MUALLİM NACİ HAYATI FİKRİ EDEBİ YÖNÜ KİŞİLİĞİ SANAT ANLAYIŞI ESERLERİ MADDELER HALİNDE
·
MUALLİM NACİ (1850-1893)
·
Tanzimat
edebiyatı ikinci döneminin önemli şairlerindendir.
·
Eski
edebiyat-yeni edebiyat tartışmasında eskiyi benimseyenlerin öncüsü olmuştur.
·
Tanzimat
döneminde yaşamasına rağmen -medrese kültürünün etkisiyle- Divan edebiyatı
anlayışını savunmuş, eski edebiyat ile yeni edebiyat mücadelelerinde eski
edebiyat taraftarlarının lideri olmuştur.
·
Recaizade
Mahmut Ekrem ile sanat konusunda giriştiği tartışmalardan dolayı yeni sanatın
karşısında gösterilmiştir. Oysa aruzu konuşma diline uygulamakta, Türkçenin
sesine özgürlük kazandırmakta Tanzimat şairlerinin ilerisindedir.
Edebiyatımızdaki hızlı ve aşırı değişim döneminde düşünceleri iyi
anlaşılamamıştır.
·
Divan
edebiyatına, Batılı bir görüşle ilk dönüşü o yapmış; ilk şiirlerinde Nedim'in
şuh edası göze çarpar.
·
Çağdaşları
gibi şiirin konusunu genişletmiş, tabiat tasvirlerine önem vermiş, aruzu
Türkçeye çok iyi uygulamıştır.
·
Yüreği
ile eskiye aklı ile yeniye bağlıdır.
·
Şiirlerini
sade bir dille ve aruz ölçüsüyle yazmıştır.
·
Çocukluk
yıllarını anlatırken dilimizin en güzel nesir örneklerini vermiş; en
güzel, en sade Tanzimat nesri(düzyazısı) onundur.
·
Muallim
Naci, Recaizade ile girdiği kafiye tartışmasında, göz için kafiye anlayışını savunmuştur. Bu kavga
büyük yankı uyandırmıştır.(kafiye göz için mi kulak için mi tartışması nedir?
·
Edebiyatımızın köyü anlatan ilk şiiri olan Köylü
Kızların şarkısı Muallim Naci'ye aittir.
·
Demdeme
adlı eserinde, Recaizade ile yaptığı edebi kavgaları toplamış, Recaizade'nin
Zemzeme adlı eserine karşılık vermiştir.
·
Arapça,Farsça
ve Fransızcadan çeviriler yapmıştır.
ESERLERİ
ŞİİRLERİ
ATEŞPARE(1883): Naci’nin İstanbul’da yayınlanan ilk
şiir kitabıdır ve yeni teknikle yazdığı şiirlerini toplar. Şiir kitapları
içinde en hacimlisi olup, ilginç yanları da en fazla olanıdır. Naci şöhretini
bu eseriyle sağlar.
ŞERARE
(1884): Gazel,
şarkı, kıt’a, rubai ve benzeri divan tarzındaki şiirlerinin toplandığı
kitabıdır. Sanat gücü yönünden Naci’nin en değerli eseri denebilir. Kendisi bu
kitabı için, “Şerarem edebiyat göğünde dolaşıp duran Ateşparemin peykidir” der.
FÜRÜZAN
(1886): Konu ve şekil
yönünden eski tarzda yazılan şiirlerini toplar.
SÜNBÜLE
(1890): İki bölümden
meydana gelen kitabın birinci bölümünde eski tarzda yazılan şiirler yer alır.
Tevfik Fikret’i hazırlayan konuşma diline yakın manzumeler de bundadır.
YADİGAR-I
NACİ (1897): Naci’nin
ölümünden sonra yakın dostu Şeyh Vasfi tarafından yazarın kitaplara girmemiş
irili ufaklı şiirlerinden toplanarak yayınlanan bir kitabıdır.
