AŞIK PAŞA FİKRİ EDEBİ YÖNÜ KİŞİLİĞİ ESERLERİ HAYATI VE SANAT ANLAYIŞI
Âşık Paşa
· Kırşehir’in Arapkir beldesinde 1272’de doğdu. Asıl adı Ali’dir. Babası Muhlis Paşa, Baba İlyas’ın oğludur. İyi eğitim alan Âşık Paşa, devrinin alimlerinin yanında siyasi kişilerle de temas halinde olmuştur. 1332’de vefat etti. Türbesi Kırşehir’dedir.
· Kırşehir’in Osmanlı sancağına katılmasında katkıları olan Âşık Paşa bir ara Mısır’a elçi olarak gönderilmiştir. (Anadolu valisi Timurtaş Paşa’nın veziri olduğu yönünde rivayetler de vardır..
· Âşık Paşa, Osmanlı sancağı altında Anadolu’da kurulmakta olan Türk devletinin ihtiyaç duyduğu temel meseleler üzerinde düşünen, fikirler ileri süren bir âlimdir. Bu ahval ile devrinin ideoloğudur.
· Yaşanan her hadiseden ders çıkarmaya bakan Âşık Paşa HAZIRLAYAN: MUSTAFA ŞAHİN TDE ÖĞRETMENİolayların arkasındaki hakikati görmeye çalışması bakımından hikemî edebiyata mensup kabul edilebilir.
· 14 yüzyılın en büyük mesnevisini yazmış olan Âşık Paşa, samimi dille yazdığı gazelleriyle de meşhurdur.
· Garib-name adlı eseriyle başta Süleyman Çelebi olmak üzere kendisinden sonra gelene pek çok şairi etkilemiş, miraç-name ve mevlid gibi türlerde eserler yazılmasına öncülük etmiştir..
· Garib-name.w
· 10613 beyittir. Sosyal yönü zengin, dini-tasavvufi bir metindir. İnsan-ı kâmil olmayı öğütleyen didaktik bir eserdir. Eser 10 bölümdür, fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün vezniyle yazılmıştır. 115 nüshası günümüze ulaşmıştır. Hatlarının güzelliğiyle dikkat çeken, Süleymaniye Kütüphanesi’ndeki nüsha 2 cilttir. Eserin bu kopyası TDK tarafından yayımlanmıştır..
· Âşık Paşa’dan sonra bazı şairler Garib-name’den yaptıkları seçkileri farklı adlarla neşretmişlerdir (Esrar-ı Hakayık ve Rumuz-ı Dekayık, Zübdetü’l-Esrar).
· Fakr-name, Vasf-ı Hal, Hikâye, Kimya Risalesi Âşık Paşa’nın küçük hacimli eserleridir. Mensur olarak yazdığı Risale-i Âşık Paşa ve Risale fi Beyani’s-Semâ (bu eser günümüze ulaşmamıştır) şairin diğer eserleridir..