12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Ders Notları PDF
12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Ders Notları PDF, 12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Konu Anlatımı PDF,12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Ünitesi Ders Notları PDF İndir,
12.sınıf türk dili ve edebiyatı ders notları 2019-2020,12.sınıf türk dili ve edebiyatı ders notları yeni müfredat,12. Edebiyat Ders Notları PDF,12.sınıf türk dili ve edebiyatı ders notları pdf 2019,12. sınıf türk dili ve edebiyatı konu anlatımı pdf,12. sınıf edebiyat 2. ünite ders notları,12.sınıf türk dili ve edebiyatı ders notları
derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
doğru konum= derskonum
Hazırlayan: derskonum.com
DİKKAT: KONU İLE İLGİLİ 35 TEST SORUSU İÇİN TIKLA
 |
| 12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Ünitesi Ders Notları PDF |
Hazırlayan:Mustafa ŞAHİN
12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Ünitesi Ders Notları PDF
İçerik
1-Deneme Nedir Özellikleri
2-Denemenin Amacı ve Türleri
3-Deneme ve Diğer Türlerin Karşılaştırılması
4-Deneme Türünün Tarihi Gelişimi
5-1923-1960 ve 1960 Sonrası Deneme
PDF İNDİRME LİNKİ AŞAĞIDA
KONU İLE İLGLİ TESTLER İÇİN TIKLAAA
1-Deneme Nedir Özellikleri
Bir yazarın özgürce
seçtiği herhangi bir konu üzerinde kesin yargılara varmadan, kişisel görüş ve
düşüncelerini serbestçe anlattığı yazılara deneme
denir.
Başka bir ifadeyle serbest düşüncenin ifade alanı ve
nesrin bir türü olarak deneme, yazarın gözlemlediği ya da yaşadığı olay, olgu,
durum ve izlediği objelerle ya da herhangi bir kavramla ilgili izlenimlerinin
herhangi bir plâna bağlı kalmayarak, deliller getirip kanıtlama yoluna gerek
duymadan ve kesin hükümler vermeden, tamamen kişisel görüşüyle serbestçe yazıya
döktüğü birkaç sayfayı geçmeyen kısa metinlere denir.
Özellikleri
*Denemede konu özgürce
seçilir, sadece denemeye özgü bir konu türü yoktur.
*İnsanı ve toplumu
ilgilendiren her şey (yaşama, ölüm, aşk, sanat, felsefe, din, ahlâk, töre,
bilim, siyaset vb.) denemenin konusu olabilir.
*Deneme yazarı kendisiyle
konuşur gibi yazar, kendi kendiyle konuşma havası içindedir.
*Yazının konusu yazarın o
anda aklına geliveren bir konu görünümündedir.
*Dili doğru ve güzel
kullanır.
*Deneme dilinde çeşitli
bilim, felsefe ve sanat dallarına ait terimlere yer vermekten ziyade, halk
çoğunluğunun ortak günlük konuşma dilinin düşünce diline dönüştürülmesi çabası
hâkimdir.
*Düşünce ufku geniş ve
kendine özgü bilgi birikimine sahiptir.
*Denemeci ele aldığı konuyu
içtenlikle anlatır.
*Denemeci, bayağı bir
anlatıma inmeden terim ve felsefi kavramların ağırlığından uzak bir üslubu
tercih eder.
*Denemeci, denemenin
sonunda kesin bir yargıya, bir sonuca varmak amacında değildir.
*Deneme, herhangi bir konuda
düşündürücü, öğretici, inandırıcı ve ufuk açıcıdır.
*Deneme rahat okunan bir düşünce yazısıdır.
*Gazete etrafında gelişen
öğretici metinler içerisinde sınıflandırılır.
*Öğretici metin türü olduğu
için dil göndergesel işlevde kullanılır
*Denemecinin öne sürülen
her düşünce ya da savı doğrulama, kanıtlama gibi bir kaygısı yoktur. *Deneme
yazarı birçok kaynaktan beslenir: Felsefî, sosyolojik, tarihî tema ve olayların
yanında bilimsel veriler ve ünlü kişilerin özdeyişleri olabilir. Yine de
denemeci seçtiği konuyu farklı bir yaklaşımla işler.