TERKIB-İ
BEND-İ MUALLİM NACİ (tarihsiz):
Naci Varno Rüştiyesi’nde ikinci muallimken yayınlanan bu küçük eser Bağdatlı
Ruhi ve Ziya Paşa örneğiyle meydana gelmiştir.
MESNEVİ-İ
MUALLİM NACİ (1891):
Daha çok 2. Abdülhamit’e övgülerin yer aldığı bu kitap küçük bir risaledir.
MANZUM
DESTAN DENEMELERİ
HAMİYYET
(1882): Endülüs
Emevilerinin yıkılış devrinde vatanseverliğe ün yapan Musa Bin Ebi’l-Gazan’ın
savaşlarını konu edinen dramatik manzum destan denemesi Naci’nin bu türde en
başarılı eseridir.
ERTUĞRUL
BEY GAZİ (1891):
Naci’nin ölümünden iki yıl önce yazıldığı halde ancak ölümünden sonra
yayınlanabilir bu destan denemesinde Osmanlıların kurucusu Ertuğrul Gazinin
Anadolu’daki mücadeleleri anlatılmaktadır.
DÜZYAZI
- DENEME - TENKİT – İNCELEME
YAZMIŞ
BULUNDUM (1884): Naci’nin Tercüman-ı Hakikata yolladığı on dört mektup ve
bunlara verilen cevaplardan meydana gelir.
MEDRESE
HATIRALARI (1886): Naci’nin medresede okurken, hocasından duyduklarını ve
okuduğu çeşitli kitaplardan ilginç bulduğu parçaları bir araya getirmesiyle
oluşur.
DEMDEME
(1886): Recaizade’nin Naci’yi küçük düşürücü Üçüncü Zemzeme Mukaddimesiyle
Takdir-i Elhan’ına karşılık Saadet gazetesinde yayınlanan yazıların bir araya
getirilmiş şeklidir.
MUALLİM
(1886): Tercüman-ı Hakikat’ın edebiyat bölümü yönetirken buraya gelen
edebiyatla ilgili yazılar ve şiirlerle, bunlara yazarın eleştiri tipinde
verdiği cevaplar yer alır.
MEKTUPLARIM
(1886): Çok çeşitli konularda, uzun-kısa deneme tipinde yetmiş dokuz mektuptan
meydana gelmiştir.
ÖMER’İN
ÇOCUKLUĞU (1890): Sünbüle’nin ikinci kısmını Naci’nin sekiz yaşına kadar süren
hayatını anlattığı ÖMER’İN ÇOCUKLUĞU meydana getirir.
ISTILAHAT-I
EDEBİYE (1890): Divan şiir ve edebiyatının belagat kaidelerini ve edebi
sanatları en iyi açıklayıp inceleyen bir kitaptır.
BİYOĞRAFİK
ÇALIŞMALAR
OSMANLI
ŞAİRLERİ (1890): Yirmi altı Osmanlı şairinin hayat hikayeleri ve eserlerinden
seçmeler meydana gelir.
ESAMİ
(1891): Harf sırasına göre kadın-erkek yedi yüzün üzerinde Müslüman şahsiyet
hakkında ansiklopedik bir eserdir.
DİL –
LÜGAT ÇALIŞMALARI
LÜGAT-I
NACİ (1900): Son zamanlarına kadar önemini koruyan küçük cep lügatidir.
TERCÜMELER
SANİHAT
– ÜL – ARAB (1886): Arap edebiyatından seçmeler.
MÜTERLEM
(1887): Doğu edebiyatlarından yapılan düzyazı tercümeleridir
TİYATRO
ÇALIŞMALARI
HEDER (1909): Trajedi
Home » EDEBİ KİŞİLİĞİ-SANAT
ANLAYIŞI-ESERLERİ MADDELER HALİNDE » nabizade nazım
edebi kişiliği-eserleri maddeler halinde... » NABİZADE NAZIM KISACA EDEBİ KİŞİLİĞİ-ESERLERİ MADDELER HALİNDE...