10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa 136,
4.
a) Okuduğunuz şiirin ve birimlerinin temasını
aşağıya yazınız.
I. Bent Terkibibendin Teması IV. Bent İlahi aşkın verdiği
sarhoşluk Önyargı ve İlahi aşk Zahidi küçük görme (Ek bilgiye bakınız) Yanlış
anlaşılma Gönlün arzusu Dünya nimetlerinin geçiciliği ve ilahi aşk Dünyada
mutlu olmanın yolu Kendilerine karşı önyargılı olanlara tehdit Dünyada
sıkıntıdan kurtulmanın çaresi Övünme Gönülden şikâyet Dünyanın geçiciliği
Gönülden şikâyet İlahi aşk Gönülden şikâyet Övünme Necef şehrine övgü Ek Bilgi:
Rint ve zahit, ihtiyaçları ve güdüleri tamamen farklı; olaylar ve durumlar
karşısında tutum ve davranışları, birbirine karşıt olan iki tiptir. Rint ile
zahit de yar ve ağyar gibi, hemen bütün divan şairlerinin manzumelerinde sözünü
ettiği, şiirin geleneksel kişileridir. Divan şiirinde rint, genellikle şairin
kendisidir. Rint, dış dünyaya gözünü ve gönlünü kapamış, mal mülk, para pul,
makam mevki, şan şöhret gözetmeyen, sosyal olayları ve durumları umursamayan,
toplumun değer yargılarına uymayan ve karşı çıkan, aklı küçümseyip aşkı tercin
eden, zaman zaman sarhoş olan, ibadete pek önem vermeyen, tasavvufi düşünceyi
benimsemiş ve ilahî aşk ile kendi iç aleminde yaşayan, ilahî sırlara ve keşfe
sahip olduğunu söyleyen tiptir. Zahit ise, Allah’a karşı ibadet ve görevlerini
yerine getirmekle beraber dünya hayatına bağlı, ailesine ve çevresine karşı
günlük yaşam içerisindeki sorumluluklarının bilincinde olan, toplum içinde
sosyal bir kişilik olarak yaşayan, toplumla uyum içinde olan ve bu uyumluluk
ile toplumdan beklentilerini elde etmeyi uman, tasavvufi düşünceyi ve aşkı
reddeden, aklı ön planda tutan kişilerdir. Rint ve zahit terimleri, bu düşünce
yapısında olan, böyle değer yargıları (sosyal normlar) edinmiş kişilerden
oluşan grupları da ifade eder. Rint, tekke ve tasavvuf ehlinin, zahit ise
medrese ve cami erbabının oluşturduğu gruptur denilebilir. Zahit, rindi
sarhoşluk, delilik hatta imansızlık ve küfürle itham eder. Rint de zahidi dinin
özüne ulaşamamak, şekilde kalmak, Allah’a değil dünyaya bağlı olmakla suçlar.
Rint ile zahit arasındaki bu çekişme düşmanlığa dönüşmüştür. Gruplar arasındaki
ilişkiler düşmanca olduğunda, bu gruplar arasındaki sosyal mesafe artar. Bir
grubun bir başka grup ve bu grubun üyeler ile ilgili oluşturdukları sosyal
mesafe, bu grupların ve üyelerinin birbirlerine karşı önyargılı davranmalarını
doğurur (Şerif 1996:649). (Kaynak: Güler, Zülfi (2008). BAĞDATLI RUHÎ’NİN
MEŞHUR TERKİBBENDİNE SOSYAL PSİKOLOJİ AÇISINDAN BİR BAKIŞ, eJournal of New
World Sciences Academy sayfa 3536)
b) Tespitlerinizden yararlanarak bentlerin aynı tema
etrafında oluşturdukları bütünlüğü açıklayınız.
Bütün beyitlerde ve terkibi bendin tamamında, dünya
hayatının geçiciliği ve ona meyledilmemesi gerektiği üzerinde durulmuş ve şiir,
önyargı ve ilahi aşk teması etrafında bütünlük oluşturmuştur.
5. a) Günümüz şairlerinden birine ait, teması sosyal
eleştiri olan şiiri arkadaşlarınıza okuyunuz. Bu şiiri, kitabınızdaki
terkibibent ile anlatım şekillerine göre karşılaştırınız. Farklılıkları
sıralayınız.
SOSYAL ELEŞTİRİ TEMALI ŞİİRLER İÇİN TIKLAAA
SOSYAL ELEŞTİRİ TEMALI ŞİİRLER İÇİN TIKLAAA
Bağdatlı Ruhi her ne kadar kendi düşüncesine sahip
insanlarla bir çoğunluğu temsil ediyor ve onlar adına konuşuyor gibi gözükse de
aslında şiirde bir bireysellik vardır. Şair kendi gözlemlerini şiire
yansıtmıştır. Abdurrahim KARAKOÇ’un şiirinde ise toplumsal bir bakış vardır.
b) Terkibibentin temasının, günümüz şiirinde nasıl ele alındığını açıklayınız. Önyargılardan şikâyet konusu günümüzde de vardır. Çünkü şairin bahsettiği tipler bugün de toplumlarda mevcuttur.
b) Terkibibentin temasının, günümüz şiirinde nasıl ele alındığını açıklayınız. Önyargılardan şikâyet konusu günümüzde de vardır. Çünkü şairin bahsettiği tipler bugün de toplumlarda mevcuttur.
