10. sınıf Nova Yayınları edebiyat kitabı cevapları sayfa 47
4. Destanın olay örgüsünü gelişim sırasına göre aşağıdaki şemaya yazınız. Olay örgüsünün özelliklerini belirtiniz.
OLAY ÖRGÜSÜ CEVABI İÇİN TIKLAA
5. Destanda öne çıkan unsur bir kahraman mı, yoksa bir olay örgüsü müdür? Açıklayınız. Olay örgüsüdür.Çünkü bir kahramanın belirgin özellikleri ön plana çıkarılmamış, örneğin Oğuz Kağan destanında destandaki olaylar baştan sona Oğuz Kağan'ın etrafında şekilleniyordu,ama Ergenekon destanında öne çıkan unsur olay örgüsüdür.
6. İki gruba ayrılınız. Destanın zaman, mekân, olay örgüsü ve kişilerindeki olağanüstü unsurları belirtiniz. Zaman : belirsizdir. ancak zaman ifadeleri yer almaktadır ÖR: Bir gün, dört yüzyıl sonra vs. Mekan: geniş bir mekan vardır.mekan ifadelerinin geçtiği cümleler (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.) O yere Ergenekon adını koydular. “Burada bir demir madeni var Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi Kişilerdeki olağanüstülük : bu destanda kişilerin fazla olağanüstü özellikler gösterdiğini söyleyemeyiz. çünkü destan olay üzerine kurulmuştur kişi üzerine değil
7. a) Destanın birimlerini ve bunların temalarını belirleyiniz. Destanın birimleri paragraflardır. Bunlar temanın anlatılmasında bir araçtır. Aynı tema etrafında şekillenmişlerdir.
b) Metnin temasını bulunuz. Yaptığınız inceleme sonuçlarından hareketle, metni meydana getiren birimlerin ortak paydasını belirtiniz. Sorunun ayrıntılı cevabı için tıklayınız Biirimlerin ortak paydası ise temadır.
c) Temanın mitoloji, tarih, insanlık ve gerçek hayatla ilişkisini açıklayınız.
SORUNUN CEVABI İÇİN TIKLAYINIZ...
8. İnsanlardaki evrensel özellikler, tema aracılığıyla metne nasıl yerleştirilmiştir? Açıklayınız. Destanda evrensel bir tema olan kahramanlık işlenmiştir.Bu tema , olay örgüsünün şekilenmesinde en önemli ögelerdendir.
9. Destanın olay örgüsünde anlatılanların geçtiği zamanı söyleyiniz. Destanda zamanın akışıyla olayların niteliği arasında bir ilişki var mıdır? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz. Zaman belirsizdir. Yani olayların ne zaman yaşandığı belirsizdir. Ancak metinde belirli zaman ifadeleri vardır. Ve metinde çok geniş bir zaman ifade edilir. Örneğin Ergenekona gelen Türkler için “Dört yüz yıl sonra Ergenekon’da kendileri vesürüleri o kadar çoğaldılar ki sığmadılar.” Cümlesinde 400 yıılı görmekteyiz. Zaman geniştir ve zaman akışı çok hızlıdır. Olayların niteliği ile de ilişkilidir. Anlatılan olayların kısa bir zamanda gerçekleşmesi imkansızdır. Bu yüzden geniş bir zaman kullanılmı ve zaman akışı hızlı verilmiştir.
10. Destanda olayların geçtiği mekânların özelliklerini tespit ederek tahtaya yazınız. Bu mekânların metindeki işlevini söyleyiniz. Metinde mekan ifadelerinin olduğu cümleler (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.) O yere Ergenekon adını koydular. “Buradabir demir madeni var Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi Metinde anlatılan olayların okuyucu gözünde tasvir edilmesi işlevini üstlenmişlerdir.
11. Destandan örnekler vererek mekânların anlatım özelliklerini belirtiniz. (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.) O yere Ergenekon adını koydular. “Buradabir demir madeni var Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi Mekanlar anlatılırken betimlenmiştir. Anlatım tasvire dayanmaktadır.
12. a) Araştırmanızdan da faydalanarak destan dilinin oluşmasında etkili olan unsurları söyleyiniz. Cevap için tıklayınız
b) Destan dilinin oluşumunda mitolojik ögelerin, dinî törenlerin, musikinin ve hayatla mücadelenin etkilerini Ergenekon Destanı adlı metinden ve araştırmanızdan hareketle açıklayınız.
Destanlar, eski çağlarda ezgiye eşlik etmeye en uygun biçimde, çoğunlukla nazımla düzenlenmiştir. Epik şiirin en güzel örnekleri olan destanlarda olağanüstü olayların, doğaüstü kahramanların, Tanrı’ların savaşlarının yanı sıra; eski çağ insanlarının inanışları, yaratılış ve varoluş konusundaki düşünceleri; ulusların özlemleri ve düşleri de dile getirilir. Destanlar insanların olayları dinleme ve anlatma gereksiniminden dolayı kuşaktan kuşağa yayılmıştır. Yüzyıllar boyunca Türklerin duyuş, düşünüş, inanış ve hayallerini; güzel sanatlarını; aşk, aile, vatan, ulus ve devlet anlayışlarını Türk destanlarında görebiliriz. Destanlar her zaman tarihî gerçekleri doğru biçimde nakletmezler. Destanlarda tarihî olay ve kahramanlar milletin ortak bilinçaltının, vicdanının istek, beklenti, doğruları ve değerleri ile idealleştirilir. Eski hatıralarla birleştirilerek tarihi gerçekmiş gibi anlatılırlar. Her milletin millî kimlik ve nitelikleri, ortak dünya görüşü, hatıra ve beklentileri yanında kusurları ve yanlışları da destanlarına yansır.
diğer tüm sayfalar için tıklayınız.
