10. Sınıf Dil ve Anlatım 2. Dönem 3. Yazılı Soruları
1. Açık oturumla panel arasındaki iki farkı yazınız. (10 puan)
2. Aşağıdaki ifadelerin sonuna doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (15 puan)
a) Sempozyumlarda geniş halk kitlelerinin ilgi duyduğu konular ele alınır. ( )
b) Sempozyum, herkesin katılabildiği bir tartışma türüdür. ( )
c) Konu, temadan daha dar bir anlam ifade eder. ( )
d) Alışılmış bağdaştırmada kelimeler mecaz anlamda kullanılır. ( )
e) Sıfatlar, fiilleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. ( )
f) Öyküleyici anlatımda en önemli öge “olay”dır. ( )
g) Bir metinde gereksiz sözcük, söz grubu ve eklere ye verilmiyorsa o metinde duruluk ilkesine uyulmuş demektir. ( )
h) “Fiyatlar çok pahalı olduğu için satışlar çok durgun” cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni “çok” sözcüğünün iki kez kullanılmasıdır. ( )
i) Kurmaca metinlerde eylemler zincirine “olay örgüsü” denir. ( )
j) Bir sözcüğün çekim eklerinden birini ya da birkaçını alması sözcüğün yapısını değiştirmez. ( )
k) Tip, karaktere nazaran insan gerçeğine yakındır. ( )
l) “Dürüst insan, ilkelerinden ayrılmamayı en önemli kural olarak benimser.”cümlesinde belirtme sıfatı yoktur. ( )
m) Bir ismin önüne gelerek o ismin yerini gösteren sözcüğe işaret zamiri denir. ( )
n) “Onun gözleri karaydı.” cümlesinin yüklemi ekfiildir. ( )
o) “Bitse de gitsek.”cümlesinin yüklemi dilek kipiyle çekimlenmiştir. ( )
a) Sempozyumlarda geniş halk kitlelerinin ilgi duyduğu konular ele alınır. ( )
b) Sempozyum, herkesin katılabildiği bir tartışma türüdür. ( )
c) Konu, temadan daha dar bir anlam ifade eder. ( )
d) Alışılmış bağdaştırmada kelimeler mecaz anlamda kullanılır. ( )
e) Sıfatlar, fiilleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. ( )
f) Öyküleyici anlatımda en önemli öge “olay”dır. ( )
g) Bir metinde gereksiz sözcük, söz grubu ve eklere ye verilmiyorsa o metinde duruluk ilkesine uyulmuş demektir. ( )
h) “Fiyatlar çok pahalı olduğu için satışlar çok durgun” cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni “çok” sözcüğünün iki kez kullanılmasıdır. ( )
i) Kurmaca metinlerde eylemler zincirine “olay örgüsü” denir. ( )
j) Bir sözcüğün çekim eklerinden birini ya da birkaçını alması sözcüğün yapısını değiştirmez. ( )
k) Tip, karaktere nazaran insan gerçeğine yakındır. ( )
l) “Dürüst insan, ilkelerinden ayrılmamayı en önemli kural olarak benimser.”cümlesinde belirtme sıfatı yoktur. ( )
m) Bir ismin önüne gelerek o ismin yerini gösteren sözcüğe işaret zamiri denir. ( )
n) “Onun gözleri karaydı.” cümlesinin yüklemi ekfiildir. ( )
o) “Bitse de gitsek.”cümlesinin yüklemi dilek kipiyle çekimlenmiştir. ( )
3. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz. (11 puan)
a) Açıklayıcı anlatımda dil ………….. işlevde kullanılır.
b) Düşsel anlatımda kişiler ……………….. varlıklardır.
c) Öznenin yaptığı işten etkilenen varlıklar varsa bu tür eylemlere (nesnesine göre) …………….. denilmektedir.
d) “Orklar taş gibi duruyor, etrafta çıt çıkmıyordu.”cümlesinde edat grubu …………. görevinde kullanılmıştır.
e) “Ödevin güzelse geçersin.”cümlesinde ……………….sözcüğü ekfiil almıştır.
f) Sözde öznelerin bulunduğu cümlelerdeki fiiller …………… çatılıdır.
g) Edilgen fiil, etken fiillere getirilen “…” ve “…….” ekleriyle oluşturulur.
h) “kesmek, morarmak, kırmak” fiilleri sırasıyla kılış, …………, kılış fiilleridir.
i) “Bu önemli serginin açılışına o da katılacakmış.” cümlesinde ………. zamirine yer verilmiştir.
