18. VE 19. YY. YENİLİKLERİ/ISLAHATLARI PADİŞAH PADİŞAH-OSMANLI DEVLETİ 18-19. YY. ISLAHATLARI YENİLİKLERİ

3. Selim Dönemi Islahatları

3. Selim Dönemi’nde devletin siyasi, askeri ve ekonomik dengeleri bozulmuş durumdaydı. Bu nedenle hükümdarlığı döneminde planlı ve programlı olarak ıslahat hareketlerine girişti. 3. Selim bu doğrultuda;

★ Devletin içinde bulunduğu durum ve sorunların çözümü için raporlar (Layiha) hazırlattı.
★ Bir danışma meclisi (Meclisimeşveret) oluşturarak ıslahat yapma kararı aldı.
★ Avrupa’ya daimi elçiler gönderdi.
★ Nizamıcedit adlı yeni bir ordu meydana getirdi.
Bu ordunun giderlerini karşılamak için İradıcedit adında bir hazine oluşturdu.
★ Ordunun eğitimi için Levent ve Selimiye kışlaları kuruldu.
★ Yabancı dil eğitimine önem verildi.
★ Birçok kitap Türkçeye tercüme edilerek kültürel gelişim sağlandı.
★ Paranın değerini koruması için tedbirler alındı.
Vergi düzenlemeleri yaptı.
★ Yerli malı kullanılması özendirildi.
★ Avrupalı devletlerin önemli başkentlerinde (Londra, Paris, Viyana, Berlin) daimi elçilikler açıldı.
Böylece Avrupalı devletlerin daha yakından tanınması ve Osmanlı aleyhine çalışmaları takibe alındı.
★ Vezirlerin sayısı ve görev süreleri yeniden belirlendi ve kadıların görev yerine gitmeleri sağlandı.
★ Mühendishaneiberrihümayun (Kara Mühendis Okulu) adlı yeni bir askeri okul açıldı.
★Avrupa’dan yabancı uzmanlar getirilerek, lağımcı, topçu, humbaracı ocakları teknik sınıf olarak yeniden düzenlendi.
★ Denizciliğe önem verildi, tersaneler onarılarak işler hale getirildi.
★ Yeniçeri ocağını aşamalı olarak kaldırmak istedi.
★ Musikiye önem verildi.
★ Darü’t Tıbatü’l Amire adlı devlet matbaası kuruldu.

✍ 3. Selim’in idari, askeri ve ekonomik alanda giriştiği bu köklü ıslahatlar devleti yüzde yüz dağılmaktan kurtaramadı. Fakat çağdaşlaşma yolunda atılan bu adımlar kendinden sonraki devlet yöneticilerine örnek oldu.

✍ 3. Selim Sûzi Dilâra makamında şarkılar yazmıştır.

NOT :

3. Selim ıslahatları daha kalıcı hale getirmek için kişilere değil devletin malı yapmaya ve yeniliklerin sürekliliğini  hedef edinmiştir.
Bu dönemde daha çok Fransa’yı örnek alan 3. Selim ordu, ekonomi ve yönetim alanında köklü değişiklikler yapmıştır.
Yeniliklerin tümüne ve bu dönemde kurulan orduya Nizamıcedit adı verilmiştir

II MAHMUT

Dönemin ıslahatları:
1-Asakir-i Mansure-i Muhammediye adında yeni bir ordu kurdu.
2-Sadece Deniz Mühendishanesi mezunlarının kaptan olması kararlaştırıldı.
3-Divan örgütü kaldırılarak bakanlıklar kuruldu.
4-Müsadere sistemi kaldırıldı.
5-Posta ve karantina örgütü kuruldu.
6-Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.
7-Memurlar için kıyafet zorunluluğu getirildi.
8-Padişah portreleri devlet dairelerine asılmaya başlandı.
9-Medreselerin yanında çağdaş eğitim veren okullar açıldı. İlköğretim zorunlu oldu. Rüştüye (ortaokul) gibi orta dereceli okullar açıldı.
10-Memur yetiştirmek amacıyla Mekteb-i Maarif-i Adliye, Harp okulu, Tıp okulu gibi okullar açıldı.
11-1821’de Tercüme odası adı ile ilk yabancı dil okulu açıldı.
12-Eğitim amacıyla Avrupa’ya ilk kez öğrenci gönderildi.
13-İlk resmi gazete Takvim-i Vakayi çıkarıldı.
14-Çuha fabrikası kurulmaya çalışıldı.
15-II.Mahmut ülkeyi tanımak amacıyla yurt gezisine çıkan ilk padişahtır.

