10.SINIF DİL VE ANLATIM 2.DÖNEM 2.YAZILI SORULARI VE CEVAPLARI

2.DÖNEM 2.YAZILI DİL VE ANLATIM 10.SINIF, 10.SINIF DİL VE ANLATIM 2.DÖNEM 2.YAZILI, 10.SINIF DİL VE ANLATIM 2.DÖNEM 2.YAZILI SORULARI VE CEVAPLARI, DİL VE ANLATIM YAZILI SORULARI, 
BU SAYFADA İKİ TANE ÖRNEK YER ALMAKTADIR 
ÖRNEK 1

Aldığı Puan:
Ad-Soyad:
Numara:

.......FEN LİSESİ  2013–2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI  DİL VE ANLATIM DERSİ  10.SINIF 2.DÖNEM 2.ORTAK SINAV

Oğul!
Güçlü, kuvvetli, akıllı ve kelamlısın. Ama bunları nerede ve nasıl kullanacağını bilmezsen sabah rüzgarlarında savrulur gidersin.. Öfken ve nefsin bir olup aklını mağlup eder. Bunun için daima sabırlı, sebatkar ve iradene sahip olasın!.. Sabır çok önemlidir. Bir bey sabretmesini bilmelidir. Vaktinden önce çiçek açamaz. Ham armut yenilmez; yense bile bağrında kalır. Bilgisiz kılıç da tıpkı ham armut gibidir. Milletin, kendi irfanın içinde yaşasın. Ona sırt çevirme. Her zaman duy varlığını. Toplumu yöneten de, diri tutan da bu irfandır.

İnsanlar vardır, şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler. Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi büyük değildir. Bütün fethedilmemiş gizlilikler, bilinmeyenler, ancak senin fazilet ve adaletinle gün ışığına çıkacaktır. Ananı ve atanı say! Bil ki bereket, büyüklerle beraberdir. Bu dünyada inancını kaybedersen, yeşilken çorak olur, çöllere döner, aşağı düşersin.Açık sözlü ol! Her sözü üstüne alma! Gördün, söyleme; bildin deme! Sevildiğin yere sık gidip gelme; muhabbet ve itibarın zedelenir...

1) Yukarıdaki metnin anlatım türü nedir? Bu türün özelliklerinden beş tanesini maddeler halinde yazınız.(2+2+2+2+2)

EMREDİCİ ANLATIMDIR.

1.Dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır.
2.Emir, telkin, öneri anlamı taşıyan ifadeler yer verilir.
3.Öğretici ve açıklayıcı yönleri vardır.
4.Cümlelerde fiiller hakimdir.
5.Uyulması beklenen bir üslubu vardır.(Zorlama anlamı vardır)
6.Sosyal hayatın düzenlenmesinde emredici anlatım kullanılır.
7.Trafik kuralları, bazı eşyaların kullanma kılavuzları, ilaçların kullanma kılavuzları emredici anlatıma örnek verilebilir.

2) Altı çizili cümlelerdeki fiilleri çatısına göre inceleyiniz.(Nesnesine-öznesine göre)(3+2+3+2)

Yenilmez:öznesine göre: edilgen, nesnesine göre: geçişsiz

Say:etken, geçişli

3) Metinden beş tane farklı türde zarf bulup çeşidiyle yazınız.(Sadece 5 tane)(10P.)

Her zaman: zaman zarfı          sık: miktar zarfı   nasıl: soru zarfı

Açık sözlü: durum zarfı           aşağı: yer-yön zarfı

4) Metinden yapısına göre 2 basit ,1 türemiş 2 tane de birleşik yapılı fiil bulup yazınız.(10P.)

Deme,söyleme: basit fiil     yaşasın: türemiş fiil     açamazsın, sırt çevirme: birleşik fiil

5) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.(10 P.)

Ø  İSİM cümlelerinde çatı aranmaz.

Ø  “-l veya –n” ekini alan DÖNÜŞLÜ  fiillerde işi yapan bizzat öznedir.

Ø  Normalde nesne alamayan fillere “-t,-r,-tır” eklerinden biri getirilerek  OLDURGAN fiil yapılır.

Ø  “Biraz ileriye git!” cümlesinde “ileriye” sözcüğünün türü  İSİMDİR.

Ø  Öğretici metinlerde sözcükler GERÇEK(TEMEL)  anlamlarıyla kullanılır.

  

	Masalları rüyalar kadar seviyorum.	Etken
	Bu akşam bütün caddeler temizlenecek.	Edilgen
	Sizinle bir toplantıda tanışmıştık.	İşteş
	Berk, geç kaldığı için çabucak giyindi	Dönüşlü
	Arkadaşım, masanın üzerindeki vazoyu kırdı.	etken

6)  Aşağıdaki cümleleri fiil çatılarına göre inceleyerek türlerini yanındaki boş yerlere yazınız? (10p)

7)” içeri, soğuk, gece, ne kadar? çok “ sözcüklerini zarf(belirteç) olacak şekilde birer cümlede kullanınız.(10P.)

İçeri girmedi.  

Çok soğuk davrandı.

Gece geç gelecekmiş.

Bu kitaba ne kadar verdin?

 Çok güzel hareketler bunlar…

8) Aşağıdaki cümlelerde kullanılan deyimlerden hangisi zarf (belirteç) görevindedir?(5P.)

 A)Ondan para isteme, zavallı bugünlerde meteliğe kurşun atıyor.

 B)Açık arttırma ile paha biçilmez bir vazo satışa çıkarıldı.

