1960 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri1960 Sonrası Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri, 1960 Sonrası Türk Tiyatrosu, 1960 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri,
derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
Derskonum.com ailesi olarak her dönem olduğu gibi yeni dönemde de sizler için kitap cevapları, konu anlatımı, pdf ders notları ile her zaman yanınızdayız..
Bu sayfamızda siz değerli takipçilerimiz için 1960 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri üzerine bir paylaşım yapacağız.
Siz de eğer bize ve tüm eğitim camiasına yardımcı olmak adına hazırladığınız yazılıları-notları-soruları-videoları paylaşmak isterseniz mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.
İyi çalışmalar..
doğru konum= derskonum
doğru konum= derskonum
destek olmak için lütfen paylaşınız
1960 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri
1940 - 1960 yılları
1940 - 1960 yıllarında ülkedeki değişim, hayatla iç içe bir sanat olan tiyatromuzu da yakından ilgilendirmiştir.
*1958’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih–Coğrafya Fakültesinde bir tiyatro enstitüsü kurulmuştur.
( Amaç:dünya ve Türk tiyatrosunu incelemek, tiyatro tarihimizi ve eserlerimizi yurt içinde ve yurt dışında
tanıtmak için inceleme ve çalışmalar yapmak, tiyatro kültürüne sahip insanlar yetiştirmek, genç yazarlara
tiyatro eseri yazma tekniğini öğretmek.)
*1950 sonrasında tiyatro teknik acıdan ilerlemiş, tiyatroda işlenen konular çeşitlenmiştir.
*Bu donemdehem çeviri oyunların hem de nitelikli yerli oyunların sayısı artmış, bir yandan da çoğu uyarlama
olan müzikli oyun türlerinde eserler verilmiştir.
*Oyun yazarları bu dönemde toplumsal sorunları işleyen başarılı örnekler sunmuşlardır.
* Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı’yla geleneksel Türk tiyatrosunun belirleyici özelliklerini, toplumsal ve siyasal bir içerikle birleştiren yeni bir yerli epik tiyatro oluşturmuştur. (Bu türde ilk örnek olma özelliği de taşır)
*Oyunların sayısında büyük bir artışın gözlemlendiği bu dönemde oyunların konuları da çeşitlenmiştir.
*Bu dönemde tiyatro, işçi ve köylü kesiminin sorunlarına da eğilir.
*Orta sınıftan ailelerin yaşadığı toplumsal ve ekonomik sorunlar, köy ve gecekondu ortamı, toplumun yaşama ve giyinme biçimi dil özellikleriyle sahneye getirilir.
*Konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar da yazılır.
*Sosyal değişimlerin birey ve toplum yaşamındaki etkileri siyasal, sosyal ve psikolojik yaklaşımlarla yansıtılır.
*1960’lar Türk tiyatrosunun parlak dönemidir.
*Oktay Rifat, Melih Cevdet, Refik Erduran, Turgut Özakman, Nezihe Meriç gibi yazarlar bireyden hareketle topluma yönelmişlerdir.
*Turan Oflazoğlu, Orhan Asena, Güngör Dilmen, Necati Cumalı konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar yazarlar.
*Bu dönemde Adalet Ağaoğlu, Nezihe Aras, Recep Bilginer gibi yeni bir yazar kuşağı da yetişmiştir.
*1958’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih–Coğrafya Fakültesinde bir tiyatro enstitüsü kurulmuştur.
( Amaç:dünya ve Türk tiyatrosunu incelemek, tiyatro tarihimizi ve eserlerimizi yurt içinde ve yurt dışında
tanıtmak için inceleme ve çalışmalar yapmak, tiyatro kültürüne sahip insanlar yetiştirmek, genç yazarlara
tiyatro eseri yazma tekniğini öğretmek.)
*1950 sonrasında tiyatro teknik acıdan ilerlemiş, tiyatroda işlenen konular çeşitlenmiştir.
*Bu donemdehem çeviri oyunların hem de nitelikli yerli oyunların sayısı artmış, bir yandan da çoğu uyarlama
olan müzikli oyun türlerinde eserler verilmiştir.
*Oyun yazarları bu dönemde toplumsal sorunları işleyen başarılı örnekler sunmuşlardır.
* Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı’yla geleneksel Türk tiyatrosunun belirleyici özelliklerini, toplumsal ve siyasal bir içerikle birleştiren yeni bir yerli epik tiyatro oluşturmuştur. (Bu türde ilk örnek olma özelliği de taşır)
*Oyunların sayısında büyük bir artışın gözlemlendiği bu dönemde oyunların konuları da çeşitlenmiştir.
*Bu dönemde tiyatro, işçi ve köylü kesiminin sorunlarına da eğilir.
*Orta sınıftan ailelerin yaşadığı toplumsal ve ekonomik sorunlar, köy ve gecekondu ortamı, toplumun yaşama ve giyinme biçimi dil özellikleriyle sahneye getirilir.
*Konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar da yazılır.
*Sosyal değişimlerin birey ve toplum yaşamındaki etkileri siyasal, sosyal ve psikolojik yaklaşımlarla yansıtılır.
*1960’lar Türk tiyatrosunun parlak dönemidir.
1960’larda gelişen siyasi ve sosyal olaylarla edebiyatımızda yeni bir dönem başlar.
Bu dönemde
eskiye göre daha özgür bir ortam oluşur. Türk tiyatrosu da bu ortamda daha zengin
ve derin bir içerik kazanır.
Dönemin dikkat çeken en önemli özelliği tema zenginliğidir. Oyunlarda iç ve dış göç, gecekondulaşma, kültür farklılığı, kültürler arası çatışma, uyumsuzluk, yabancılaşma, işçi-köylü,
orta sınıf ailelerin yaşadığı toplumsal ve ekonomik sorunlar vb. temalar ele alınır.
*Turan Oflazoğlu, Orhan Asena, Güngör Dilmen, Necati Cumalı konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar yazarlar.
*Bu dönemde Adalet Ağaoğlu, Nezihe Aras, Recep Bilginer gibi yeni bir yazar kuşağı da yetişmiştir.
1970-1980 Dönemi Türk Tiyatrosu
Bu dönem Türk tiyatrosu 1960’larda başlayan geleneğin bir devamı niteliğindedir. Bu dönemde
oyun yazarlığında eski kuşakla beraber yeni bir yazar kuşağı da yetişmiştir. Güngör
Dilmen, Melih Cevdet Anday, Orhan Asena, Adalet Ağaoğlu, Başar Sabuncu, Necati Cumalı,
Recep Bilginer, Cahit Atay, Turan Oflazoğlu, Refik Erduran, Ülker Köksal, Nezihe Araz bu dönemin
önemli yazarlarıdır.
Tarihî, sosyal ve siyasi anlamda önemli bir süreç olarak kabul edilen bu dönemde Türk tiyatrosu
öz, teknik, biçim ve oyun yazarlığı açısından büyük gelişme gösterir.
*1960 - 1980 yıllarında özel tiyatroların sayıları artmıştır.
Tiyatro yazarları büyük ölçüde özgün olmaya çalışmış, taklitten uzaklaşıp klasik tiyatro tekniklerinin yeni biçim arayışlarını denemiş ve bunda da başarılı olmuşlardır. Bu dönemde müzikli oyunlar, kabare oyunları, uyumsuz ve epik oyunlar yazılır.
Turgut Özakman ve Oktay Arayıcı geleneksel Türk tiyatrosunun anlatım biçimlerinden yararlanarak eserler verirler.
Vasıf Öngören epik türde toplumcu gerçekçi oyunlar, Melih Cevdet Anday ise kendine has bir üslupla uyumsuz tiyatro oyunları
kaleme alır.
Bu dönemin bir başka özelliği de tema çeşitliliğinin ve sayısının artmış olmasıdır.
Oyunlarda genellikle dönemin toplumsal sorunları, tarih-masal-efsane atmosferinde dile getirilen iyilik-kötülük karşıtlığı ve iktidar mücadelesi gibi temalar ele alınır.
Bu dönem yazarları; dönemin ağırlaşan sosyal, ekonomik ve siyasi koşullarının etkisiyle daha çok toplumcu gerçekçi anlayışa yönelirler.
Oyunlarda ele alınan temalar toplumsal düzene yönelik eleştirel bir bakış açısıyla işlenir.
Konu İle İlgili Önemli Sanatçılar (Fikri ve edebi yönleri,eserleri
Cevat Fehmi Başkut
*İlk oyunu "Büyük Şehir" 1942-1943 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda sahnelendi ve büyük ilgi gördü. Bu ilgi üzerine çalışmalarını tiyatroda yoğunlaştırdı. Türkiye'de *Cumhuriyetten sonra ortaya çıkan değişimleri mizah unsurlarını kullanarak anlattığı oyunları yaygın bir ün kazandırdı. Biçim denemelerine de giriştiği oyunlarında bütün toplum katlarından ve her çevreden insanı tiplemeye çalıştı.
