10.SINIF
EDEBİYAT KİTABI CEVAPLARI NOVA YAYINCILIK SAYFA42
b) Her üç şiirde de ölüm teması işlenmesine rağmen şairlerin
bunu farklı yönlerden ele almasının nedeni sizce neler olabilir?
Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Bunun sebebi şairlerin farklı duyuş, düşünüş ve algılayışa
sahip olmaları, olay veya duruma bakış açılarının farklı olmasındandır.
2. Okuduğunuz Koşuk adlı şiiri, Erzurumlu Emrah’a ait
koşmayla yapı yönünden karşılaştırınız. Benzerlik ve farklılıkları aşağıya
yazınız.
Deryalarda olur bahri
Doldur da ver içem zehri
Sunam gurbet elin kahrı
Ya çekilir ya çekilmez
Erzurumlu Emrah
Benzerlikler:
Her ikisi de dörtlüklerden meydana gelmiştir.
Her ikisinin de nazım birimi dörtlüktür.
Her ikisi de ahenklidir.
İkisi de hece ölçüsüyle yazılmıştır.
Farklılıklar:
Temaları farklıdır. Koşuk yedili hece ölçüsü ile koşma 8’li
hece ölçüsü ile yazılmıştır. Ahenk bakımından farklılık vardır. Koşma daha
coşkulu bir anlatıma sahiptir.
İmgeler farklıdır. Örneğin koşmada halk şiirinde çok
kullanılan “suna” imgesi vardır.
3. Koşuk adlı şiiri, hazırlık bölümünde verilen Nefî ve Âşık
Paşa’nın şiirleriyle nesnel gerçeklik açısından karşılaştırınız. Bulduğunuz
sonuçları arkadaşlarınızla değerlendiriniz.
Üç şiirde de baharın gelişi gerçekliğinden yararlanılmıştır.
4. Araştırma bölümünde sizden istenen bahar temasını işleyen
şiir örneklerini gerçeklik ve kurmacalık yönünden inceleyiniz. Sonuçlarını
arkadaşlarınızla paylaşınız.
Edebi eserler var olan gerçekliği edebiyatın kurmacası içinde
yoğurarak değiştirip kurmaca hale getirir.
5. Okuduğunuz koşukta konu edilen insanların tabiata bakışını
tespit ediniz.
Eski çağlarda insanlar tabiata karşı hayranlık besliyorlardı.
Özellikle onun üstün gücü insanlarda saygı uyandırıyordu.
6. Eski Türk kültüründe düzenlenen yas törenlerinin
benzerlerine bugün de rastlanıyor mu? Örneklendirerek açıklayınız.
Eski Türklerdekine benzer yas törenleri bu günde var. Fakat
uygulama yönünden farklılıklar var. Eski Türklerde şaman kültürü etkiliydi.
Şimdi ise islami değerler ön planda. Buna rağmen eski Türklerden kalma bazı
adetler hala devam ettirilmektedir. Örneğin; 7. Gün, 40 gün, 52 gün
gibi. Bu adetler şaman kültürüne ait unsurlardır.
7. Millî kahramanlarımızın ölümü üzerine yazılan şiirler
biliyor musunuz? Örnekler veriniz.
Evet. Birçok kişi hakkında kahramanlık şiirleri yazılmıştır.
Çanakkale Şehitleri, Kuvayı Milliye Destanı, Kziroğlu Mustafa Bey, Antepli
Şahin ..gibi.
ANTEPLİ ŞAHİN
Ben Antepliyim, Şahin’im ağam.
Mavzer omzuma yük.
Ben yumruklarımla dövüşeceğim.
Yumruklarım memleket kadar büyük.
Hey, hey!
Yine de hey hey!
Kaytan bıyıklarım, delişmen çağım
Düşman kurşunlarına inat köprü başında
Memleket türküleri çağıracağım.
Bu dağlarda biz yaşarız,bu dağlar bizim dağımız.
Namusumuz temiz, bayrağımız hür
Analarımız, karımız, kızımız, kısrağımız
Burada erkekçe dövüşür
Bir bayrak dalgalanır Antep kalesi üstünde
Alı kanımdaki al, akı alnımdaki ak
Bayraklar içinde en güzel bayrak
Düşüncem senden yanadır
Hep senden yanadır çektiğim kahır
Bu senin ülkende, senin gölgende
Düşmesin kara kalpaklar, kirlenmesin duvaklar
Korkum yok ölümden kâfirden yana
Alacaksa alsın beni şafaklar.
Hey, hey!
Yine de ey hey!
Al bayraklar altında kara bir kartal gibi
Yaşamak ne güzel şey.
Bir sır var bu mavzerde, attığım gitmez boşa
Çıkmış bir eski savaştan
Türk ün bir karış toprak parçası için
Destanlar yazacağız yeni baştan.
Yıktım toprağın üstüne bir sarı kurşunla birini
Çıktı karşıma biri,
Çıktıkça çektim tetiği Bismillâhlar la beraber
Vurdum alnından kâfiri.
Bu kaçıncı kurşundur, bu kaçıncı bismillâh
Bu kaçıncı ölüdür?
Bir türkü söylenir siperlerde her sabah
Vurun Antepliler namus günüdür!
Ben Antepliyim Şahin’im ağam
Mavzer omzuma yük
Ben yumruklarımla dövüşeceğim
Yumruklarım memleket kadar büyük
Yavuz Bülent Bakiler
8. Eski Türk kültüründe müzisyenlik yeteneğine de sahip
ozanlar törenleri yönetirlerdi. Bugün de benzer uygulamalar var mıdır?
Anlatınız.
Bu gün bildiğim kadarıyla böyle bir tören yönetme işini
ozanlar yapmıyorlar. Günümüz ozanları daha çok aşık tarzı halk şiiri söyleyen
kişilerden oluşuyor. Dini bir kimlik ön planda değil.
9. Araştırmanızın sonuçlarından yararlanarak divan ve halk
edebiyatında saguya karşılık gelen nazım türleri hakkında bilgi veriniz.
Sagunun divan edebiyatındaki karşılığı MERSİYE,
Halk edebiyatındaki karşılığı AĞIT’tır.