j) “Ben bu parayı kolay kazanmıyorum.”cümlesinde……………. zamiri kullanılmıştır.
k) Bir metnin kolay okunur olması; metinde telaffuzu güç sözcüklere yer verilmemesi …………. ilkesinin özelliğidir.
a) Açıklayıcı anlatımda dil ………….. işlevde kullanılır.
b) Düşsel anlatımda kişiler ……………….. varlıklardır.
c) Öznenin yaptığı işten etkilenen varlıklar varsa bu tür eylemlere (nesnesine göre) …………….. denilmektedir.
d) “Orklar taş gibi duruyor, etrafta çıt çıkmıyordu.”cümlesinde edat grubu …………. görevinde kullanılmıştır.
e) “Ödevin güzelse geçersin.”cümlesinde ……………….sözcüğü ekfiil almıştır.
f) Sözde öznelerin bulunduğu cümlelerdeki fiiller …………… çatılıdır.
g) Edilgen fiil, etken fiillere getirilen “…” ve “…….” ekleriyle oluşturulur.
h) “kesmek, morarmak, kırmak” fiilleri sırasıyla kılış, …………, kılış fiilleridir.
i) “Bu önemli serginin açılışına o da katılacakmış.” cümlesinde ………. zamirine yer verilmiştir.
j) “Ben bu parayı kolay kazanmıyorum.”cümlesinde……………. zamiri kullanılmıştır.
k) Bir metnin kolay okunur olması; metinde telaffuzu güç sözcüklere yer verilmemesi …………. ilkesinin özelliğidir.
4. Her sabah, gözlerimi gökyüzünden gelen paslı seslerin gıcırtısıyla açıyorum. Sanki binlerce çelik makas, gökyüzünün lacivertliğini doğramak için durmadan açılıp kapanarak, havada cehennemi bir gürültü ile çakıyor. Bulutlarsa bir araya toplanmış, sınırsız bir neşe içinde sokaktan çekilen el ayağa karşı yengilerini kutluyorlar.”
1 – Yukarıdaki metinden aşağıda istenenlere uygun örnekler bulup karşılarına yazınız. ( 10 puan )
İnsandan doğaya aktarma:
Ad aktarması :
Alışılmamış bağdaştırma:
Benzetme:
1 – Yukarıdaki metinden aşağıda istenenlere uygun örnekler bulup karşılarına yazınız. ( 10 puan )
İnsandan doğaya aktarma:
Ad aktarması :
Alışılmamış bağdaştırma:
Benzetme:
5. “Karanlık bir kış gecesi saat üç sularıydı. Bilmem nereden eve dönüyordum. Herkes derin bir uykudaydı. O duruma gelmiştim ki kendisini dinleye dinleye kuruntuya kapılan insanlar gibi “ Ah bir polise rastlasam!” diyordum. Birdenbire iki gölge gördüm. Biri hızlı hızlı sert adımlarla doğuya doğru giden ufak tefek bir adam, öteki sekiz on yaşlarında bir kızdı. Bu adamın gittiği yola çapraz düşen bir yoldan alabildiğine koşarak iniyordu. İkisi doğal olarak yolun köşesinde birbirlerine çarptılar. İşte asıl acıklı şey bundan sonra oldu…..
a) Yukarıdaki metnin anlatım biçimi nedir? Niçin? (5 puan)
b)Yukarıdaki metinde hangi anlatıcı vardır? Niçin? (5 puan)
b)Yukarıdaki metinde hangi anlatıcı vardır? Niçin? (5 puan)
6. Sol taraftaki örnek cümlelerin yüklemlerini sağ taraftaki açıklamalarla eşleştiriniz.(10 puan)
ÖRNEK CÜMLE
ÖRNEK CÜMLE
AÇIKLAMA
I
Bu uyarı yazılarının aynı şekilde birden fazla paketi bir arada bulunduran tütün ürünleri kutuları üzerinde de yazılması zorunludur.
Edilgen fiil
A
II
Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışı yapılamaz.
Geçişli-etken fiil
B
III
Diğer hükümler ise yayımı tarihinden 4 ay sonra yürürlüğe girer.
İşteş fiil
C
IV
İş yerlerinizi bu kanunun gereklerine göre düzenleyiniz.
Çatı özelliği bulunmayan sözcük
D
V
Kanunun uygulanıp uygulanmadığı konusunda haberleşelim
Geçişsiz-etken fiil
E
I
Bu uyarı yazılarının aynı şekilde birden fazla paketi bir arada bulunduran tütün ürünleri kutuları üzerinde de yazılması zorunludur.
