10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa 128,

Sayfa 128

1. a) Okuduğunuz şiirin ahenk ögelerini aşağıya yazınız.

Asonans: “e” ve “i” sesleri asonans olarak kullanılmıştır. Aşağıda bu seslerin asonans olarak kullanıldığı dizelere ait örnekler verilmiştir: “Mecnûn ki ‘lâ­ilâhe ill’ der idi Teklîf­i şu’ûr eyleseler “lâ” der idi Ol mertebe meşgûl idi Leylâ ile kim ‘Mevlâ’ diyecek mahalde ‘Leylâ’ der idi”

Aliterasyon: “l” sesi aliterasyon olarak kullanılmıştır. Aşağıda bu seslerin aliterasyon olarak kullanıldığı dizeye ait örnekler verilmiştir: “Mecnûn ki ‘lâ­ilâhe ill’ der idi Teklîf­i şu’ûr eyleseler “lâ” der idi Ol mertebe meşgûl idi Leylâ ile kim ‘Mevlâ’ diyecek mahalde ‘Leylâ’ der idi”

 Uyak: Uyak düzeni manide olduğu gibi “aaxa” şeklindedir. “­lâ” ile zengin uyak, “der idi” ile redif yapılmıştır.

Ölçü: Aruz ölçüsü

b) Ahenk ögelerinin, konuşma dilindeki vurgu ve tonlamayla şiirin ses ve söyleyiş özelliğiyle ilişkisini açıklayınız.

 Normal bir konuşma dilindeki vurgu ve tonlama hayatın normal akışı içinde olurken şiirin içindeki tonlama aynı şekilde olmaz ve aynı değerlendirilmez. Şiirde, “nasıl olur da daha etkileyici tonlamayla okurum” düşüncesi şiir anlamlandırılır. Günümüzde topluma hitaben yapılacak konuşmalarda da şiirde olduğu gibi vurgu ve tonlama önemlidir. Siyasilerin yaptığı konuşmalarda bunu görmek mümkündür.

2. a) Şiirin birimini söyleyiniz. Özelliklerini sıralayınız.

Şiirin birimi dört dizeden meydana gelmiş tek benttir. Az sözle çok şey ifade etmek amaçlandığından bu dörtlükte anlam yoğunluğu fazladır. Şair, mahlasını kullanmamıştır.

b) Birimin her bir dizesinde dile getirilenlerin bütünlük sağlayıp sağlamadığını açıklayınız.

Birimin her bir dizesinde dile getirilenler, Mecnun’un Leyla’ya olan aşkı etrafında bir bütünlük meydana getirmiştir.

c) Yenişehirli Avnî ve yaşadığı yüzyılın (XIX. yüzyıl) siyasi, sosyal ve kültürel özelliklerini araştırmalarınızdan da yararlanarak grup sözcünüz aracılığıyla arkadaşlarınıza aktarınız.

CEVAP İÇİN TIKLAYINIZ

ç) Yenişehirli Avnî’nin şiirindeki ses akışı ve söyleyişin, Osmanlı Devleti’nin o dönemdeki durumuyla ilişkisini açıklayınız.

Yenişehirli Avnî, divan geleneklerine bağlı olmakla birlikte, eskinin çağın koşullarına göre değişmesi gerektiğine inanmış, bu nedenle de şiirlerinde yeni bir söyleyiş yaratmaya çalışmıştır.

3. a) Okuduğunuz şiirin yapı yönünden özelliklerini sıralayınız. Bu nazım şeklinin adını belirtiniz.

 Nazım Birimi: Bent Birim Sayısı: 1 Ölçü: Aruz ölçüsü Uyak düzeni: aaxa Bu nazım şekline rubai denir. b) Şiirin ait olduğu geleneği söyleyiniz. Şiir divan edebiyatı geleneğine aittir.

4. Şiirin temasını belirtiniz. Dizelerde dile getirilen duyguların aynı tema etrafında bütünlük oluşturup oluşturmadığını söyleyiniz.

 Şiirin teması aşktır. Şiirde dile getirilen duygular ana tema etrafında bir bütünlük oluşturmuştur.

