GÖÇLERİN MEKANSAL ETKİLERİ, Göçlerin yol açtığı mekânsal sorunlar, Göç veren yerlerde oluşan sorunlar, Göç alan yerlerde oluşan sorunlar,

GÖÇLERİN MEKANSAL ETKİLERİ-GÖÇLERİN MEKANSAL ETKİLERİ,  Göçlerin yol açtığı mekânsal sorunlar, Göç veren yerlerde oluşan sorunlar, Göç alan yerlerde oluşan sorunlar, 

   İç göçler başlıca sebepleri: 

   A- Kırsal alandaki itici sebepler:

  1- Kırsal alandaki aşırı nüfus artışı,                                     

  2-Mirasla toprakların parçalanması

  3-Tarım arazilerinin verimsizleşmesi(erozyona uğraması) 

  4-Tarımda makineleşmenin iş gücüne ihtiyacı azaltması,

  5-Ekonomik ve sosyal sıkıntılar ve istikrarsızlık.

  6-Arazilerin kamulaştırılması,                                            

  7-Kırsal alanda eğitim, sağlık, kültürel yetersizlik. 

  8-İş sahasını büyütme arzuları,                                            

  9-İklim şartlarının olumsuzlukları,

 10-Son yıllarda ardı ardına gelen göçük, heyelan, deprem, sel gibi doğal afetler ve terör sorunu da köyden kente göçü arttırmıştır. 

    B – Kentlerdeki Çekici Özellikler:

1- Gelişen sanayi ve iş sahaları,                             

2- Eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel hizmetlerin gelişmiş olması ve yararlanma isteği,                     

3- Uygun iklim ve toprak şartları,

4-Ulaşım kolaylıkları                                                 

5-Bayındırlık hizmetlerinin gelişmiş olması 

    6-Kentlerdeki eğlenceli yaşam, kültürel faaliyetlerin yaygın olması, yaşam koşullarının daha iyi olması,

    7- Ulaşım haberleşme alanındaki gelişmelerin etkisi,                  

                      Göçlerin yol açtığı mekânsal sorunlar:

1)       Ülke genelinde nüfusun dağılışında dengesizlik görülür.

2)       Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meydana gelir.

3)       Göç alarak büyüyen merkezlerde ekonomik faaliyetler gelişir ve çeşitlenir.

4)       Düzensiz kentleşme meydana gelir.( çarpık kentleşme, plansız kentleşme)

5)       Önceleri kent dışında bulunan sanayi tesisleri zamanla kent içinde kalır.

6)       Kentlerde konut sıkıntısı çekilir. Bu da gecekondulaşmaya neden olur.

7)       Kent nüfusunda aşırı artış meydana gelir.

8)       Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik, kanalizasyon) yetersizlik görülür.

9)       Alt yapının yetersiz kalması sel, heyelan, sağlık sorunlarına yol açar.

10)    Kentlerde insan sayısının fazla olmasından dolayı işsiz insanların oranı artar,

11)    Erkek ve kadın nüfusunda dengenin bozulması.

12)    Kentlerde güvenlik bozulur,

13)    Kent nüfusu hızla artarken kır nüfusu azalır denge bozulur.

14)    Kentlerde hızla nüfus arştı trafik sorunları oluşmaktadır.

15)    Sağlık, eğitim gibi alanlarda sorunlar oluşur ve bu hizmetler yetersiz kalır.

16)    Göçler sonucu farklı yerlerden gelen insanların bir arada bulunması kültürel çeşitliliğe neden olur.

17)    Göç alan ülkede nüfus artar, göç veren ülkede ise azalır.

18)    Ülkeler arasında ekonomik ilişkiler gelişir.

19)    Ülkeler arası kültürel ilişkiler gelişir.

         Bu göçlerin yol açtığı sosyal sorunlar:

        1-Gelen göçmenler ve mülteciler, genellikle olağanüstü zor koşulların içinden ayrılarak ülkelere gelmektedirler. Ağır yol koşulları, yollarda karşılaştıkları engelleme girişimleri ve müdahaleler, sınırdan geçiş sırasında karşılaştıkları zorluklar ve mevsimlere dayalı doğal engeller, bu insanlarda önemli sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

        2- Göç olgusu, bir baskı ya da zorlamaya dayandığından, çoğu zaman bu insanlar kendi statülerini tanımlamaya yarayacak belgelerden yoksun durumda bulundukları için göç veren ve göç alan ülke arasında hukuki bir belgeye bağlanmasında zorluklar yaşanmaktadır.

