ÜNLEMLER
Sevinme, coşma, kızma, acıma, şaşma, korkma gibi duyguları anlatan; seslenme, buyruk gibi durumları bildiren ya da doğa seslerini yansıtan sözcüklerdir.
Aman ha!
Of bıktım artık!
Ah bunu önceden bilseydim!
Vah vah, ne oldu sana!
Ay, ne şirin şeysin sen öyle!
Vay başıma gelenler!
Yeter be!
Bravo sana!
Hah vapur gözüktü!
Ha gayret!
Elveda sana, ey sonbahar!
Eyvah, ne yer, ne yâr kaldı!
Hey, bana baksana!
Oh, ne güzel!
Not: Ünlemler bazen cümle içinde değişik görevlerde kullanılabilir.
Kimsenin ahı kimsede kalmaz. (ad)
Dedemin amansız bir hastalığı vardı. (sıfat)
Ha ben ha sen, hiç fark etmez. (bağlaç)
Örnek 1:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem vardır?
A) Ne vardı diyorum ah bir dönseydin son anda.
B) Yalnızlık üşümekmiş, yalnızım üşüyorum.
C) Uçurummuş sensizlik, tut beni düşüyorum.
D) Bütün maviler sensiz şimdi her şey düş rengi.
E) Geleceksen deli dalgalarla deli yağmurlarla gel.
Çözüm:
A seçeneğindeki “ah” ünlemi bir özlem anlamı verir.
Cevap A