5. a) Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun Sitem şiiriyle Yenişehirli Avnî’nin rubaisini düşünce ve duyguların anlatım şekline göre karşılaştırınız. Sonuçtan yararlanarak rubaideki duygu ve düşüncenin (temanın) günümüz şiirlerinde nasıl işlendiğini açıklayınız.

 Rubai de şair kendini değil Mecnun’u anlatmış. Sitem de ise Şair kendini anlatmıştır. Ayrıca rubaide çok derin ve süslü bir anlatım varken Sitem’de daha sade bir anlatım var. Rubaideki duygu ve düşünceler günümüzde bireysel olarak ve daha sade anlatılmıştır denilebilir.

 6. a) Yenişehirli Avnî’nin şiirinde kendi anlamı dışında kullanılan kelimelere örnekler veriniz.

Şiirin yan anlam bakımından zengin olup olmadığını belirtiniz. Teklîf­i şu’ûr: Şuur teklif etmek, aklını başına al veya kendine gel anlamında kullanılmıştır.

 b) Şairin “Mecnûn” adını şiirde kullanma amacını söyleyiniz. Buna göre efsanelerin, kişi adlarının şiirdeki işlevini belirtiniz. Şairin “Mecnûn” adını şiirde kullanma amacı telmih sanatı yapmaktır. Telmih, herkesçe bilinen geçmişteki bir olayı, efsaneyi, çağrıştırma, anımsatma sanatıdır.

c) Şiirdeki söz sanatlarını bulunuz.

Şair, “Mecnûn” adını şiirde kullanması, telmih; O derece kendini kaptırmış ki Mevla diyecek yerde Leyla demesi, mübalağa;

 ç) Şiirdeki imgeleri gösteriniz.

 Mecnûn: ilâhî aşk sarhoşluğuna kapılmış insan

 d) Şiirdeki imge ve söz sanatlarının metne katkısını belirtiniz.

İmge ve söz sanatları şiirin, anlam ve söyleyiş bakımından etkileyici olmasını sağlamıştır.

7. Şiirin temasının evrensel ve insana ait gerçekliği dile getirme şeklini açıklayınız.

Allah sevgisi evrensel ve insana özgü bir gerçekliktir.

8. Şairin kendi duygularını dile getirirken izlenim, gözlem, sezgi ve kişisel duyarlılığını neden “Leylâ ile Mecnûn” aşkıyla ifade ettiğini açıklayınız.

Mecnun aşk acısı yüreğini dağlayınca acının Leyla’dan değil Mevla’dan geldiğini idrak eder. Onun için arayışı Leyla değil, Mevla’dır. Şair bu meseleyi bu rubai ile anlatmıştır.

 9. Metinden Arapça ve Farsça kelimelere örnekler veriniz. Bunların kullanılma nedenlerini belirtiniz.

Arapça kelimeler: “lâ­ilâhe illâ”, “la” Farsça: Teklîf­i şu’ûr, Arapça ve Farsça kelimeleri kullanmak, divan şiirinin dil ve anlatım geleneğinin bir sonucudur.

10. a) Şiiri okurken neler hissettiğinizi açıklayınız.

Öğrencinin kendisinin yapması uygundur.

 b) Şiirde iletilen duyguyu siz nasıl dile getirirdiniz? Sözlü olarak ifade ediniz.

Öğrencinin kendisinin yapması uygundur.

11. Yaptığınız araştırmadan ve okuduğunuz rubaiden yararlanarak Yenişehirli Avnî’nin edebî ve fikrî özellikleri hakkında bilgi veriniz. Bu özelliklerin okuduğunuz şiirle ilişkisini açıklayınız.

CEVAP İÇİN TIKLAYINIZ


diğer tüm sayfalar için tıklayınız. 

10. sınıf edebiyat kitabı cevapları, 2014 2015 10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa , 2014-2015 nova yayıncılık 10.sınıf edebiyat cevapları SAYFA, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151,  152, 153, 154, 155, 156,, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251,  252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299,  ve diğer Ders Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.