Edilgen fiil
A
II
Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışı yapılamaz.
Geçişli-etken fiil
B
III
Diğer hükümler ise yayımı tarihinden 4 ay sonra yürürlüğe girer.
İşteş fiil
C
IV
İş yerlerinizi bu kanunun gereklerine göre düzenleyiniz.
Çatı özelliği bulunmayan sözcük
D
V
Kanunun uygulanıp uygulanmadığı konusunda haberleşelim
Geçişsiz-etken fiil
E
7. Balkan şehirlerinde geçerken çocukluğum
Her lahza bir alev gibi hasretti duyduğum
a) dizelerinde yer alan fiilimsileri bularak fiilimsilerin çeşidini yazınız. (5 puan)
b) Yukarıdaki dizelerde yer alan isim tamlamasını bularak çeşidini yazınız. (5 puan)
Her lahza bir alev gibi hasretti duyduğum
a) dizelerinde yer alan fiilimsileri bularak fiilimsilerin çeşidini yazınız. (5 puan)
b) Yukarıdaki dizelerde yer alan isim tamlamasını bularak çeşidini yazınız. (5 puan)
8. Aşağıdaki test sorularını cevaplandırınız. (24 puan)
I.. Sergilenen oyun uzun süre alkışlandı.
Bu cümlenin yüklemi, çatı yönünden (öznesine göre) aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir?
A) Köyde bu yıl kuraklık bekleniyormuş.
B) Ağlayan çocuk annesine sıkı sıkıya sarıldı.
C) İşe girme haberine hepimiz çok sevindik.
D) Otobüsten inenler şaşkın şaşkın bakmıyordu.
E) Bu yürüyüşten sonra hepimiz yorulmuştuk.
Bu cümlenin yüklemi, çatı yönünden (öznesine göre) aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir?
A) Köyde bu yıl kuraklık bekleniyormuş.
B) Ağlayan çocuk annesine sıkı sıkıya sarıldı.
C) İşe girme haberine hepimiz çok sevindik.
D) Otobüsten inenler şaşkın şaşkın bakmıyordu.
E) Bu yürüyüşten sonra hepimiz yorulmuştuk.
II. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir zarfla sağlanmıştır?
A) Ne istiyorsun bu zavallı çocuktan?
B) Niçin söylediklerime kulak asmıyorsun?
C) Bu eğitim programına kaç kişi katılacakmış?
D) Bunları sana kim söyledi?
E) Hangi yazarı daha çok okursun?
A) Ne istiyorsun bu zavallı çocuktan?
B) Niçin söylediklerime kulak asmıyorsun?
C) Bu eğitim programına kaç kişi katılacakmış?
D) Bunları sana kim söyledi?
E) Hangi yazarı daha çok okursun?
III. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, bileşik zamanla çekimlenmiş bileşik bir eylemdir?
A) Size de İzmir’in güzelliklerinden uzun uzadıya bahsedeceğim.
B) Resmimi göndereceğim; ama yine de kıyafetimi tarif edeyim.
C) Duvardaki yazılara dikkatli bakınca yazıları okumuştum.
D) Sınavlara hazırlanırken bu soruları yapabilmeyi çok isterdim.
E) Çok yorgun olduğum için seninle de ilgilenemiyordum anneciğim!
A) Size de İzmir’in güzelliklerinden uzun uzadıya bahsedeceğim.
B) Resmimi göndereceğim; ama yine de kıyafetimi tarif edeyim.
C) Duvardaki yazılara dikkatli bakınca yazıları okumuştum.
D) Sınavlara hazırlanırken bu soruları yapabilmeyi çok isterdim.
E) Çok yorgun olduğum için seninle de ilgilenemiyordum anneciğim!
IV. Çaresiz bir hâlde, bilinmeyen bir yerden inayet beklerken, dimağımda şimşekler çakıyor ve senin adınla ilgili soruya cevap buluyorum. Sen, gönlümün içindesin; bir noktasın. Tecelli ettiğin yer orası; sen o kara noktasın. Adın her ne olursa olsun, artık sen benim için, Süveydâ’sın.
Yukarıdaki metin parçasında aşağıdakilerden hangisi kullanılmamıştır?
A) İşaret zamiri
B) Soru zamiri
C) Belgisiz zamir
D) İşaret sıfatı
E) Kişi zamiri
Yukarıdaki metin parçasında aşağıdakilerden hangisi kullanılmamıştır?
