Cumhuriyet Sonrası Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir Özellikleri ve Temsilcileri
Cumhuriyet Sonrası Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir Özellikleri ve Temsilcileri, Cumhuriyet Sonrası Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir,
derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
doğru konum= derskonum
Cumhuriyet
Sonrası Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir (1923-1960)
*Toplumcu gerçekçi şiir, serbest
nazım özellikleri taşır.
*Toplumcu gerçekçi şiir, ideolojik
içerikli bir şiirdir.
*Toplumcu gerçekçi şiir, o güne
kadar görülmemiş, denenmemiş bir görsellik, karmaşık biçimli teknikler
barındıran bir şiirdir.
*Politik bir içerik taşıması şiirin
etkileme ve belirleme gücünü yükseltmiştir.
*Materyalist ve Marksist bir dünya
görüşü üzerinde temellendirilmiştir.
*Toplumcu gerçekçi edebiyat,
halkçılık, köycülük kavramları ile hümanist bir düşünce etrafında şekillenen
bir edebiyattır.
*Toplumcu gerçekçi anlayışın
ekseninde "insan, toplum ve üretim ilişkileri" vardır.
*Toplum için sanat anlayışı vardır.
* Sanatkâr toplumun ruh mühendisidir.
* Toplumcu gerçekçi edebiyat eğitsel bir
işlevle yüklüdür. Sosyalist bireyselliğin geliştirilmesi bu edebiyatın ana amacıdır.
* Sanat her türlü dinsel ve töresel
bağlardan kurtulmalıdır.
*Toplumcu gerçekçi edebiyat, programa
dayalı ve tezi olan bir edebiyattır.
*Şiirdeki paralel, simetrik akışlar ve
kırılmalar Rus şair Mayakovski'den gelen yansımalardır.
*Bu edebiyatta insanı belirleyen en temel
öğe kolektivizmdir.
XX. yy.da ortaya çıkan Fütürizm
(gelecekçilik) etkili olmuştur.
Serbest Nazım (Şiir):
Genellikle ölçü ve kafiyeye bağlı
bulunmayan, dizelerindeki hece sayısı değişik olan şiirlerdir.
Servetifünûn’dan sonra kullanılmaya
başlanan bu nazım şekli günümüzde çok yaygınlaşmıştır. .
1940 Garipçilerle birlikte edebiyatımızda
önemli bir yer edinir
Ölçü ve kafiye şiire ahenk verir.
Serbest nazımlarda ise bu ahenk
aliterasyon ve asonanslarla sağlanır.
Serbest nazmın, şairlerin kullanışlarına
göre pek çok çeşitleri vardır.
Bunun için de henüz belirginleşmiş bir
kuralı yoktur.
BU ŞİİR ANLAYIŞININ TEMSİLCİLERİ
*Nazım Hikmet
*Rıfat Ilgaz
*Aziz Nesin
*Ceyhun Atuf Kansu
*Ahmed Arif
*Ercüment Behzat Lav
*Hasan Hüseyin Korkmazgil
*Arif Damar
*Şevket Süreyya
*Ömer Faruk Toprak
*Vedat Nedim Tör
*Enver Gökçe
*Şükran Kurdakul
*Mehmet Başaran
NAZIM HİKMET (1902 – 1963)
- Toplumcu gerçekçi edebiyatın öncüsü olup, ilk şiirlerini ölçülü ve uyaklı yazmıştır.
- Rusya’daki öğrenim yıllarında Fütürist şair Mayakovski’nin sanat görüşünü benimsemiş, ölçülü ve uyaklı şiiri bırakmıştır.
- Rusya’dan döndükten sonra öz, biçim ve tema bakımından yeni şiirleriyle serbest nazmın ve toplumcu şiirin ilk örneklerini vermiş; bu yönüyle pek çok şairi etkilemiştir.
- Şiir dışında roman, tiyatro, masal, mektup gibi türlerde eserler vermiştir.
- “Memleketimden İnsan Manzaraları” ve Kuruluş Savaşı’nı anlattığı “Kuvayı Milliye Destanı” önemli eserlerindendir.
- Eserleri:
- Şiir: 835 Satır, Jokond ile Si-Ya-u, Memleketimden İnsan Manzaraları, Kuvayı Milliye Destanı
- Tiyatro: Kafatası, Yusuf ile Menofis
- Roman: Kan Konuşmaz
- Masal: Sevdalı Bulut
- Mektup: Kemal Tahir’e Mahpushaneden Mektuplar
RIFAT ILGAZ (1911 – 1993)
- Toplumcu gerçekçi bir şair ve yazardır.
- Özellikle 1940’lı yıllarda yoksulların yaşamlarını anlattığı şiirleriyle, toplumcu gerçekçi şairlerin önemli temsilcilerindedir.
- “Markopaşa” dergisinde mizahi yazılar yazmıştır.
- En önemli eserlerinden olan Hababam Sınıfı, başlangıçta tiyatro olarak yayımlanmıştır.
- Eserleri:
- Şiir: Sınıf, Yaşadıkça, Devam, Bütün Şiirleri
- Roman: Karartma Geceleri, Sarı Yazma
- Mizahi Hikâyeler: Don Kişot İstanbul’da, Radarın Anahtarı
- Mizahi Romanlar: Hababam Sınıfı, Pijamalılar
CEYHUN ATUF KANSU (1919 – 1978)
Önceleri halk şiirinden etkilenen şair, 1940’lı yıllarda toplumcu gerçekçi şiire katılarak serbest şiirler yazmaya başlamıştır.
