TANZİMAT EDEBİYATINDA İLKLER
İlk yerli roman: Şemsettin Sami'nin "Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat" adlı eseridir.
İlk çeviri roman: Yusuf Kâmil Paşa'nın Fenelon'dan çevirdiği "Telemak" adlı eserdir.
İlk tarihi roman: Namık Kemal'in "Cezmi" adlı eseridir.
İlk edebi roman: Namık Kemal'in "İntibah" adlı eseridir.
İlk tarihi roman denemesi: Ahmet Mithat Efendi'nin "Yeniçeriler" adlı eseridir. İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem'in "Araba Sevdası" adlı eseridir.
İlk köy romanı: Nabizade Nazım'ın "Karabibik" adlı eseridir.
İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf'un "Eylül" adlı eseridir.
İlk natüralist roman: Nabizade Nazım'ın "Zehra" adlı eseridir.
İlk köy şiiri: Muallim Naci'nin "Köylü Kızların Şarkısı" adlı şiiridir.
İlk pastoral şiir: Abdulhak Hamit'in "Sahra" adlı şiiridir.
Kafiyesiz şiir: Abdulhak Hamit Tarhan. Şiiri ise "Validem"dir.
İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" adlı yapıtıdır.
İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet Vefik Paşa'dır.
Aruz ölçüsüyle yazılan ilk tiyatro eseri: Abdulhak Hamit Tarhan'ın "Eşber" adlı eseridir.
Hece ölçüsüyle yazılan ilk tiyatro eseri: Abdulhak Hamit Tarhan'ın "Nesteren" adlı eseridir.
Sahnelenen ilk tiyatro eseri: Namık Kemal'in "Vatan Yahut Silistre" adlı eseridir.
İlk resmi Türkçe gazete: Takvim-i Vakayi'dir.
İlk yarı resmi gazete: Ceride-i Havadis'tir.
İlk özel Türkçe gazete: Tercüman-ı Ahval'dir.
İlk şiir çevirisi yapan şair: Şinasi'dir. (Tercüme-i Manzume)
İlk Makale: Şinasi'nin "Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi'dir.
Noktalama işaretlerini kullanan ilk yazar: Şinasi'dir.
İlk antoloji: Ziya Paşa'nın "Harabat" adlı eseridir.
İlk röportaj örneği: Ziya Paşa'nın "Rüya" adlı eseridir.
İlk edebi bilgiler kitabı: Recaizade Mahmut Ekrem'in "Talim-i Edebiyat" adlı eseridir.
İlk atasözleri kitabı: Şinasi'nin "Durub-i Emsal-ı Osmaniye" adlı sözlüğüdür.
İlk hikâye eseri: Ahmet Mithat Efendi'nin "Letâif-i Rivayat" adlı yapıtıdır
Batılı anlamda ilk eleştiri yazarı: Namık Kemal'dir.
İlk mizah dergisi: Teodor Kasap'ın çıkardığı Diyojen adlı dergidir.
Batılı anlamda ilk öykü örnekleri: Samipaşazade Sezai'nin "Küçük Şeyler" adlı eseridir.
İlk dergi örneği: Münif Paşa'nın çıkardığı "Mecmua-ı Fünun"dur.