A) İşaret zamiri
B) Soru zamiri
C) Belgisiz zamir
D) İşaret sıfatı
E) Kişi zamiri
V. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” bağlacı neden-sonuç ilgisi kurmuştur?
A) Yemek o kadar güzeldi ki sofradan kalkmak istemedi.
B) Öyle bir gün geldi ki ondan başkasını düşünemez oldu.
C) Bu, öyle bir adamdır ki ilkelerinden hiç ödün vermez.
D) Bana verdiği sözleri yerine getirmedi ki.
E) Yavaş yavaş anlat ki ben de anlayabileyim.
A) Yemek o kadar güzeldi ki sofradan kalkmak istemedi.
B) Öyle bir gün geldi ki ondan başkasını düşünemez oldu.
C) Bu, öyle bir adamdır ki ilkelerinden hiç ödün vermez.
D) Bana verdiği sözleri yerine getirmedi ki.
E) Yavaş yavaş anlat ki ben de anlayabileyim.
VI. Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat yoktur?
A) Malikânende bir çocuk sesi var
Ki bugün dinledik karanlıkta
B) Acı bir gölge sardı benzimizi
Seni gözyaşlarımızla andık da…
C) Yine karlarda kendi kendimize
Serseri adımlarla bir yol çizdik
D) Seni tül perdelerde görmek için
Yolda, yorgun sabahlayan bizdik
E) Ruhumuz doldu hasretinle senin
Bu dikenlikte açamadan solduk
A) Malikânende bir çocuk sesi var
Ki bugün dinledik karanlıkta
B) Acı bir gölge sardı benzimizi
Seni gözyaşlarımızla andık da…
C) Yine karlarda kendi kendimize
Serseri adımlarla bir yol çizdik
D) Seni tül perdelerde görmek için
Yolda, yorgun sabahlayan bizdik
E) Ruhumuz doldu hasretinle senin
Bu dikenlikte açamadan solduk
VII. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok belirtisiz ad tamlaması vardır?
A) Şairin dizelerinde aruz ölçüsü kendini çok belli ediyor.
B) Yenilgi duygusu, kan kokusuna gelen köpekbalığı gibidir.
C) Sanatsal kaygı güdülmeden yazılmış bir roman okudum.
D) Eski özlemi, yeniyi anlamayanların özlemidir.
E) Beyaz diziler, pembe diziler okurdu durmadan
A) Şairin dizelerinde aruz ölçüsü kendini çok belli ediyor.
B) Yenilgi duygusu, kan kokusuna gelen köpekbalığı gibidir.
C) Sanatsal kaygı güdülmeden yazılmış bir roman okudum.
D) Eski özlemi, yeniyi anlamayanların özlemidir.
E) Beyaz diziler, pembe diziler okurdu durmadan
VIII. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, gelecek zaman kipi anlamında kullanılmamıştır?
A) Yarın geç mi gelirsin?
B) Akşamları bu saatte mi uyursun?
C) Mektubu sonra mı yazarsın?
D) Arkadaşını yarın mı ararsın?
E) Sabaha İstanbul’da mı oluruz?
A) Yarın geç mi gelirsin?
B) Akşamları bu saatte mi uyursun?
C) Mektubu sonra mı yazarsın?
D) Arkadaşını yarın mı ararsın?
E) Sabaha İstanbul’da mı oluruz?
10. Sınıf Dil ve Anlatım 2. Dönem 3. Yazılı Soruları ve Cevap Anahtarı
1. Açık oturumla panel arasındaki iki farkı yazınız. (10 puan)
Panel, açık oturuma göre sohbet havasında geçer. Açık oturumda fikir çatışmaları daha fazla görülür.
Açık oturumun sonunda forum düzenlenebilir. Panelin sonunda dinleyicilerin sadece görüşleri alınır. Panelde dinleyiciler tartışmaya aktif olarak katılmaz.
Panel, açık oturuma göre sohbet havasında geçer. Açık oturumda fikir çatışmaları daha fazla görülür.
Açık oturumun sonunda forum düzenlenebilir. Panelin sonunda dinleyicilerin sadece görüşleri alınır. Panelde dinleyiciler tartışmaya aktif olarak katılmaz.
