10.Sınıf Edebiyat Biryay Yayınları Kitap Cevapları Sayfa 116
doğru konum= derskonum
3. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
1. Yağmur yağıp saçıldı
Türlü çeçek suculdı
Yinçü kapı açıldı
Çından yıpar yugruşur
Günümüz Türkçesiyle:
Yağmur yağdı ve suları her tarafa saçıldı
Türlü türlü çiçekler açtı
Sanki bir inci muhafazası açıldı
Sandal ve misk kokuları birbirine karıştı
a. Bu şiirin türünü belirleyiniz.
Cevap: Koşuk.
b. Bu şiirin kafiyesini ve kafiye düzenini tespit ediniz.
Kafiye: “ç” yarım kafiye.
Kafiye düzeni: aaab
2. Ben yürürem yana yana
Işk boyadı beni kana
Ne âkilem ne divane
Gel gör beni ışk n’eyledi
Geh eserem yeller gibi
Geh tozarım yollar gibi
Geh akaram seller gibi
Gel gör beni aşk n’eyledi
(ışk: aşk)
Yunus Emre
Bu şiiri aşağıdaki özelliklere göre değerlendirip yazınız.
a. Nazım Birimi: Dörtlük.
b. Nazım Türü: İlahi.
c. Kafiyesi: “ana” zengin kafiye
ç. Kafiye Şeması: aaab/cccb
d. Redif: Gel gör beni ışk n’eyledi
e. Tema: İlahi aşk.
3. Aşağıdaki boşlukları doğru şekilde doldurunuz.
a. Divânu Lügat’it-Türk Türkçenin ilk sözlüğü, dil bilgisi kitabıdır.
b. Kutadgu Bilig Türk edebiyatında yazılmış ilk mesnevidir.
c. Divan-ı Hikmet tasavvuf bir eser olup Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır.
ç. Kutadgu Bilig alegorik bir eserdir, dört sembolik kahramanın karşılıklı konuşmalarından oluşur.
d. Geçiş dönemi eserleri Hakaniye (Karahanlı) lehçesiyle yazılmıştır.
e. İslami Dönem’in ilk dil ve edebiyat ürünleri sade bir Türkçeyle yazılmıştır.
4. Aşağıdaki yargılardan bazıları doğru, bazıları yanlıştır. Doğru olan yargıların karşısına “D”, yanlış olanların karşısına “Y” yazınız.
(D) a. Hoca Ahmet Yesevi’nin yazdığı şiirlere “hikmet” adı verilmiştir.
(D) b. İslami Dönem’in ilk eseri Kutadgu Bilig’dir.
(D) c. Divan-ı Hikmet, dinî-tasavvufi halk şiirinin başlangıcı sayılır.
(Y) ç. Dîvânu Lugati’t-Türk aruz vezniyle yazılmıştır.
(Y) d. Atabetü’l Hakayık siyasetname özelliği gösterir.