- Şiirleri dışında makale, hikâye, deneme türlerinde de yazan sanatçı, “Dünyanın Bütün Çiçekleri”, “Kızamuk Ağıdı” adlı şiirleriyle sevilmiştir.
- Eserleri:
- Şiir: Bağbozumu Sofrası, Bağımsızlık Gülü, Sakarya Meydan Savaşı, Yanık Hava
ERCÜMENT BEHZAT LAV (1903 – 1984)
- İlk şiir kitaplarını 1930’lu yılların başında yayımlayarak adını duyuran şair ölçülü, uyaklı şiire karşı çıkışıyla dikkati çekmiştir.
- Fütürizmin ilk temsilcisidir.
- Gerçeküstücülükten başlayarak değişik şiir akımlarını deneyen şair, şiirimize alaysılamayı getiren ilk şair olma özelliğini taşır.
- Eserleri:
- Şiir: S.O.S, Kaos, Açıl Kilidim Açıl, Mau Mau, Üç Anadolu
HASAN İZZETTİN DİNAMO (1909 – 1989)
- İlk şiirlerinde Faruk Nafiz’in etkisinde kalan sanatçı daha sonra Nazım Hikmet’in etkisinde kalmıştır.
- Marksist anlayışla şiirler yazmıştır.
- Toplumcu gerçekçi bir sanatçıdır.
- Eserleri:
- Şiir: Adsız Kitap, Deniz Feneri, Karacaahmet Senfonisi, Özgürlük Türküsü, Mapusanemden Şiirler, Sürgün Şiirleri, Gecekondumdan Şiirler, Kavga Şiirleri, Çoban Şiirleri, Tuyuglar, Nazım’dan Meltemler
HASAN HÜSEYİN (1927 – 1984)
- Önce, kullandığı dil ve şiir dünyasını algılaması bakımından Attila İlhan’ın etkisinde kalmışsa da giderek kendi söyleyişini bulmuştur.
- “Kavel”, “Kızılırmak”, “Temmuz Bildirisi” adlı şiir kitaplarıyla toplumcu şiirde yeni örnekler vermiştir.
- Toplumcu gerçekçidir.
- Eserleri:
- Şiir: Kızılkuğu, Ağlasın Ay Şafağı, Oğlak, Acıyı Bal Eyledik, Kelepçenin Karasında Bir Ak Güvercin, Ka- vel, Kızılırmak, Temmuz Bildirisi
AHMET ARİF (1927 – 1991)
- Toplumcu gerçekçi şairler arasındadır.
- Anadolu insanını anlatmıştır.
- Doğu Anadolu insanının sorunlarını ele almıştır.
- Marksist bir anlayışa sahiptir.
- Halk türkü, ağıt ve masalların hem içli, hem gür sesi ve özüyle beslenmiştir.
- Eseri:
- Şiir: Hasretinden Prangalar Eskittim
ÖZDEMİR İNCE (1936 – …)
- İlk şiiri 1954’te “Kaynak” dergisinde yayınlandı.
- Pazar Postası, Türk Dili, Değişim, Dost, Şiir Sanatı, Papirüs, Soyut, Türkiye Yazıları, Milliyet Sanat, Yusufçuk, Adam Sanat gibi dergilerde yayınlanan şiirleriyle tanındı.
- Şiir üzerine kuramsal yazılar ve değişik konularda denemeler, eleştirel denemeler yazdı.
- Eserleri:
- Şiir: Kargı, Tutanaklar, Kiraz Zamanı, Karşı Yazgı, Rüzgâra Yazılıdır, Elmanın Tarihi, Kentler, Yedi Der-yalar Geçsen, Siyasetname, Eski Şiirler, Canyelekleri Tavandadır, Hayat Bilgisi, Zorba ve Ozan, Başak ile Terazi, Burçlar Kuşağı, Güneş Saati, Gürlevik, Yazın Sesi, Uykusuzluk, Mani Hayy, Evren Ağacı, Bütün şiirleri (Tekvin, Delta, Tohum Ölürse, Yağmur Taşı)
- Düzyazı: Şiir ve Gerçeklik, Söz ve Yazı, Tabula Rasa, Dinozorca, Yazınsal Söylem Üzerine, Tarih Affetmez, Çile Törenleri, Bu Ne Biçim Memleket, Yaşasın Cumhuriyet
CAN YÜCEL (1926 – 1999)
- Hasan Ali Yücel’in oğludur.
- Modern şiirimizde hiciv ustalarından biridir.
- İlk kitabı “Yazma”dan sonra uzun bir süre biçim arayışlarıyla oyalanmıştır.
- Şairliğini külhanca raconlarından yararlanarak siyasal inançlarıyla yoğurmuştur.
- Eserleri:
- Şiir: Sevgi Duvarı, Bir Siyasinin Şiirleri, Ölüm ve Oğlum, Şiir Alayı, Canfeda, Çok Bi Çocuk, Kısa Devre, Kuzgunun Yavrusu, Gece Vardiyası, Gezintiler, Maaile, Seke Seke, Alavara, Mekânım Datça Olsun, Güle Güle-Seslerin Sessizliği