*Öğretici ve düşünsel yanı
da vardır.
*Yazar anlattıklarını
kanıtlamak zorunda değildir.
*Bilimselden çok kişisel
görüşünü açıklar, okuyucusunu kendisi gibi düşündürme kaygısı yoktur.
*Düşünce şiirsel, akıcı,
samimî bir üslûpla sunulur. Bu bakımdan deneme yazılarının geniş halk
yığınlarınca kolayca ve rahatlıkla okunabilme özelliği vardır.
2-Denemenin Amacı ve Türleri
Denemenin Amacı
*Okuyucuyu düşünmeye yöneltmek,
*Hayatın gerçeklerini ortaya koymak,
*Kültür alanındaki değişme ve gelişmeleri fark
ettirmek,
*Birey-toplum ilişkisini dile getirmek vb.
*Kişisel düşünceleri ve deneyimleri okuyucu ile
paylaşmak.
Deneme Türleri:
Denemeler konuları ve yazılış amacına göre;
a. Kişisel
duyarlılık ve dikkatleri konu alan denemeler
b. Sosyal ve
felsefi konularda bireysel düşünceyi ifade
eden denemeler
c. Öğretici
ve eleştirel denemeler şeklinde sınıflandırılabilir.
PDF İNDİRME LİNKİ AŞAĞIDA
KONU İLE İLGLİ TESTLER İÇİN TIKLAAA
3-Deneme ve Diğer Türlerin Karşılaştırılması
|
I-Deneme
ve makale Karşılaştırması
|
|
Deneme
ve Makale Arasındaki Benzerlikler -Her ikisi de
gazete etrafında gelişen öğretici metindir -Her ikisinde de temel amaç bilgi vermektir. -Her ikisinde de dil göndergesel işlevde kullanılır - Her ikisinde de aynı düşünce planı uygulanır. - Her ikisi de düşünce yazısıdır. . - Her ikisi de gazete ve dergilerde yayımlanır.
|
|
Deneme
ve makale arasındaki farklar:
-Makale bilimsel içerikli
hususları ele alırken denemeler her hususta yazılabilir. -Makalelerde savunulan fikirleri ispatlama
amacı vardır, denemelerde ise ispatlamak gibi amaç yoktur. -Denemelerde öznel
yargılara ağırlık verilirken , makalelerde nesnel yargılar daha çoktur. . -Denemelerde gözlem
yeteneği ön plana çıkarken, makalelerde yazılan alan ile ilgili uzmanlık ve
derin bir bilgi birikimi olmalıdır . -Herkes her hususta
deneme yazabilir ancak makale yazabilmek için akademik bir kariyer ve bilgi
birikimi gereklidir.. - Makaleler de ciddi bir
üslup kullanılırken denemelerde anlatılan konuya göre üslup değişebilir . - Makalelerde kesin bir
neticeye varmak gerekirken denemelerde böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır .
-Denemeler makalelere
oranla daha kısa yazılardır. -Makaleler açıklayıcı-kanıtlayıcı
anlatım şekli ile yazılır ancak denemelerde farklı anlatım şekilleri
kullanmak mümkündür - Makalelerde kanıtlama
amacı olduğu için tanık gösterme-sayısal verilerden yararlanmaya çok
başvurulur. denemelerde de daha çok benzetme-öyküleme gibi anlatım teknikleri
kullanılır. derskonum.com
|
|
II-Deneme
ve Sohbet Karşılaştırması
|
|
Deneme
ve Sohbet Arasındaki Benzerlikler -Her ikisi de gazete etrafında gelişen
öğretici metindir -Her ikisinde de temel
amaç bilgi vermektir. -Her ikisinde de dil
göndergesel işlevde kullanılır - Her ikisinde de aynı
düşünce planı uygulanır. - Her ikisi de düşünce
yazısıdır. - Her ikisi de gazete ve
dergilerde yayımlanır. -Her ikisinde de
düşünceyi kanıtlamaya gidilmez -Benzer anlatım biçimleri
ve teknikleri kullanılır. |
|
Deneme
ve Sohbet arasındaki farklar:
*Denemede yazarın kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi bir anlatımı söz
konusudur; sohbette ise yazarın okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir anlatımı
vardır. *Deneme yazarı; dilin inceliklerinden yararlanarak edebî bir dil ve
etkili bir anlatım sergiler; sohbette ise günlük konuşma dili ve yalın bir
anlatım vardır. *Sohbet denemeye oranla gündelik konular üzerine yazılır. derskonum.com |
PDF İNDİRME LİNKİ AŞAĞIDA
KONU İLE İLGLİ TESTLER İÇİN TIKLAAA
4-Deneme
Türünün Tarihi Gelişimi
Bazı edebiyat tarihçileri denemenin önce Japonya, Çin, Hindistan gibi Doğu ülkelerinde başladığı düşüncesindedirler.
