10.Sınıf Edebiyat Biryay Yayınları Kitap Cevapları Sayfa 11
doğru konum= derskonum
.
1. Okuduğunuz kasideden dua, fahriye ve methiye bölümüne örnek veriniz.
Dua: Şairin şiir yazdığı kişi için Allah’tan mutluluk ve yücelik dilediği, dua ettiği bölümdür. Kasidenin 31-32. beyitleri dua bölümüdür.
Hâb-ı gafletten olan bîdâr olanda Rûz-i Haşr
Eşk-i hasretten tökende dîde-i bîdâre su
Umduğum oldur ki Rûz-i Haşr mahrûm olmayam
Çeşm-i vaslun vire men teşne-i dîdâre su
Methiye: Adına kaside yazılan din ve devlet büyüğünün övüldüğü esas bölümdür. Kasidenin 17-29. beyitleri arası methiye bölümüdür.
Seyyid-i nev’i beşer deryâ-yı durr-i istıfâ
Kim sepepdür mu’cizâtı âteş-i eşrâre su
Kılmağ içün tâze gülzâr-i nübüvvet revnakın
Mu’cizinden eylemiş izhar seng-i hâre su
Mu’cizi bir bahr-ı bî-pâyân imiş âlemde kim
Yetmiş andan min min âteş-hâne-i küffare su
Hayret ilen barmağın dişler kim itse istimâ
Barmağından virdüği şiddet günü Ensâr’e su
Dostı ger zehr-i mâr içse olur Âb-i Hayât
Hasmı su içse döner elbette zehr-i mâre su
Fahriye: Şairin kendisini övdüğü bölümdür. Kasidenin 30. beyiti fahriye bölümüdür.
Yümn-i na’tünden güher olmuş Fuzûlî sözleri
Ebr-i nîsandan dönen tek lü’lü-i şehvâre su
2. Aşağıdaki tabloda verilen beyitlerdeki edebi sanatları bulup yazınız.
15. Beyit:
İçmek ister bülbülün kanın meger bir reng ile
Gül budağunun mîzacına gire kurtare su
Günümüz Türkçesi:
Gül, bir hile ile bülbülün kanını içmek istiyor. Su, gül dalının damarlarına girerek bülbülü bundan kurtarsın.
Edebi sanatlar
Telmih: Gül ile bülbülün aşkı.
Hüsn-i talil: Gülün kırmızılığını bülbülün kanından alması.
Tevriye:“Reng” kelimesi hem renk hem de hile anlamında kullanılmıştır.
Teşhis: Su ve gül kişileştirilmiştir.
Tenasüp: “Bülbül – gül – reng – kan kelimeleri arasında anlam ilgileri vardır.
28. Beyit:
Çeşme-i hur-şîdden her dem zülâl-i feyz iner
Hâcet olsa merkadün tecdîd iden mi’mâre su
Günümüz Türkçesi:
Senin kabrini yenileyen, onaran mimara su lazım olsa, güneş çeşmesinden her an bol bol saf, tatlı ve güzel su iner.
Edebi sanatlar
Teşbih: Güneş çeşmeye, ışıklar zülale benzetilmiş.
Tenasüp: Mimar- tecdid – merkad kelimeleri arasında anlam ilgileri vardır.
Tezat: hurşid ve su kelimeleri arasında
.