4. Destanın olay örgüsünü gelişim sırasına göre aşağıdaki şemaya yazınız. Olay örgüsünün özelliklerini belirtiniz.
OLAY ÖRGÜSÜ CEVABI İÇİN TIKLAA
5. Destanda öne çıkan unsur bir kahraman mı, yoksa bir olay örgüsü müdür? Açıklayınız. Olay örgüsüdür.Çünkü bir kahramanın belirgin özellikleri ön plana çıkarılmamış, örneğin Oğuz Kağan destanında destandaki olaylar baştan sona Oğuz Kağan'ın etrafında şekilleniyordu,ama Ergenekon destanında öne çıkan unsur olay örgüsüdür.
6. İki gruba ayrılınız. Destanın zaman, mekân, olay örgüsü ve kişilerindeki olağanüstü unsurları belirtiniz. Zaman : belirsizdir. ancak zaman ifadeleri yer almaktadır ÖR: Bir gün, dört yüzyıl sonra vs. Mekan: geniş bir mekan vardır.mekan ifadelerinin geçtiği cümleler (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.) O yere Ergenekon adını koydular. “Burada bir demir madeni var Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi Kişilerdeki olağanüstülük : bu destanda kişilerin fazla olağanüstü özellikler gösterdiğini söyleyemeyiz. çünkü destan olay üzerine kurulmuştur kişi üzerine değil
7. a) Destanın birimlerini ve bunların temalarını belirleyiniz. Destanın birimleri paragraflardır. Bunlar temanın anlatılmasında bir araçtır. Aynı tema etrafında şekillenmişlerdir.
b) Metnin temasını bulunuz. Yaptığınız inceleme sonuçlarından hareketle, metni meydana getiren birimlerin ortak paydasını belirtiniz. Sorunun ayrıntılı cevabı için tıklayınız Biirimlerin ortak paydası ise temadır.
c) Temanın mitoloji, tarih, insanlık ve gerçek hayatla ilişkisini açıklayınız.
SORUNUN CEVABI İÇİN TIKLAYINIZ...
8. İnsanlardaki evrensel özellikler, tema aracılığıyla metne nasıl yerleştirilmiştir? Açıklayınız. Destanda evrensel bir tema olan kahramanlık işlenmiştir.Bu tema , olay örgüsünün şekilenmesinde en önemli ögelerdendir.
9. Destanın olay örgüsünde anlatılanların geçtiği zamanı söyleyiniz. Destanda zamanın akışıyla olayların niteliği arasında bir ilişki var mıdır? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz. Zaman belirsizdir. Yani olayların ne zaman yaşandığı belirsizdir. Ancak metinde belirli zaman ifadeleri vardır. Ve metinde çok geniş bir zaman ifade edilir. Örneğin Ergenekona gelen Türkler için “Dört yüz yıl sonra Ergenekon’da kendileri vesürüleri o kadar çoğaldılar ki sığmadılar.” Cümlesinde 400 yıılı görmekteyiz. Zaman geniştir ve zaman akışı çok hızlıdır. Olayların niteliği ile de ilişkilidir. Anlatılan olayların kısa bir zamanda gerçekleşmesi imkansızdır. Bu yüzden geniş bir zaman kullanılmı ve zaman akışı hızlı verilmiştir.
10. Destanda olayların geçtiği mekânların özelliklerini tespit ederek tahtaya yazınız. Bu mekânların metindeki işlevini söyleyiniz. Metinde mekan ifadelerinin olduğu cümleler (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.) O yere Ergenekon adını koydular. “Buradabir demir madeni var Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi Metinde anlatılan olayların okuyucu gözünde tasvir edilmesi işlevini üstlenmişlerdir.
11. Destandan örnekler vererek mekânların anlatım özelliklerini belirtiniz. (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.) O yere Ergenekon adını koydular. “Buradabir demir madeni var Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi Mekanlar anlatılırken betimlenmiştir. Anlatım tasvire dayanmaktadır.
12. a) Araştırmanızdan da faydalanarak destan dilinin oluşmasında etkili olan unsurları söyleyiniz. Cevap için tıklayınız
b) Destan dilinin oluşumunda mitolojik ögelerin, dinî törenlerin, musikinin ve hayatla mücadelenin etkilerini Ergenekon Destanı adlı metinden ve araştırmanızdan hareketle açıklayınız.
Destanlar, eski çağlarda ezgiye eşlik etmeye en uygun biçimde, çoğunlukla nazımla düzenlenmiştir. Epik şiirin en güzel örnekleri olan destanlarda olağanüstü olayların, doğaüstü kahramanların, Tanrı’ların savaşlarının yanı sıra; eski çağ insanlarının inanışları, yaratılış ve varoluş konusundaki düşünceleri; ulusların özlemleri ve düşleri de dile getirilir. Destanlar insanların olayları dinleme ve anlatma gereksiniminden dolayı kuşaktan kuşağa yayılmıştır. Yüzyıllar boyunca Türklerin duyuş, düşünüş, inanış ve hayallerini; güzel sanatlarını; aşk, aile, vatan, ulus ve devlet anlayışlarını Türk destanlarında görebiliriz. Destanlar her zaman tarihî gerçekleri doğru biçimde nakletmezler. Destanlarda tarihî olay ve kahramanlar milletin ortak bilinçaltının, vicdanının istek, beklenti, doğruları ve değerleri ile idealleştirilir. Eski hatıralarla birleştirilerek tarihi gerçekmiş gibi anlatılırlar. Her milletin millî kimlik ve nitelikleri, ortak dünya görüşü, hatıra ve beklentileri yanında kusurları ve yanlışları da destanlarına yansır.
diğer tüm sayfalar için tıklayınız.