6. a) Şairin, birinci bendin üçüncü beytinde “sadr
ile pây” kelimeleri arasında kurduğu anlam ilişkisini açıklayınız. Bu söz
sanatının adını söyleyiniz. Bu iki kelime ile tezat sanatı yapılmıştır. “Sadr”
başköşe, en makbul yer anlamında iken “Pâyı humı meydir” şarap küpünün dibi
yani en alt mevki anlamındadır.
b) Aşağıdaki tabloya şiirde başvurulan diğer söz
sanatlarının özelliklerini yazınız.
Söz sanatları Özellikleri Tenasüp (uygunluk) Anlam
yönünden birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanmaktır. Leffüneşr (açma,
yayma) Bir dizede iki ya da daha fazla kavramdan bahsettikten sonra diğer
dizede onlarla ilgili açıklama yapmaktır. Tezat (zıtlık) Aralarında ilgiden
dolayı, birbirine zıt kavramları bir arada kullanmaktır. Teşbih (benzetme) Sözü
daha etkili duruma getirmek için aralarında ilgi bulunan iki unsurdan güçsüzü
olanı güçlü olana benzetmektir. Telmih (anımsatma) Söz arasında herkesin
bildiği bir olaya ya da kişiye işaret etme sanatı.
c) Araştırmalarınızdan yararlanarak “geda” imgesinin
şiirdeki kullanımını açıklayınız. Diğer imgeleri de bulunuz.
Geda; âşık, her zaman aşkı isteyen bir dilenci
anlamında kullanılmıştır. Diğer imgeler, Şîrei Engûr(üzüm suyu), şarap
anlamında kullanılmıştır. Câm, aşk şarabının içildiği kadeh anlamında
kullanılmıştır. Harabat, meyhane anlamında kullanılmıştır. Hûm, şarap küpü aşk
şarabının kaynağı anlamında kullanılmıştır. Meyhane, âşıkların toplandığı yer
anlamında kullanılmıştır. Mest, aşk sarhoşuyla kendisinden geçmiş insan
anlamında kullanılmıştır. Gül, gülfidanı anlamında kullanılmıştır. Sadef,
incinin yetiştirdiği kabuk anlamında kullanılmıştır. İnci, Divan şiirinde
kıymetli varlıkların benzetildiği bir imgedir.
ç) İmge ve söz sanatlarının şiire katkısını
açıklayınız.
İmge ve söz sanatları, duyguların terkibibentte daha
ilgi çekici ve estetik bir şekilde ifade edilmesini sağlamıştır.
d) Şiirin IV. bendinin sekizinci beytinde geçen
“Bağdat ve Necef” kelimelerinin kullanılma amacını belirtiniz.
İkinci bendin
son beytinde Necef incisi olarak kastedilen, Hz. Ali’dir. Onun türbesi de
Bağdat yakınlarındaki Necef’tedir. Dolayısıyla bu beyitte istiare sanatı
yapılmıştır. Çünkü inci diye benzetilen benzetmenin dört unsurundan sadece biri
kullanılırsa istiaredir. Aynı zamanda tarihi karakteri hatırlattığı için telmih
sanatı yapılmıştır. Şair, estetik zevk katmak için bu tür bir sanat
kullanmıştır.
7. Terkibibendin temasının evrensel olup olmadığını
belirtiniz. Şiirin insana ait gerçekliği nasıl dile getirdiğini açıklayınız.
Terkibibendin teması evrensel bir temadır. Şair
insana ait gerçekliği estetik bir şekilde dile getirmiştir.
8. Bağdatlı Rûhî’nin şiirinde yaptığı sosyal
eleştiride onun gözlem, izlenim, sezgi ve kişisel duyarlılığının rolünü
belirtiniz. Yazar kendi gözlemlerini, izlenimlerini, sezgilerini ve kişisel
duyarlılığını şiire yansıtmıştır. Şairin konu edindiği sosyal tipler ve sosyal
davranışlar bugün dahi toplumumuzda görülmektedir. Şair, bir bakıma beynelmilel
tipler ve davranışları ortaya koymuştur. Yalnız şu var ki, şair, bu sosyal
tiplere, gruplara ve davranışlarına geleneksel rint veya şair bakışı ile
bakmıştır. Yani bakış açısı yanlıdır. Ruhî, Onların, bütün insanlar nazarında
yanlış olan davranışlarını söylemek yanında, rint ve şaire göre yanlış, kötü
olan davranışlarını da sergilemiştir. Manzumede rintlerin ve şairlerin
davranışları iyi, diğer kişi ve grupların davranışları kötü gösterilmiştir.
(Kaynak: Güler, Zülfi (2008). BAĞDATLI RUHÎ’NİN MEŞHUR TERKİBBENDİNE SOSYAL
PSİKOLOJİ AÇISINDAN BİR BAKIŞ, eJournal of New World Sciences Academy sayfa 43)
9. a) Terkibibendi okurken neler hissettiğinizi
söyleyiniz. Öğrencinin kendisinin cevaplaması uygundur.
b) Şiirde aktarılan düşüncelere katılıp
katılmadığınızı nedenleriyle açıklayınız. Öğrencinin kendisinin cevaplaması
uygundur.
diğer tüm sayfalar için tıklayınız.
10. sınıf edebiyat kitabı cevapları, 2014 2015 10. sınıf nova yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa , 2014-2015 nova yayıncılık 10.sınıf edebiyat cevapları SAYFA, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156,, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, ve diğer Ders Kitabı sayfalarına buradan göz atabilirsiniz.