Bağımsız bir edebiyat türü olarak
benimsenmesi 16. yüzyılın ilk yarısında gerçekleşir. Bunda Fransız yazarı
Montaigne'in (1533-1592) büyük payı vardır Montaigne'in
ilk iki cildi 1580'de, üçüncü cildi 1595'te okuyucuyla buluşan Denemeler adlı eseriyle bu türün öncüsü ve temsilcisi
olduğunu görürüz.
Dünya edebiyatında deneme türünün öncüsü olan Montaigne hayatının son dönemlerinde şehir yaşamından kaçmış, yirmi yılını babasından kalan çiftlikte geçirmiştir. Burada kendini felsefe ve yazı çalışmalarına vermiş, farklı konulardaki düşüncelerini kaleme almaya başlamıştır. 5 kitaptan oluşan “Denemeler” adlı kitabı bu çalışmaların bir ürünüdür. Eserdeki yazıların merkezinde insan yaşamı ve doğası vardır. Denemelerinde insan sevgisi, arkadaşlık, yalnızlık, ahlak, eğitim gibi pek çok farklı konu hakkında kişisel düşüncelerini sade, akıcı ve içten bir anlatımla anlatmıştır.
Montaigne’den sonra deneme türünün en meşhur yazarı İngiliz Francis Bacon’dır (Fransis Beykın). “Denemeler” adlı eseriyle deneme türüne şekil, anlatım ve içerik açısından farklı bir boyut kazandırmıştır.
16.yüzyılın sonlarında deneme, özellikle edebiyat ve sanat konularında eleştiri ağırlıklı bir nitelik kazanmaya başlar. Deneme, ayrı bir tür olarak 20. yüzyılda daha da önem kazanmıştır.
Dünyada hızla artan bu türün temsilcileri arasında J.
Addison, J. Bosvvell, T. S. Eliot, A. Huxley, R. De Gourmont, B. Julien, A. Camus,
E. C. Alain, J. P. Sartre, M. De Unamuno, R. M. Rilke en bilinen yazarlar
arasındadır.
ÖNEMLİ DENEME YAZARLARI
ALMAN EDEBİYATI : Rabener, Sturz,
Lessing, Wieland, Herder, Lichtenberg, Schiller, Goethe, Möser, Kleist,
Schlegel Kardeşler, Novalis, Tieck, Hermann Bahr, Wilhelm Bölsche, Gottfried
Benn, Albrecht Goes.
FRANSIZ EDEBİYATI : Voltaire, Julien Benda, Paul Claudel, Paul
Valery, Simone de Beauvoir, Julien Benda, Maurice Blanchot.
İNGİLİZ EDEBİYATI : Hilaire Belloc, William Hazlitt, Charles Lamb,
Charles Morgan, Joseph Addison, Bertrand Russel, D. Herbert Lawrence, Aldoux
Huxley, Charles Morgan.
AMERİKAN EDEBİYATI: Ralph Waldo Emerson.
İSPANYOL EDEBİYATI: Jose
Ortega Y. Gasset, Miguel De Unamuno.
Türk edebiyatında
denemenin gelişim süreci
Klâsik Türk edebiyatındaki münşeât
mecmualarındaki yazılar ve Kâtip Çelebi (16091657) gibi yazarlar bir tarafa
bırakılırsa, modern anlamda deneme türü,
Türk edebiyatında asıl olarak gazete ile birlikte ortaya çıkmaya başlamıştır.
