10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa 119,

SAYFA 119

1. a) Okuduğunuz şiirin ahenk ögelerini belirleyiniz.

b) Bu ahenk ögelerinin, konuşma dilindeki vurgu ve tonlamayla şiirdeki ses ve söyleyiş özelliğiyle

ilişkisini açıklayınız.

2. a) Şiirin birimlerini belirleyiniz. Bunların özelliklerini sıralayınız. Bu birimlerin kendi içinde bütünlük

sağlayıp sağlamadığını belirtiniz.

b) Bentlerde anlatılanları sözlü olarak ifade ediniz.

c) Hem ses hem de anlam yönünden bentler arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

ç) Araştırmalarınızdan da faydalanarak XV. yüzyıl şairi Ahmet Paşa’nın yaşadığı yüzyılın siyasi,

sosyal ve kültürel özelliklerini grup sözcünüz aracılığıyla arkadaşlarınıza aktarınız.

d) Ahmet Paşa’nın şiirde sağladığı sanatlı, görkemli söyleyişle güçlü, gür ahengin Osmanlı

toplumunun o dönemdeki sosyal ve kültürel hayatıyla devletin askerî, ekonomik ve medeni gelişimi arasında

nasıl bir ilişkisi vardır? Açıklayınız.

3. a) Ahmet Paşa’nın şiirinin yapı özelliklerini sıralayınız. Nazım şeklini belirleyiniz.

b) Şiirin ait olduğu geleneği söyleyiniz.

1. a) Okuduğunuz şiirin ahenk ögelerini belirleyiniz.

Asonans: “a” ve “e” sesleri asonans olarak kullanılmıştır. Ayrıca bazı dizelerde “ö” ve “ü” sesleri ile de asonans var.

 “Kara sevdâda yiler bî­ser ü bî­pây gönül

 Dimedüm mi sana dolaşma ana hay gönül”

 “Ben dimezdüm ki hevâ yolına serbâz gelem

Ney­i aşk ile gamun çengine demsâz gelem”

Aliterasyon: “l” ve “r” sesleri aliterasyon olarak kullanılmıştır. Ayrıca bazı dizelerde “m” ve “n” sesleri ile de aliterasyon var.

“Pâymâl eyledi ol zülf­i semen­sâ nidelüm

 Kul idinmezdi güzeller bizi illâ nidelüm”

“Yârun itden çoğ uyar ardına ağyâr dirîğ

Bize yâr olmadı ol şûh­ı sitem­gâr dirîğ

Kıldı bir dilber­i hercâyiyi dildâr diriğ”

 Kelime grubu tekrarı: “vay, eyvah, gönül”

Uyak: Uyak düzeni aaaa/bbba/ccca/ddda/… şeklindedir.

Her kıt’anın dördüncü dizesi nakarattır. Her dizede kafiyelerden sonra redifler var.

Ölçü: Aruz ölçüsü

b) Bu ahenk ögelerinin, konuşma dilindeki vurgu ve tonlamayla şiirdeki ses ve söyleyiş özelliğiyle ilişkisini açıklayınız. Ahenk, kelimelerin ses özelliklerine dikkat edilerek sıralanması sonucunda şiirde ortaya çıkan uyumdur. Aslında şiir; tonlama, vurgu, ritim, ölçü ve her türlü ses benzerliğiyle ahenkli bir bütünlük kazanır. Şiiri şiir yapan onun ahenkli bir ses özelliğine sahip olmasıdır. Ahenk unsurlarına dikkat edilerek oluşturulan bir şiir, okuyucuya bir müzik parçasını dinliyormuş hissi verir. Öte yandan şiirdeki ahenk unsurlarından vurgu ve tonlama, günlük konuşma dilinde de vardır. Örneğin, bentlerdeki “ vay” kelimesi konuşma diline özgü bir vurgu değeri taşımaktadır.

2. a) Şiirin birimlerini belirleyiniz. Bunların özelliklerini sıralayınız. Bu birimlerin kendi içinde bütünlük sağlayıp sağlamadığını belirtiniz.