2. Aşağıdaki ifadelerin sonuna doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (15 puan)
a) Sempozyumlarda geniş halk kitlelerinin ilgi duyduğu konular ele alınır. (Y)
b) Sempozyum, herkesin katılabildiği bir tartışma türüdür. (Y)
c) Konu, temadan daha dar bir anlam ifade eder. (D)
d) Alışılmış bağdaştırmada kelimeler mecaz anlamda kullanılır. (Y)
e) Sıfatlar, fiilleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. (Y)
f) Öyküleyici anlatımda en önemli öge “olay”dır. (D)
g) Bir metinde gereksiz sözcük, söz grubu ve eklere ye verilmiyorsa o metinde duruluk ilkesine uyulmuş demektir. (D)
h) “Fiyatlar çok pahalı olduğu için satışlar çok durgun” cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni “çok” sözcüğünün iki kez kullanılmasıdır. (Y)
i) Kurmaca metinlerde eylemler zincirine “olay örgüsü” denir. (D)
j) Bir sözcüğün çekim eklerinden birini ya da birkaçını alması sözcüğün yapısını değiştirmez. (D)
k) Tip, karaktere nazaran insan gerçeğine yakındır. (Y)
l) “Dürüst insan, ilkelerinden ayrılmamayı en önemli kural olarak benimser.”cümlesinde belirtme sıfatı yoktur. (D)
m) Bir ismin önüne gelerek o ismin yerini gösteren sözcüğe işaret zamiri denir. (Y)
n) “Onun gözleri karaydı.” cümlesinin yüklemi ekfiildir. (D)
o) “Bitse de gitsek.”cümlesinin yüklemi dilek kipiyle çekimlenmiştir. (D)
a) Sempozyumlarda geniş halk kitlelerinin ilgi duyduğu konular ele alınır. (Y)
b) Sempozyum, herkesin katılabildiği bir tartışma türüdür. (Y)
c) Konu, temadan daha dar bir anlam ifade eder. (D)
d) Alışılmış bağdaştırmada kelimeler mecaz anlamda kullanılır. (Y)
e) Sıfatlar, fiilleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. (Y)
f) Öyküleyici anlatımda en önemli öge “olay”dır. (D)
g) Bir metinde gereksiz sözcük, söz grubu ve eklere ye verilmiyorsa o metinde duruluk ilkesine uyulmuş demektir. (D)
h) “Fiyatlar çok pahalı olduğu için satışlar çok durgun” cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni “çok” sözcüğünün iki kez kullanılmasıdır. (Y)
i) Kurmaca metinlerde eylemler zincirine “olay örgüsü” denir. (D)
j) Bir sözcüğün çekim eklerinden birini ya da birkaçını alması sözcüğün yapısını değiştirmez. (D)
k) Tip, karaktere nazaran insan gerçeğine yakındır. (Y)
l) “Dürüst insan, ilkelerinden ayrılmamayı en önemli kural olarak benimser.”cümlesinde belirtme sıfatı yoktur. (D)
m) Bir ismin önüne gelerek o ismin yerini gösteren sözcüğe işaret zamiri denir. (Y)
n) “Onun gözleri karaydı.” cümlesinin yüklemi ekfiildir. (D)
o) “Bitse de gitsek.”cümlesinin yüklemi dilek kipiyle çekimlenmiştir. (D)
3. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz. (11 puan)
a) Açıklayıcı anlatımda dil GÖNDERGESEL işlevde kullanılır.
b) Düşsel anlatımda kişiler HAYALİ varlıklardır.
c) Öznenin yaptığı işten etkilenen varlıklar varsa bu tür eylemlere (nesnesine göre) GEÇİŞLİ EYLEM denilmektedir.
d) “Orklar taş gibi duruyor, etrafta çıt çıkmıyordu.”cümlesinde edat grubu ZARF görevinde kullanılmıştır.
e) “Ödevin güzelse geçersin.”cümlesinde GÜZELSE sözcüğü ekfiil almıştır.
f) Sözde öznelerin bulunduğu cümlelerdeki fiiller EDİLGEN çatılıdır.
g) Edilgen fiil, etken fiillere getirilen “L” ve “N” ekleriyle oluşturulur.
h) “kesmek, morarmak, kırmak” fiilleri sırasıyla kılış, OLUŞ, kılış fiilleridir.
i) “Bu önemli serginin açılışına o da katılacakmış.” cümlesinde KİŞİ zamirine yer verilmiştir.
j) “Ben bu parayı kolay kazanmıyorum.”cümlesinde KİŞİ zamiri kullanılmıştır.
k) Bir metnin kolay okunur olması; metinde telaffuzu güç sözcüklere yer verilmemesi AKICILIK ilkesinin özelliğidir.
a) Açıklayıcı anlatımda dil GÖNDERGESEL işlevde kullanılır.
b) Düşsel anlatımda kişiler HAYALİ varlıklardır.
