarı, yazarı kişisel görüşle ele alıp inceler.
2 - Makalede yazar fikirlerini kanıtlamak zorundadır. Bunun için sağlam güçlü kanıtlar göstermesi gerekir.
3- Fıkrada ise böyle bir zorunluluk yoktur. Fıkra yazarı isterse ispatlama yoluna gider isterse gitmez, her türlü örneği kul1anabilir.
4 - Makale bilimsel bir yazı olduğu için resmi ve ciddi bir anlatım kul1anılır. Fıkrada ise samimi, rahat ve içten bir anlatım vardır.
Makale ile Deneme Arasındaki Fark
Denemeci özgürce seçtiği bir konu üzerinde kişisel görüşlerini okurlarıyla dostça paylaşırken okuyucuyu düşündürme amacı taşır. Yazınsal bir dil kullanarak toplumun geneline hitap eder.
Makaleci ise öğretmeyi, bilgilendirmeyi amaçladığı için bilimsel belge, anket ve istatistikler gibi verilerle savını kanıtlama yoluna gider. Bilimsel ve terimsel bir dil kullanarak konuyla doğrudan ilgisi olan sınırlı bir okura seslenir.