ABDÜLMECİT'İN YAPTIĞI YENİLİKLER 
Hukuk Alanındaki Islahatlar
#Meclis-i Al-i Tanzimat (Adli ve mali işlere bakan Yüksek Düzenleme Meclisi) kurula¬rak, ıslahatları düzenleme ve kanun yapma yetkisi bu kurula verilmiştir.
# Arazi Kanunnamesi çıkartılmıştır.
# Merkezi yönetimi güçlendirmek için valilerin yetkileri azaltılmıştır.
#Devlet kanunlarının yayınlandığı Düstûr Dergisi çıkarılmaya başlanmıştır.
Yönetim Alanındaki Islahatlar
#İl Genel Meclisi kurularak, halkın yerel yönetimlere katılması sağlanmıştır #Posta Nezareti kurulmuştur.
#Meclis-i Maarif-i Umumiye kurulmuştur. (Eğitim - öğretim Bakanlığı) #Jandarma Teşkilatı kurulmuştur. (Umur-u Zaptiye)
# ilk telgraf hatları kurulmuştur. (İstanbul - Edirne)
Maliye Alanındaki Islahatlar
#iltizam Sistemi kaldırılarak gelire göre vergi alınmaya başlanmıştır. Vergilerin toplanması vergi memurlarına bırakılmıştır,
#ilk Osmanlı Bankası olan Bank-ı Dersaadet kurulmuştur. Yabancı devlet destekli (ingiltere) ilk Osmanlı bankası Bank-ı Şahane-i Osmaniye kurul¬muştur.
#ilk kâğıt para Kaime-i Nakdiye basılmıştır.
Eğitim ve Kültür Alanındaki Islahatlar
#Yabancı paraların ülkede kullanılması yasaklanmıştır,
#ilk demiryolu hatları yapılmıştır. (İzmir-Aydın, istanbul - İzmit) #ilk deniz yolu işletmesi (Şirket-i Hayriye) kurulmuştur.
#Erkek öğretmen okulu olan Dar'ül Muallim açılmıştır,
#ilk Osmanlı üniversitesi Dar'ül Fünun açılmıştır.
#Kaymakam ve okul müdürü gibi yönetici yetiştirmek için Mülkiye Mektebi açılmıştır.
#Kız rüştiyeleri açılmıştır.
#Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkâr, Ceride-i Havadis gibi ilk özel gazeteler çıkarılma¬ya başlanmıştır.
#Dolmabahçe Sarayı, Beykoz, Küçüksu, Ihlamur, Yıldız Kasrı gibi birçok köşk yapılmış¬tır.

SULTAN ABDÜLAZİZ DÖNEMİ ISLAHATLARI 1861-1876

Hukuk ve Yönetim lamndaki Islahatlar
#Nizamiye Mahkemeleri açılmıştır. (Şeriat mahkemelerinin yanı sıra, Avrupa hukuk ku¬rallarına göre işleyen yeni mahkemelerin açılmasıyla, hukukta ikilik başlamıştır )
#İlk Osmanlı medeni kanunu olan Mecelle, Ahmet Cevdet Paşa öncülüğünde hazır¬lanmaya başlanmıştır.
#Şûra-ı Devlet kurulmuştur. (Danıştay)
#Vilayet Nizamnamesi yayınlanmıştır.
#İstanbul Emniyet Sandığı açılmıştır.
#Mithat Paşa'nın girişimiyle çiftçiye ucuz kredi verilmesi amacıyla Memleket Sandıkları kurulmuştur.
#Bahriye Nezareti kurulmuştur.
#ilk posta pulu basılmıştır.
Eğitim Alanındaki Islahatlar
#Maarif-i Umumiye Nizamnamesi yayınlanarak (Genel Eğitim Kanunu) ilk kez azınlık okulları ve yabancı okulların programları denetlenmeye başlanmıştır.
#Galatasaray Sultanisi açılmıştır.
#Kız öğretmen okulu olan Dar'ül Muallimat açılmıştır.
#Darüşşafaka Lisesi açılmıştır.
#Kaptan Mektebi açılmıştır.