c) Öznenin yaptığı işten etkilenen varlıklar varsa bu tür eylemlere (nesnesine göre) GEÇİŞLİ EYLEM denilmektedir.
d) “Orklar taş gibi duruyor, etrafta çıt çıkmıyordu.”cümlesinde edat grubu ZARF görevinde kullanılmıştır.
e) “Ödevin güzelse geçersin.”cümlesinde GÜZELSE sözcüğü ekfiil almıştır.
f) Sözde öznelerin bulunduğu cümlelerdeki fiiller EDİLGEN çatılıdır.
g) Edilgen fiil, etken fiillere getirilen “L” ve “N” ekleriyle oluşturulur.
h) “kesmek, morarmak, kırmak” fiilleri sırasıyla kılış, OLUŞ, kılış fiilleridir.
i) “Bu önemli serginin açılışına o da katılacakmış.” cümlesinde KİŞİ zamirine yer verilmiştir.
j) “Ben bu parayı kolay kazanmıyorum.”cümlesinde KİŞİ zamiri kullanılmıştır.
k) Bir metnin kolay okunur olması; metinde telaffuzu güç sözcüklere yer verilmemesi AKICILIK ilkesinin özelliğidir.
4. Her sabah, gözlerimi gökyüzünden gelen paslı seslerin gıcırtısıyla açıyorum. Sanki binlerce çelik makas, gökyüzünün lacivertliğini doğramak için durmadan açılıp kapanarak, havada cehennemi bir gürültü ile çakıyor. Bulutlarsa bir araya toplanmış, sınırsız bir neşe içinde sokaktan çekilen el ayağa karşı yengilerini kutluyorlar.”
1 – Yukarıdaki metinden aşağıda istenenlere uygun örnekler bulup karşılarına yazınız. ( 10 puan )
İnsandan doğaya aktarma: Bulutlar sınırsız bir neşe içinde yenilgilerini kutluyor. 3p
Ad aktarması : el ayak ( insanlar için )3 p
Alışılmamış bağdaştırma: paslı ses 2 p
Benzetme: : Şimşekler çelik makasa benzetilmiş.2p
1 – Yukarıdaki metinden aşağıda istenenlere uygun örnekler bulup karşılarına yazınız. ( 10 puan )
İnsandan doğaya aktarma: Bulutlar sınırsız bir neşe içinde yenilgilerini kutluyor. 3p
Ad aktarması : el ayak ( insanlar için )3 p
Alışılmamış bağdaştırma: paslı ses 2 p
Benzetme: : Şimşekler çelik makasa benzetilmiş.2p
5. “Karanlık bir kış gecesi saat üç sularıydı. Bilmem nereden eve dönüyordum. Herkes derin bir uykudaydı. O duruma gelmiştim ki kendisini dinleye dinleye kuruntuya kapılan insanlar gibi “ Ah bir polise rastlasam!” diyordum. Birdenbire iki gölge gördüm. Biri hızlı hızlı sert adımlarla doğuya doğru giden ufak tefek bir adam, öteki sekiz on yaşlarında bir kızdı. Bu adamın gittiği yola çapraz düşen bir yoldan alabildiğine koşarak iniyordu. İkisi doğal olarak yolun köşesinde birbirlerine çarptılar. İşte asıl acıklı şey bundan sonra oldu…..
a) Yukarıdaki metnin anlatım biçimi nedir? Niçin? (5 puan)
Öyküleyici anlatımdır. Olaya dayalı bir anlatım vardır. Öyküleyici anlatımın diğer unsurlarından “kişiler, yer, zaman” ögeleri yer almaktadır.
b) Yukarıdaki metinde hangi anlatıcı vardır? Niçin? (5 puan)
Kahraman anlatıcı. Olaylar birinci kişi ağzından, olayın kahramanının bakış açısıyla anlatılmaktadır.
6. Sol taraftaki örnek cümlelerin yüklemlerini sağ taraftaki açıklamalarla eşleştiriniz.(10 puan)
ÖRNEK CÜMLE
Öyküleyici anlatımdır. Olaya dayalı bir anlatım vardır. Öyküleyici anlatımın diğer unsurlarından “kişiler, yer, zaman” ögeleri yer almaktadır.
b) Yukarıdaki metinde hangi anlatıcı vardır? Niçin? (5 puan)
Kahraman anlatıcı. Olaylar birinci kişi ağzından, olayın kahramanının bakış açısıyla anlatılmaktadır.
