SAYFA 67
5.
Her dörtlüğün konusunu ve şiirin temasını aşağıdaki tabloya
yazınız. Dörtlüklerde işlenen konuların temaya katkısını sözlü olarak ifade
ediniz.
1.bentteki konu
Allah’ın isteği ile Azrail’in bütün canları alacağı
2.bentteki konu
İnsanın geçmişte düşündükleri ile şuan düşündüklerinin
değişebileceği
3.bentteki konu
Ölüm gelince hiçbir şeyin çare olamayacağı
4.bentteki konu
Gafilce hareket etmenin anlamsız olduğu
5.bentteki konu
ölüm meleği gelince kişiye hiç fırsat bırakmadığı
Şiirin teması ölümdür. Her birim konuları ile temaya
hizmet eder temanın daha iyi anlaşılmasını sağlar
6.
Şair şiirin ikinci dörtlüğünde “Yaşım benim küçük diye söyler
idim; her ne hasıl olsa az diye
söyler idim;
türlü türlü iddialı işler kılar idim; şimdi bildim, dediğim gibi olmaz imiş.”
ifadesiyle insan psikolojisinden
hareket
etmiştir. Şiirin diğer bentlerinin nesnel gerçekliği hakkında neler
söyleyebilirsiniz? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Şair aslında bütün birimlerde nesnel bir gerçeklikten bahsetmiştir.
ÖLÜM gerçeği… Ölüme çare olmadığını ve
yeri zamanı gelince hiçbir şeyin Azrail’in önüne geçemeyeceğini ifade etmiştir.
7.
Ahmet Yesevî, bu şiirinde ölüm temasını işlemiştir. Bu şiir
geleneğinde ölüm temasının çokça
işlenmiş
olmasının nedenlerini tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade
ediniz.
Çünkü İslam dininin öğretileri vardır. İslam da ahiret
inancı vardır. ölüm asıl hayat olan ahirete açılan kapıdır.
8.
“Neylersin ölüm herkesin başında/ Uyudun uyanamadın olacak/ Kim
bilir nerde nasıl kaç yaşında/Bir namazlık saltanatın olacak/ Taht misali o
musalla taşında.” mısralarında ifadesini bulan ölüm ile Ahmet Yesevî’nin ölümü
anlatış biçimi arasında ne gibi farklar görüyorsunuz? Açıklayınız.
İfade ediliş açısından farklar vardır . İçerik açısından
çok benzerdir. İfade kısmında da Hikmet şiirinde İslamiyet öncesi şiir anlayışı
etkisi vardır. Bununla birlikte kullanılan dil de İslam öncesi edebiyatımıza
daha yakındır.(ör. Fiillerin hükümlerin sonra yer alması gibi. Bu şiirde daha çok
devrik cümleler kullanılmıştır.)
9.
Şairin tasavvufi kişiliği ile işlediği tema arasında nasıl bir
bağlantı kurulabilir? Açıklayınız.
Evet, Ahmet Yesevi’nin kişiliğini bir önceki sayfamızda
cevaplamıştık ( TIKLA ve GÖR) Zaten sanatçılar kendi düşünceleri anlayışları
etrafında sanat ürünü ortaya koyarlar.
10.
İki grup oluşturarak metindeki Arapça ve Farsçadan dilimize geçen kelimeleri
tespit ediniz. Şair, bu kelimeleri neden tercih etmiş olabilir? Düşüncelerinizi
arkadaşlarınızla paylaşınız.
SEÇTİKLERİMİZ ( örnek olması açısından )
Kudret
fermân
Mevlâ mahlûk
Kâbız Azâzil
âlem Azîz
cân hâsıl
da’vâ mülk
sultân Ayş
u işret
meşgûl vefâ
çünkü şairin amacı İslam dini ile alakalı bilgiler
vermek. İslam öğretilerini ve anlayışını aktarmak. Bunu yapmak için de Arapça
ve Farsça kelimeler kullanmış . Çünkü dönemde Arapça ve Farsçanın etkisi çok
büyüktür.
11.
Şair Erdem Beyazıt’ın “Ölüm bize ne uzak, bize ne yakın ölüm /
Ölümsüzlüğü tattık, bize ne yapsın ölüm?” dizelerinden anladıklarınızı sözlü
olarak ifade ediniz. Daha sonra defterinize ölüm hakkındaki duygu ve
düşüncelerinizi içeren kısa bir metin yazınız.
Erdem Beyazıt şiirinde nesnel gerçeklik olan ölümü
anlatmamıştır. Unutulmak ile ölümü bir tutmuş ve unutulmayacaklarını ifade
ederek ölümsüzlüğü tattıklarını ifade etmiştir.
12.
Divan-ı Hikmet’in yazılış amacı nedir? Ahmet Yesevî şiirde
insanlara hangi öğütleri vermiştir?
Tespit ediniz.
Bu öğütleri aşağıda boş bırakılan yerlere yazınız.
Yazılış
amacı için tıklayınız
Örnek olması açısından
Malına
mülküne güvenme ölüme bunlar çare olmaz
Ölüm
muhakkak olacaktır bu yüzden gafil yaşamaya devam etme
Gururlu
olma