*Dış ülkelerde oyunu sahnelenen ilk Türk yazarı unvanını aldı.
Eserleri:Büyük Şehir (1942),Küçük Şehir (1946),Koca Bebek (1947),Paydos (1948),Sana Rey Veriyorum (1951),Kadıköy İskelesi'nde (1953),Harput'ta Bir Amerikalı (1955),Hacıyatmaz (1960),Göç (1962),Buzlar Çözülmeden (1964),Emekli (1967)
Turan Oflazoğlu
*Türk edebiyatının usta bir oyun yazarıdır.
*Tiyatrolarında genellikle tarihi konuları işlemiştir.
*Sağlam bir tiyatro kültürü vardır.
*Shakespeare, Rike, Nietzsche, Kafka gibi yazarlardan çeviriler yapmıştır.
Eserleri: Tiyatro: Kösem Sultan, Cem Sultan, Deli İbrahim, IV. Murat, Genç Osman, III. Selim, Sinan, Fatih, Bizans Düştü, Keziban, Sokrates Savunuyor, Allah’ın Dediği Olur, Elif Ana, Yine Bir Gülnihal, Gardiyan, 7.Mühür
Haldun Taner
*Türk Tiyatrosu’ndaki ilk epik tiyatro örneği olan “Keşanlı Ali Destanı” adlı oyunu ile dünya çapında tanındı. *Konularını güncel olaylardan alan siyasal-sosyal taşlamaların ağır bastığı oyunlar yazdı.
*Epik tiyatro ve kabarenin alnında verdiği yapıtlar çağdaş Türk tiyatrosunun klasikleri oldu.
*Eşsiz bir arı Türkçe kullanan Haldun Taner, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının ve tiyatrosunun önde gelen yazarları arasına girdi.
*Eleştiriyi güldürüyle yoğurmuş, izleyiciyi güldürürken hem sarsmış hem de şaşırtmış ve düşündürmüştür.
*Güldürülerinden "ironi" egemendir.Onunkisi komiklik ya da sululuk değil düşünceye ve düş gücüne dayanan bir güldürüdür.
*Devekuşu Kabare’yi (1967), Bizim Tiyatro‘yu, Tef Kabare Tiyatrosu’nu kurdu.
ESERLERİ: Tiyatro oyunları: Günün Adamı-Dışardakiler , Ve Değirmen Dönerdi, Fazilet Eczanesi, Lütfen Dokunmayın, Huzur Çıkmazı,Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım, Vazifemi Yaparım, Zilli Zarife, Vatan Kurtaran Şaban ,Bu Şehr-i İstanbul Ki, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Astronot Niyazi, Ha Bu Diyar, Dün Bugün, Aşk-u Sevda, Dev Aynası, Yâr Bana Bir Eğlence, Ayışığında Şamata, Hayırdır İnşallah, Marko Paşa
Recep Bilginer
*Edebî yaşamı okuduğu okulda yazdığı hasret şiirleriyle başlamış, daha sonraları da dergi ve gazetelerde yazılar kaleme almıştır.
*Ona göre tiyatro, şiir, roman söz sanatıyla toplumdaki kötülüklere hücum etme sanatıdır.
*Tiyatrolarının az sözcükle çok düşünce dile getirdiğini söyleyen sanatçı bu yönüyle bu türü özellikle roman türünden ayırmıştır.
*Yazdığı tiyatroları için hazırlıklar yapan ve araştırmalara yönelen bir sanatçıdır.
*Tiyatrolarının bir çoğunda halkın gönlüne yer etmiş şahısları anlatmıştır.
*Tiyatrolarda toplumsal aksaklıkları işler.
*Köy konusunu işlemiş, köylülerin sorunlarını yansıtmıştır.(Çoğunlukla Güney Anadolu köyleri)
Eserleri: Tiyatro: Yunus Emre, Mevlana, Parkta Bir Sonbahar Günüydü, Gazeteciden Dost, İsyancılar, Ben Devletim, Sarı Naciye, Utanç Dünyası, Sevdiğim Adam, Karım ve Kızım, Son Misafir
Turgut Özakman
*Özellikle Kurtuluş Savaşı’nı anlattığı “Şu Çılgın Türkler” ve Çanakkale Savaşı’nı anlattığı “Diriliş – Çanakkale 1915” en önemli romanlarından olup uzun süre çok satanlar listelerinde ilk sırada kalmıştır.