6. Sol taraftaki örnek cümlelerin yüklemlerini sağ taraftaki açıklamalarla eşleştiriniz.(10 puan)
ÖRNEK CÜMLE
AÇIKLAMA
I- D
Bu uyarı yazılarının aynı şekilde birden fazla paketi bir arada bulunduran tütün ürünleri kutuları üzerinde de yazılması zorunludur.
Edilgen fiil
A
II-A
Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışı yapılamaz.
Geçişli-etken fiil
B
III-E
Diğer hükümler ise yayımı tarihinden 4 ay sonra yürürlüğe girer.
İşteş fiil
C
IV-B
İş yerlerinizi bu kanunun gereklerine göre düzenleyiniz.
Çatı özelliği bulunmayan sözcük
D
V-C
Kanunun uygulanıp uygulanmadığı konusunda haberleşelim
Geçişsiz-etken fiil
E
I- D
Bu uyarı yazılarının aynı şekilde birden fazla paketi bir arada bulunduran tütün ürünleri kutuları üzerinde de yazılması zorunludur.
Edilgen fiil
A
II-A
Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışı yapılamaz.
Geçişli-etken fiil
B
III-E
Diğer hükümler ise yayımı tarihinden 4 ay sonra yürürlüğe girer.
İşteş fiil
C
IV-B
İş yerlerinizi bu kanunun gereklerine göre düzenleyiniz.
Çatı özelliği bulunmayan sözcük
D
V-C
Kanunun uygulanıp uygulanmadığı konusunda haberleşelim
Geçişsiz-etken fiil
E
7. Balkan şehirlerinde geçerken çocukluğum
Her lahza bir alev gibi hasretti duyduğum
a) dizelerinde yer alan fiilimsileri bularak fiilimsilerin çeşidini yazınız. (5 puan)
geçerken: zarf-fiil
duyduğum: sıfat-fiil
b) Yukarıdaki dizelerde yer alan isim tamlamasını bularak çeşidini yazınız. (5 puan)
Balkan şehirleri: Belirtisiz isim tamlaması
8. Aşağıdaki test sorularını cevaplandırınız.
Her lahza bir alev gibi hasretti duyduğum
a) dizelerinde yer alan fiilimsileri bularak fiilimsilerin çeşidini yazınız. (5 puan)
geçerken: zarf-fiil
duyduğum: sıfat-fiil
b) Yukarıdaki dizelerde yer alan isim tamlamasını bularak çeşidini yazınız. (5 puan)
Balkan şehirleri: Belirtisiz isim tamlaması
8. Aşağıdaki test sorularını cevaplandırınız.
I.. Sergilenen oyun uzun süre alkışlandı.
Bu cümlenin yüklemi, çatı yönünden (öznesine göre) aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir?
A) Köyde bu yıl kuraklık bekleniyormuş.
B) Ağlayan çocuk annesine sıkı sıkıya sarıldı.
C) İşe girme haberine hepimiz çok sevindik.
D) Otobüsten inenler şaşkın şaşkın bakmıyordu.
E) Bu yürüyüşten sonra hepimiz yorulmuştuk.
Bu cümlenin yüklemi, çatı yönünden (öznesine göre) aşağıdakilerden hangisiyle özdeştir?
A) Köyde bu yıl kuraklık bekleniyormuş.
B) Ağlayan çocuk annesine sıkı sıkıya sarıldı.
C) İşe girme haberine hepimiz çok sevindik.
D) Otobüsten inenler şaşkın şaşkın bakmıyordu.
E) Bu yürüyüşten sonra hepimiz yorulmuştuk.
II. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir zarfla sağlanmıştır?
A) Ne istiyorsun bu zavallı çocuktan?
B) Niçin söylediklerime kulak asmıyorsun?
C) Bu eğitim programına kaç kişi katılacakmış?
D) Bunları sana kim söyledi?
E) Hangi yazarı daha çok okursun?
A) Ne istiyorsun bu zavallı çocuktan?
B) Niçin söylediklerime kulak asmıyorsun?
C) Bu eğitim programına kaç kişi katılacakmış?
D) Bunları sana kim söyledi?
E) Hangi yazarı daha çok okursun?
III. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, bileşik zamanla çekimlenmiş bileşik bir eylemdir?
A) Size de İzmir’in güzelliklerinden uzun uzadıya bahsedeceğim.
B) Resmimi göndereceğim; ama yine de kıyafetimi tarif edeyim.
C) Duvardaki yazılara dikkatli bakınca yazıları okumuştum.
D) Sınavlara hazırlanırken bu soruları yapabilmeyi çok isterdim.
E) Çok yorgun olduğum için seninle de ilgilenemiyordum anneciğim!
