9. sınıf Türk edebiyatı ders kitabı cevapları Ekoyay Yayınları Sayfa 57
- ETKİNLİK
Kaldırımlar şiirinin düzyazıya çevrilmesi:
Kimsesiz bir sokak ortasındayım, arkama bakmadan yürüyorum. Yolumun karanlığa saplanan noktasında, sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum.
Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık; evlerin bacasını yıldırımlar kolluyor. İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık; biri benim, biri de serseri kaldırımlar.
İçimde damla damla bir korku birikiyor; her sokak başını devler kesmiş sanıyorum. Evler, gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi, simsiyah camlarını hep üstüme dikiyor.
Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi, içimde yaşamış bir insandır. Kaldırımlar, ses kesilince sesi duyulur. Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.
Yumuşak bir kucakta can vermek bana düşmez. Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum! Aman, bu karanlık sokakta sabah olmasın, yolculuğum bitmesin.
Ben gideyim, yol gitsin, ben gideyim, yol gitsin. Bir sel gibi iki yanımdan fenerler aksın. Tak, tak, ayak sesimi aç köpekler işitsin. Yolumun zafer takı, gölgeden taş kemerler.
Ne sabahı göreyim, ne sabah görüneyim. Gündüzler size kalsın, karanlıkları verin! Islak bir yorgan gibi, sımsıkı bürüneyim; serin karanlıkları üstüme örtün.
Gövdem, taşlara boydan boya uzanıverse, buz gibi taşlar alnımdan bu ateşi alsa. Kaldırımların kara sevdalı eşi, sokaklar kadar esrarlı bir uykuya dalıp ölse…
2- ETKİNLİK
“Kaldırımlar” adlı şiiri, dörtlüklerinin yerlerini değiştirerek şiirin anlamını bozmayacak şekilde okuyunuz. Okurken bazı kelimelerin yerlerini değiştiriniz, bazılarının da yerine eş anlamlarını kullanınız. Ortaya çıkan yeni metinde ses örgünün bu değişikliklerden nasıl etkilendiğini belirtiniz.
- Bir şiirde aynı ünsüzlerin sıkça tekrarlanmasına aliterasyon, ünlü seslerin tekrarına ise asonans denir. Kaldırımlar şiirinin ilk dörtlüğünde “k” sesinin sıkça geçtiği dikkatimizi çekiyor. O halde ilk dörtlükte “k” aliterasyonu vardır. Aliterasyon, şiirde ahengi ve akıcılığı sağlayan unsurlardandır.
Şiirde dize sonlarında ses benzerlikleri vardır. Dize sonlarındaki ses benzerlikleri uyak ve redifi oluşturur. Uyaklar şiirde ahengi sağlayan unsurlardır.
- Şiirdeki dizelerin hece sayıları eşittir. Bu eşitlik, şiirin ritmini güçlendirmekte, şiire akıcı bir ifade kazandırmaktadır.