Şiirde birim olarak dört dizelik bentler vardır. Şiir 7 dörtlükten oluşmuştur. Şair mahlasını 7. Dörtlükte kullanmıştır. Son dizenin her bendin sonunda aynen yinelendiği bu örnekteki gibi murabbalara “mütekerrir murabba” denir. Gerek ahenk gerekse anlam olarak birimler kendi içinde bir bütünlük sağlamıştır.

b) Bentlerde anlatılanları sözlü olarak ifade ediniz.

Bentlerde sevgilinin güzelliği, aşkın acı veren yönü, kıskançlık aşktan kaçamamak gibi duygu ve düşünceler aşk teması etrafında birleşmektedir.

 c) Hem ses hem de anlam yönünden bentler arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

 “Vây gönül vây bu gönül vây gönül ey vây gönül” ifadesinin her bendin sonunda tekrar edilmesi, şairin çektiği aşk acısını ve duygularını dile getirmesi bakımından bentler arasında bir anlam bütünlüğü sağlamıştır.

ç) Araştırmalarınızdan da faydalanarak XV. yüzyıl şairi Ahmet Paşa’nın yaşadığı yüzyılın siyasi, sosyal ve kültürel özelliklerini grup sözcünüz aracılığıyla arkadaşlarınıza aktarınız. XV. yüzyıl, Osmanlı Devleti siyasi ve askeri alanda geniş bir coğrafyaya hükmetmeye başladığı bir yüzyıldır. Bu yüzyılda, sosyal hayat İslam dininin etkisinde şekillenmiş ve saray çevresinde bir yüksek zümre oluşmaya başlamıştır. XV. yüzyıl, Tük edebiyatının çeşitli alanlarda çok önemli gelişmeler gösterdiği bir dönem olmuştur. Divan edebiyatı, bu dönemde Şeyhi, Ahmet Paşa, Necati gibi büyük şairlerle Anadolu’da kuruluş aşamasını tamamlamıştır. Ayrıca, XV. yüzyılda Orta Asya’da gelişen Klasik Çağatay Edebiyatı devrinin kökleştiği de görülmektedir. Bu devir Çağatay Edebiyatının en yüksek devreye ulaştığı bir devirdir. Millî ruh ve şuurun ortaya çıkması, Türkçeye ehemmiyetin verilmesi bu devre rastlar. Bu dönemde Klâsik Çağatay edebiyatı eşsiz şair Ali Şir Nevâî ile en yüksek aşamasına varmıştır.

 d) Ahmet Paşa’nın şiirde sağladığı sanatlı, görkemli söyleyişle güçlü, gür ahengin Osmanlı toplumunun o dönemdeki sosyal ve kültürel hayatıyla devletin askerî, ekonomik ve medeni gelişimi arasında nasıl bir ilişkisi vardır? Açıklayınız.

Osmanlı Devleti’nin XV. yüzyılda gittikçe güçlendiği, siyasi ve askeri alanda geniş bir coğrafyaya hükmetmeye başladığı İstanbul’un başkent olmasıyla yüksek bir kültürün oluştuğu görülmektedir.

3. a) Ahmet Paşa’nın şiirinin yapı özelliklerini sıralayınız. Nazım şeklini belirleyiniz.

Şiirde birim olarak dört dizelik bentler vardır. Şiirde 7 bent vardır. Kafiye düzeni aaaa/bbba/ccca… şeklindedir. Şiir aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Şiirin nazım şekli murabbadır.

b) Şiirin ait olduğu geleneği söyleyiniz.

Şiir divan edebiyatı geleneğine aittir. 

TÜM CEVAPLAR İLK KEZ SİTEMİZDE YAYIMLANACAKTIR. 

10. sınıf edebiyat kitabı cevapları, 2014 2015 10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa , 2014-2015 nova yayıncılık 10.sınıf edebiyat cevapları SAYFA, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151,  152, 153, 154, 155, 156,, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251,  252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299,  ve diğer Ders Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.