A) Size de İzmir’in güzelliklerinden uzun uzadıya bahsedeceğim.
B) Resmimi göndereceğim; ama yine de kıyafetimi tarif edeyim.
C) Duvardaki yazılara dikkatli bakınca yazıları okumuştum.
D) Sınavlara hazırlanırken bu soruları yapabilmeyi çok isterdim.
E) Çok yorgun olduğum için seninle de ilgilenemiyordum anneciğim!
IV. Çaresiz bir hâlde, bilinmeyen bir yerden inayet beklerken, dimağımda şimşekler çakıyor ve senin adınla ilgili soruya cevap buluyorum. Sen, gönlümün içindesin; bir noktasın. Tecelli ettiğin yer orası; sen o kara noktasın. Adın her ne olursa olsun, artık sen benim için, Süveydâ’sın.
Yukarıdaki metin parçasında aşağıdakilerden hangisi kullanılmamıştır?
A) İşaret zamiri
B) Soru zamiri
C) Belgisiz zamir
D) İşaret sıfatı
E) Kişi zamiri
Yukarıdaki metin parçasında aşağıdakilerden hangisi kullanılmamıştır?
A) İşaret zamiri
B) Soru zamiri
C) Belgisiz zamir
D) İşaret sıfatı
E) Kişi zamiri
V. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki” bağlacı neden-sonuç ilgisi kurmuştur?
A) Yemek o kadar güzeldi ki sofradan kalkmak istemedi.
B) Öyle bir gün geldi ki ondan başkasını düşünemez oldu.
C) Bu, öyle bir adamdır ki ilkelerinden hiç ödün vermez.
D) Bana verdiği sözleri yerine getirmedi ki.
E) Yavaş yavaş anlat ki ben de anlayabileyim.
A) Yemek o kadar güzeldi ki sofradan kalkmak istemedi.
B) Öyle bir gün geldi ki ondan başkasını düşünemez oldu.
C) Bu, öyle bir adamdır ki ilkelerinden hiç ödün vermez.
D) Bana verdiği sözleri yerine getirmedi ki.
E) Yavaş yavaş anlat ki ben de anlayabileyim.
VI. Aşağıdaki dizelerin hangisinde edat yoktur?
A) Malikânende bir çocuk sesi var
Ki bugün dinledik karanlıkta
B) Acı bir gölge sardı benzimizi
Seni gözyaşlarımızla andık da…
C) Yine karlarda kendi kendimize
Serseri adımlarla bir yol çizdik
D) Seni tül perdelerde görmek için
Yolda, yorgun sabahlayan bizdik
E) Ruhumuz doldu hasretinle senin
Bu dikenlikte açamadan solduk
A) Malikânende bir çocuk sesi var
Ki bugün dinledik karanlıkta
B) Acı bir gölge sardı benzimizi
Seni gözyaşlarımızla andık da…
C) Yine karlarda kendi kendimize
Serseri adımlarla bir yol çizdik
D) Seni tül perdelerde görmek için
Yolda, yorgun sabahlayan bizdik
E) Ruhumuz doldu hasretinle senin
Bu dikenlikte açamadan solduk
VII. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok belirtisiz ad tamlaması vardır?
A) Şairin dizelerinde aruz ölçüsü kendini çok belli ediyor.
B) Yenilgi duygusu, kan kokusuna gelen köpekbalığı gibidir.
C) Sanatsal kaygı güdülmeden yazılmış bir roman okudum.
D) Eski özlemi, yeniyi anlamayanların özlemidir.
E) Beyaz diziler, pembe diziler okurdu durmadan
A) Şairin dizelerinde aruz ölçüsü kendini çok belli ediyor.
B) Yenilgi duygusu, kan kokusuna gelen köpekbalığı gibidir.
C) Sanatsal kaygı güdülmeden yazılmış bir roman okudum.
D) Eski özlemi, yeniyi anlamayanların özlemidir.
E) Beyaz diziler, pembe diziler okurdu durmadan
30. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, gelecek zaman kipi anlamında kullanılmamıştır?
A) Yarın geç mi gelirsin?
B) Akşamları bu saatte mi uyursun?
C) Mektubu sonra mı yazarsın?
D) Arkadaşını yarın mı ararsın?
E) Sabaha İstanbul’da mı oluruz?
A) Yarın geç mi gelirsin?
B) Akşamları bu saatte mi uyursun?
C) Mektubu sonra mı yazarsın?
D) Arkadaşını yarın mı ararsın?
E) Sabaha İstanbul’da mı oluruz?