10.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları Düşler Yayıncılık 2022 2023, 10.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları, KİTAP CEVAPLARI, EDEBİYAT KİTAP CEVAPLARI,
..
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Düşler Yayınları Sayfa 93
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Sanman ki felek devr ile şâmı seher eyler
Her vâkıanın âkıbetinden haber eyler
Bu beyitteki kafiye ve redifi gösteriniz.
- Cevap:
Redif: “-eyler” kelimesi rediftir.
Kafiye: -er sesleri ile tam kafiye yapılmıştır.
2. Divan şiirinde dünyanın geçiciliğinden söz edilir. Okuduğunuz şiirdeki bu anlayışa uygun dizelerden örnek gösteriniz.
- Cevap: Şu dizeleri örnek gösterebiliriz:
Bir düş gibidir hak bu ki manâda bu âlem
Ki göz yumup açınca zamânı güzer eyler
3. Şair, hangi dizede kendini övmektedir?
- Cevap: Lazım gelecek ol müteşâirlere tabım / Her marekede neyledi dahi neler eyler bu beyitte şair kendisini övmektedir. Bu nedenle övgü anlamına gelen fahriye şiirine örnektir.
4. Okuduğunuz şiirde şair kimden medet ummaktadır? Anlatınız.
- Cevap: Okurlardan. Çünkü ileride okuyacak olanlar onun kıymetini bilecek onun muhteşem şairliğinin hakkını vereceklerdir
5. Metinde telmih, teşhis ve teşbih sanatlarının hangi beyitlerde yapıldığını belirleyiniz. Bunların metnin anlamına nasıl bir katkıda bulunduğunu söyleyiniz.
- Cevap:
Telmih: Nutk ile Mesîhâ geçinir her biri ammâ Hâsıyyet-i sohbetleri insânı har eyler. Bu dizede Mesih denilerek Hz. İsa anılmıştır.
Teşbih: Bir düş gibidir hak bu ki manâda bu âlem / Ki göz yumup açınca zamânı güzer eyler bu dizede şair alem düşe benzetilmektedir.
Teşhis: Âkil nice temyiz-i reh-i hayr u şer eyler akıl bu dizede insan gibi düşünülmüştür.
6. a. Nefi hicivleriyle ünlüdür. Okuduğunuz beyitlerin hangilerinde satirik bir anlatım söz konusudur?
- Cevap: Okuduğumuz beyitlerin genelinde bu anlatım göze çarpar. Ama en çok şu iki beyitte karşımıza çıkar.
Hakkımda ne derlerse o gûne süfehânın / Âsâr-ı tabîatlerine kim nazar eyler
Lazım gelecek ol müteşâirlere tabım / Her marekede neyledi dahi neler eyler
b. Metindeki beyitlerin kaside nazım biçiminin hangi bölümlerine ait olduklarını belirleyiniz.
- Cevap:
Sanman ki felek devr ile şâmı seher eyler Matla beytidir. Çünkü ilk beyittir.
Her vâkıanın âkıbetinden haber eyler
Hakkımda ne derlerse o gûne süfehânın Fahriye beyitidir. Şair kendini övmektedir.
Âsâr-ı tabîatlerine kim nazar eyler
Olursa eger himmet-i şâhenşeh-i âdil Taç beytidir. Şairin adının geçtiği beyittir.
Hâşâ ki bu endîşede Nefî zarar eyler
7. Okuduğunuz metin Nefi’nin en tanınmış kasidelerinden biridir. Metinden yola çıkarak Nefi’nin edebî kişiliğiyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
- Cevap: Okuduğunuz metin övgü ve yergi şairi olan Nefi’nin bir kasidesidir. Şairin şiirlerinde görülen hayallere çokça yer verilmesi, tezat kullanımı XVII. yüzyılda etkisi görülmeye başlanan sebkihindî akımına aittir. Hint üslubu olarak bilinmekte olan bu anlayışla yazılan şiirlerde sanatlı ve süslü bir dil kullanılarak kapalı bir anlatıma başvurulur. Nâilî, Neşâti, Şeyh Gâlip bu anlayışın diğer önemli temsilcilerindendir
8. Yazıldığı dönemin siyasi ve kültürel değerleri, metnin oluşumunu nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
- Cevap: Yazıldığı dönemde şairler arasında her zaman olan en güzel şiiri kim yazar yarışması vardır. Bunun yanında o dönemin dilinin ağır olduğu, imgeler ve sanatların bolca kullanıldığını söyleyebiliriz. Nef’i de bu döneme uygun şiirler yazmıştır denilebilir.
.
.
.