       3- Göç eden kitlenin içine katıldığı yeni doğal ve toplumsal çevreyi, göç alan kitlelerin de içlerine yeni katılan göçmen kitleleri benimseme güçlükleri yaşanmaktadır. Böylece, yeni bir ortak toplumsal yapı oluşumu söz konusu olmaktadır.

       4- Özellikle mülteci kitleler, terk ettikleri ülkenin güvenlik makamlarından gizli ve kaçarak geldiklerinden, iki ülke arasında kimi sürtüşmeler ve diplomatik krizler oluşabilmekte, ayrıca gelenlerin bir kısmı da başta terör ve casusluk olmak üzere diğer yasadışı olaylara destek verecek kötü niyet sahibi insanlar da sızabilmektedir. 

       5- Yer değiştirmeler aileler, özellikle küçük çocuklar ve yaşlı kimseler için çoklukla baskı nedeni olmakta, çoğu zaman yeni bir çevreye uymakta ve yeni dostlar edinmekte zorluk çekmektedirler. Bu süreç içinde artan gecekondulaşma, kentsel hizmetlerin aksaması, işsizlik, göç edenlerin topluma uyumsuzluğu, şehir kültürüne yabancılık ve kültürler arası çatışma gibi sorunlar yaşanmaktadır.

6- Göç edenlerin bazıları şehirle bütünleşirken bazıları şehirde ayrı gruplar meydana getirmektedirler. Göç edenlerin şehirleşmesi yani şehre bütünleşmesi için çok uzun zaman gerekmektedir. Göç nedeniyle kültürel farklılıklar düşmanlık ve gerginlik meydana gelmektedir.  

7- Kente gelmiş aile çocukları eğitim ve yetenek eksikliği gibi nedenlerle arzuladığı iş ve geleceği elde edemeyeceği düşüncesine kapılan çocukların, suça daha kolay yönelme olasılığı büyüktür. Göçlerin ve gecekondulaşmanın yoğun olduğu şehir bölgelerinde suç oranlarının şehrin diğer bölgelerine göre yüksek olduğu görülmektedir.  

    Örneğin: İzmir’de gecekonduda oturan nüfusun kentin tüm nüfusuna oranı % 40–45 arasındayken, suç işleyen çocukların yaklaşık % 75'i gecekondu ya da kısmen gecekondu bölgelerinde oturmaktadır

8-Ekonomik güçlükler nedeniyle çocukların okula gönderilmeleri yerine ekonomik yönden aileye katkıda bulunma zorunluluğu erken yaşta çalışmak zorunda kalan çocuğun hem eğitimini aksatmakta, hem de iş çevresinde zararlı alışkanlıklar kazanabilmesine yol açmaktadır.

Göç alan yerlerde oluşan sorunlar :

A- Göç alan ülkede veya kentte nüfus artar. Nüfus artış hızı yükselir.

B - Genelde genç erkek nüfus göç ettiği için göç alan alanlarda erkek nüfusu artar.

C - Düzensiz kentleşme meydana gelir.( çarpık kentleşme, plansız kentleşme)

Ç-Önceleri iken dışında bulunan sanayi tesisleri kent içinde kalır.

D-Kentlerde konut sıkıntısı çekilir ve derme çatma yapılan konutlar gecekondulaşmaya neden olur.

E-Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik görülür.

G-Alt yapının yetersiz kalması sel, heyelan, sağlık sorunlarına yol açar.

H-Kentlerde insan sayısının fazla olmasından dolayı işsiz insanların oranı artar,

I- Göç alarak büyüyen merkezlerde ekonomik faaliyetler gelişir ve çeşitlenir.

J-Kentlerde hızla nüfus arştı trafik sorunları oluşmaktadır.

K-Sağlık, eğitim gibi alanlarda sorunlar oluşur ve bu hizmetler yetersiz kalır.

L-Göçler sonucu farklı yerlerden gelen insanların bir arada bulunması kültürel çeşitliliğe neden olur.

M- Farklı kültürlerdeki insanların bir araya gelmesi bazen de kültür çatışmalarına neden olabilir. Sosyal sorunları oluşturur.

Göç veren yerlerde oluşan sorunlar :

A- Göç veren ülkede veya kırsal alanlarda nüfus azalır.

B - Genelde genç erkek nüfus göç ettiği için göç veren alanlarda erkek nüfusu azalır. Kadın nüfusu fazla olur.

C-Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meydana gelir.

D- Kırsal alanlarda araziler boş kalmakta, bağ ve bahçeler ile konutlar bakımsızlıktan bozulmaktadır.

