10.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları Düşler Yayıncılık 2022 2023, 10.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları, KİTAP CEVAPLARI, EDEBİYAT KİTAP CEVAPLARI,
..
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Düşler Yayınları Sayfa 91
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Okuduğunuz “Gazel’in teması nedir? Şair metnin temasını belirgin kılmak için hangi ahenk unsurlarına başvurmuştur? Metinden örnekler vererek söyleyiniz.
- Cevap: Gazelin teması aşktır. Şair metnin temasını belirgin kılmak için rediflerden ve kafiyelerden yararlanmıştır. Metinde yer alan “eyleme ihsan eyle” kısımları redif iken cefa ve vefa kelimelerinde yer alan “–efa” sesleri zengin kafiyedir.
2. a. Metinde hangi kelimelerin bir arada kullanılmasıyla tezat sanatı yapılmıştır?
- Cevap: Aşağıda yer alan şu dizede derd ve derman kelimeleri kullanılarak tezat sanatı yapılmıştır.
Bâki-i haste-dili derd ile dermanda koyup
Gayrıyı derdine devâ eyleme ihsân eyle
b. “Ok gibi doğruyum atma beni yâbânlere
Kaametim hecr ile yâ eyleme ihsân eyle” beytinde kullanılan imgeyi belirleyiniz.
- Cevap: Kendi aşkının doğruluğunu yabani hayvanlara atılan okların dosdoğruluğuna benzetmiştir. İmge olarak okun yani dürüstlüğün dimdik olmanın kullanıldığını söyleyebiliriz.
c. Edebî sanat ve imgelerin metnin anlamına katkısını değerlendiriniz.
- Cevap: Edebi sanat ve imgeler metnin okunurluğunu ve anlamsal bakımdan zenginliğini arttırmaktadır. Bu bakımdan kıymetlidirler.
3. “Gazel”den nasıl bir aşk anlayışı yansımaktadır? Bu anlayış ile ilgili görüşlerinizi açıklayınız.
- Cevap: Aşk karşılık beklenerek yaşanabilecek bir şey değildir. Şair de zaten şiirinin genelinde bir beklenti ile değil olsa olsa sevdiğinin ona affedicilik lütfu ile gelmesi dileğini tekrarlar.
4. Metinde anlam bütünlüğü var mıdır? Buna göre gazelin türünü söyleyiniz.
- Cevap: Metinde anlam bütünlüğü vardır. Çünkü metin baştan sona aynı temayı işlemektedir. Bu tür gazellere yek-ahenk gazel denilmektedir.
5. Metni, Fuzûlî’nin gazeliyle aşağıdaki tabloda yer alan başlıklara göre karşılaştırınız.
Bâkî’nin Gazeli
Tema
- Cevap: Tema aşktır.
Temayı İşleyiş Tarzı
- Cevap: Şair kendi imge dünyası ve kelime hazinesine göre aşk temasını işlemiştir.
Edebî Sanatlar
- Cevap: “Bâki-i haste-dili derd ile dermanda koyup” dizesinde tezat sanatı vardır. “Derd ve derman kelimeleri kullanılarak tezat sanatı yapılmıştır.”
*****
Fuzûli’nin Gazeli
Tema
- Cevap: Tema aşktır.
Temayı İşleyiş Tarzı
- Cevap: Şair kendi imge dünyası ve kelime hazinesine göre aşk temasını işlemiştir.
Edebî Sanatlar
- Cevap:
Aşağıda anlamca birbiriyle ilgili kemleler bir araya getirilerek tenasüp sanatı yapılmıştır. Birinci beyitte: “can, usanmak, cefa”, “yanmak, şem” , “âh, yâr, murat” İkinci beyitte: “bîmâr, dert, derman, deva”
Birinci beyitte “Felekler yandı ahımdan..” derken ahının ateşiyle göklerin tutuştuğunu söylüyor. Bu gerçekte mümkün olamayacağı için mübalağa sanatı olarak nitelendirilebilir.
İkinci beyitte bimar (hasta), derd, derman, deva kelimeleri anlamca birbirine uygun kelimelerdir. Dolayısıyla bu beyitte tenasüp sanatı vardır. Şair, “Niçün kılmaz mana derman..” derken, cevabını bildiği bir konuyu bilmez göründüğü için tecahül-i arif; ayrıca bimar kelimesi hasta anlamı yanında “aşk derdine düşen” anlamında kullandığı için mecaz sanatı yapmıştır
Üçüncü beyitte pinhan tut- (gizlemek); ruşen kıl- (açıklamak) kelimeleri arasında tezat sanatı vardır.
...
.
.