İlk özel gazete Tercümanı Ahval (1860)’in yayın hayatına başlamasından itibaren
gazetelerde çıkan değişik yazılar, zamanla ayrı bir tür olan deneme için dil,
anlatım ve yaklaşım bakımından zemin oluşturmuşlardır.
Tanzimattan
itibaren bir süre gazete ve dergilerde “musâhabe” üst başlığı altında
deneme benzeri yazılar kaleme alınmıştır.
Deneme türü Türk edebiyatına Tanzimat'tan sonra girmiştir.
İlk denemeciler arasında Cenap Şahabeddin (Evrak-ı Eyyâm, Tiryaki Sözleri) Ahmet Haşim’in Bize Göre (1928), Gurebahanei Laklakan (1928); Ahmet Rasim’in pek çok yazısı; Mahmut Sadık’ın Takvimden Yapraklar (1912); Refik Halit Karay’ın Bir Avuç Saçma (1939), Bir İçim Su (1931), İlk Adım (1941), Üç Nesil Üç Hayat (1943), Makyajlı Kadın (1943), Tanrıya Şikâyet (1944); Falih Rıfkı Atay’ın Eski Saat (1933), Niçin Kurtulmak (1953), Çile (1955), İnanç (1965), Pazar Konuşmaları (1966), Kurtuluş (1966), Bayrak (1970) gibi kitaplarını saymak mümkündür.
5-1923-1960 ve 1960 Sonrası Deneme
Türk edebiyatında deneme türünde pek çok ürün verilmiştir. Bu ürünler, genellikle değişik zamanlarda çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanmış yazıların bir araya getirilip kitaplaşmış şekilleridir. Bu eserlerde yer alan yazıların bir kısmı, inceleme, eleştiri yazısı olarak da görülebilir. Bunun yanında bir kitapta yer alan yazıların bir kısmı edebiyat, bir kısmı tarih, bir kısmı felsefe, bir kısmı başka konularda olabilmektedir. Bu yüzden deneme türü için kesin sınıflandırma ve sınırlandırma yapılamamaktadır.
Türk edebiyatında çoğunlukla fıkra, sohbet, eleştiri gibi
türlerle iç içe geçtiği düşünülen deneme türü asıl gelişimini Cumhuriyet
Dönemi’nde göstermiştir. Ahmet Haşim’in Bize Göre (1928) ve Reşat
Nuri’nin Anadolu Notları (1936) adlı eserleri Cumhuriyet Dönemi’nin ilk deneme
kitapları arasında sayılabilir.
Denemenin ilk usta ismi olarak Nurullah Ataç 1940’lı yıllarda öne çıkar.
Bu dönemde özellikle Ataç, deneme yazarı için gereken bilgi ve becerilere sahiptir.
O, daha çok edebiyatın ve
şiirin sorunlarıyla ilgili denemeler yazmıştır.
Nurullah Ataç’la aynı kuşaktan olan Suut Kemal Yetkin ve
Ahmet Hamdi Tanpınar bu yılların önde gelen diğer deneme yazarlarıdır. Deneme,
sonraki yıllarda gelişimini sürdürerek çok okunan bir tür niteliği kazanır.
1960-1970’li yıllarda Sabahattin Eyuboğlu, Salah Birsel,
Mehmet Kaplan, Melih Cevdet Anday, Oktay Akbal, Vedat Günyol, deneme yazıları
ile dikkati çeken yazarlardır.
Cumhuriyet Dönemi 1960 sonrasında Cemil Meriç
(Mağaradakiler), Adalet Ağaoğlu (Başka Karşılaşmalar),Nihad Sami Banarlı
(Türkçe’nin Sırları), Beşir Ayvazoğlu (Şehir Fotoğrafları) deneme türünde
ki eser veren
sanatçılardandır.
Bunlardan bir kısmı 1980 sonrasında da deneme yazmaya
devam eder. Bu yazarların yanı sıra Enis Batur, Memet Fuat, Nermi Uygur ve Asım
Bezirci 1980 sonrası Türk edebiyatında deneme türündeki yazılarıyla öne çıkan
diğer isimlerdir.
6-Deneme Türünde Önemli Eser-Yazar
PDF İNDİRME LİNKİ AŞAĞIDA
|
| 12.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Deneme Ünitesi Ders Notları PDF |