        E-Göç veren yerlerde nüfus yaşlılardan oluşur ve iş yapabilecek insan azalır. 

         Göçlerin ve ortaya koyduğu sorunların çözümü için yapılması gerekenler:

1- Göç veren bölgelerdeki yoğun göçün önlenebilmesi, öncelikle ekonomik koşulların iyileştirilmesi ve yüksek doğal nüfus artış hızının aşağı çekilmesine bağlıdır.

2- Göçün yoğun olarak yaşandığı alanların üniversitelerinde göçü önleyecek politikalara yardımcı olmak üzere, araştırma yapmak ve bulgulara birinci elden ulaşmak amacıyla araştırma merkezleri kurulmalıdır.
         3- Orman köylerinden göçe katılanların oranını düşürmek amacıyla, ormanlardan köylünün bilinçli ve etkin bir biçimde yararlanabilmesi için olanaklar yaratılmalı ve orman köylülerinin yerinde kalkındırılması için gerekli olan fon kredileri yükseltilmelidir.

4- Göç veren alanlardan göç etme nedeni olarak gösterilen işsizliğe son verilmeli ve bölgeye özgü istihdam politikası gerçekleştirilmelidir.

5- Göç veren alanlara eğitim kültür ve sağlık alanında yatırımlara devam edilmelidir.         6- Göç veren alanlarda gelir getirici uğraşlar yaratılmalıdır. Bunun içinde bölgedeki tarım dışı sektörler desteklenmelidir.
         7- Göç veren alanlarda bölge şartlarına uygun kırsal sanayiye geçilmelidir. Böylece kırsal sanayiden en çok yararlananlar kırsal alanda yaşayanlar olacaktır.( tarım ve hayvancılığa dayalı sanayiler)
         8- Göç veren alanlara devlet yatırımı ile birlikte, bölgede yatırım yapacak özel girişimciler cesaretlendirilmeli ve özendirilmelidir.
         9- Gerek köylerde, gerekse kentlerde el sanatlarına dönük imalat ve evlerde yapılacak fason üretim canlandırılmalı, kooperatifçilik teşvik edilmelidir.

10- Göç veren alanlarda bir yandan köy tipi sanayi geliştirilmeli ve el emeğinin
değerlendirilmesi yoluna gidilmelidir.
         11- Hammaddeye bağlı olmayan serbest sanayi kuruluşları iş gücü arzının en yüksek olduğu bölgelere kurulmalı, bölgeler arası dengeli politika uygulanmalı, sanayi nüfusu yurt çapında dengeli dağıtılmalı, GAP projesi benzeri DAP, KAP projeleri yaşama geçirilerek halkın doğduğu yerde tutulması sağlanmalıdır.

12- Hazine arazilerinin belediyelere ve toplu konut kooperatiflerine devri ile gecekondu önleme bölgeleri oluşturulmalı, gecekonduya karşı proje uydu kentler yapılmalıdır.

13- Demiryolu ağırlıklı hızlı bir ulaşım sistemi oluşturulup, cazibe merkezi olan büyük şehirlere gidip-gelme kolaylaştırılarak, şehre göç ihtiyacı ortadan kaldırılmalıdır.

14- Gecekondulaşmanın önlenebilmesi için siyasi iktidarların oy kaygısından uzak şehir yasaları yapılmalı, imar affı kanunları yürürlükten kaldırılmalı, imara dönük af yasası olmamalıdır.

15- Kamunun malı olan devlet, hazine, belediye arsalarına yapılan kaçak yapıların, gecekonduların kente karşı işlenmiş bir suç olduğu görüşü toplumun bütün kesimlerince benimsenmeli;

16- Yoğun göç alan kentsel birimlerin yol, su, kanalizasyon gibi alt yapı gereksinimlerinin giderilmesi ivedilikle yapılmalıdır.
        17- Göç alan bölgelerin çevre düzenlemesine önem verilmeli ve tasarım olarak göze hoş görülmeyen, kullanılan malzeme bakımından yetersiz ve dayanıksız olan, imar planına uymayan konut yapımına izin verilmemelidir.

18- Türk Ceza Kanunundaki hırsızlık ve gasp suçlarına eşdeğer kabul edilecek yasal düzenlemeler yapılmalı, imar mevzuatına aykırı yapılaşmalara karşı müdahale ve yaptırım gücüyle donatılmış, meslek odaları, sivil kuruluşlar ve bilim adamları katılımlı, özerk, yerel ve demokratik denetleme kurumları oluşturulmalı;