*Toplum dışına sürülmüş kişilerin toplumla uyuşmazlığını veren yazarlardan biridir.
*Aşağılık duygusunu toplumsal koşullar açısından inceleyişiyle dikkati çeker.
*İlk oyunu olan “Penbe Evin Kaderi”nde ve “Kaneviçe”de kuşaklar arasındaki kopuşu, yabancılaşmayı ele alır.
*Toplumun suçlu insanları bir kenara itişini eleştirerek onlara daha uygarca davranmak gerektiğini savunur.
*Osmanlı İmparatorluğu’nda, İstanbul’da oturan yöneticilerle Anadolu’daki kopukluğu ortaya koymaya çalışır.
*Tiyatrolarında günlük yaşamın çelişkilerini ve gülünç yönlerini ele almıştır.
Eserleri: (Oyun): Ah Şu Gençler, Töre, Sarıpınar 1914, Fehim Paşa Konağı, Resimli Osmanlı Tarihi, Bir Şehnaz Oyun, Hastane, Karagöz’ün Dönüşü, Kardeş Payı, Darılmaca Yok, Berberde, Ben Mimar Sinan, Ak Masal Kara Masal, Pembe Evin Kaderi, Güneşte On Kişi, Duvarların Ötesi, Kanaviçe, Paramparça
Orhan Asena
*1950 yılından sonraki Türk edebiyatımızın en önemli tiyatro yazarlarından olmuştur.
*“Türk tiyatrosunun Shakespeare’ı” olarak anılmış olan sanatçının ilk oyunu Tanrılar ve İnsanlar’dır.
*Devlet sanatçısı unvanı da alan Orhan Asena, eserlerinin konularını tarihten, mitolojiden ve toplumun yaşadığı hayattan almıştır.
*“Başkaldırı, insan mücadelesi” sanatçının oyunlarının başta gelen temasıdır.
*Toplumcu bir tiyatro yazarıdır.
*Psikolojik ve toplumsal alanları kapsayan konuları işlemiş, tarihi olayları da konu alarak işlemiştir.
*Tiyatrolarında mitolojiden yararlanmıştır.
*Yerel, ulusal, evrensel, değişik olay ve sorunları gözler önüne sermiştir.
*Birey-toplum çatışmasını ve baskı altındaki bireyin başkaldırısını hümanist bir şekilde ele almıştır.
*“Atçalı Kel Mehmet” adlı oyunuyla TRT’den 1970 yılında TRT Başarı Ödülünü almıştır.
*Tarihten yararlanır. O: “Tiyatro bence tarihin sustuğu yerde başlar.” der.
Eserleri: Tiyatro: Tanrılar ve İnsanlar, (Gılgamış), Hürrem Sultan, Tohum ve Toprak, Simavnalı Şeyh Bedrettin, Atçalı Kel Mehmet, Karacaoğlan, Fadik Kız, Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe, Ölü Kentin Nabzı, Toroslar’dan Öteye, Şii’de Av, Gecenin Sonu, Yıldız Yargılaması
Necati Cumalı (1921-2001)
Türk edebiyatının önemli sanatçılarından biri olan Necati Cumalı Florina’da
doğdu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Urla ve İzmir’de
avukatlık yaptı. Şiir, öykü, roman, tiyatro türlerinde eserler vermiştir. Eserlerinde
genellikle kasaba ve kırsal kesim insanlarıyla onların sorunlarını işlemiştir.
Çevresinden, gözlemlerinden yararlanarak oluşturduğu kişiler ve
olaylarla toplumsal sorunlara değinmiştir. Necati Cumalı’nın kendine özgü
bir gerçekçilik anlayışı vardır. Oyunlarında, bireyin kişisel sorunlarından hareket
edip toplumsal aksaklıklara uzanır. Yazar toplum içindeki insanı somutlaştırırken onun sosyal
düzen içindeki yerini de belirtir. Eserlerinde süssüz, açık, duru bir dil ve anlatım kullanmıştır.
Necati Cumalı, yazarlık hayatı boyunca birçok ödül almıştır. Birçok eseri filme alınmıştır.
Eserleri: Mine, Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri, Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan
Şarkılar, Nalınlar, Masalar, Derya Gülü, Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Klomb’un Yumurtası
(tiyatro);