 C)Bizimki dışarı çıkarken yine iki dirhem bir çekirdek giyinmiş.

D)Babası çok para canlısı biri, annesi ise aksine eli açık.

E)Onun yürekler acısı halini gördükten sonra uykularım kaçtı.

b) Aşağıdaki cümlelerde kullanılan ikilemelerden hangisi, türce ötekilerden farklıdır?(5P.)

A)İçin için ağlıyordu şu koca dağlar sanki.

B)O buralardan gidince çoluğu çocuğu ne yapacak?

C)Adamcağız parasını alamayınca söylene söylene gitti.

D)Hasta yatağında zar zor konuşuyordu bizimle.

E)Tas tas içtik, o güzelim yayla sularından.

9) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil kullanıl­mıştır?(5P.)

A) Bu yol üzerinde, Dirhemli hariç dört köy daha bu­lunuyordu.

B) Yol üstündeki diğer köylerde de evler ahşaptı, taş malzemeye hiç rastlanmıyordu.

C) Derinkuyu'da dikkatimizi çeken bir başka şey de yan yana sıralanmış çömlekçilerin göz alıcı sergi­leriydi.

D) Kasabanın kuzey sınırında üç derslikli bir ilkokul ile karakol bulunuyordu.

E) İğneli çamlarla çevrili bölge, sahile birkaç kilometre kala daralır;sahile yaklaştıkça çoraklaşır.

b) Aşağıdakilerden hangisi özne - yüklem ilişkisi yönünden ötekilerden farklıdır?(5)

A) Kampta sabaha kadar şarkılar söylendi.

B) Başarılı öğrencilere ödülleri verildi.                                                                   

C) Çocuğundan haber alamayan yaşlı ka­dın kaygılandı.

D) Perdeler yeni ütülendi.

E) İzinsiz gösteri yapanlar çok geçmeden yakalandı.

       

10)Yukarıdaki resimlerden birini seçip öğretici anlatımın özelliklerini kullanarak 10 cümlelik bir paragraf yazınız.

Tavşan, tavşangiller (Leporidae) familyasını oluşturan memeli türlerin ortak adı. Doğurarak çoğalırlar. Yavru bakımları çok azdır. 7 gün baktıktan sonra anne tavşan yavru tavşanı bırakır.

Tavşangiller familyası yaklaşık elli türü içine alır. Kuyrukları uzun kıllarla örtülüdür. Kulaklar ve arka bacaklar uzamıştır. Bir kısmı toprak altında oyuklarda yaşar. Familya üyelerine tavşan veya ada tavşanı adı verilir. Tavşangiller, Ochotonidae familyasını oluşturan pikalardan tüylü küçük kuyrukları, uzun kulakları ve arka ayakları ile ayrılır.

Lepus harici cinslerin tüm üyeleri genel olarak ada tavşanı olarak adlandırılır. Ada tavşanları başka hayvanların yuvalarında veya kendi kazdıkları yuvalarda barınırken, tavşanlar uzun ot ve çalıklarda yaşar.Tavşanlar arasında en çarpıcı özelliklere sahip olan beyaz tüylü sera tavşanı 21. yüzyıla damgasını vurmuştur.

 ÖRNEK 2

   Adı   Soyadı                      

  Sınıf  :         No  :    

                                               Gelibolu  Anadolu Lisesi   2015-2016   Öğretim    Yılı 

                              10. Sınıf    Dil   ve    Anlatım    Dersi   2. Dönem  2. Yazılı   Sorularıdır

         Her sabah, gözlerimi gökyüzünden gelen paslı seslerin gıcırtısıyla açıyorum. Sanki binlerce çelik  makas, gökyüzünün   lacivertliğini   doğramak için  durmadan açılıp kapanarak, havada  cehennemi bir  gürültü ile çakıyor.  Bulutlarsa  bir araya  toplanmış,  sınırsız bir neşe içinde sokaktan  çekilen  el ayağa   karşı yengilerini kutluyorlar.”

1 -  Yukarıdaki metinden aşağıda istenenlere uygun örnekler bulup karşılarına yazınız. ( 10 puan )

       İnsandan doğaya aktarma:

       Duyular arası aktarma:

       Ad  aktarması :

       Benzetme:

  2 – Metinde  altı  çizişmiş  olan  sözcükleri  çeşidi  ve  yapısı  bakımından  inceleyiniz ? ( 10 puan )

  3-  Aşağıdaki  metinde  geçen  zarfları  göstererek   çeşitlerini  belirtiniz ? ( 10 puan )

    “Arkadaşım,  telefonda  dönem  ödevlerinin  yarın  teslim  edileceğini  söyledi.   Ben  bunu  tamamen unutmuştum.  Ne  yapacağımı  düşünürken  annem  içeri  girdi  ve “ Böyle  ne üzülüyorsun? Biraz  geç  yatarsın  bitirirsin. ” dedi.

4-Aşağıdaki cümleleri anlatım bozukluklarını düzelterek yeniden yazınız. ( 10 P )

İncelemelerde bazı yayınların silik ve okunaklı olmadığı görüldü.

…………………………………………………………………….

Yaşamı boyunca insanlara iyilik etti; ama hep kötülük gördü.

…………………………………………………………………….

        “Bu memleket niçin bizim? Dört yüz atlıyla Orta Asya’ dan gelip fethettiğimiz için mi? Böyle diyenler gerçekten benimsemiyor, anayurt saymıyorlar bu memleketi. Gurbette biliyorlar kendilerini yaşadıkları yerde. Frigyalılar, Yunanlılar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Moğollar’da fethetmişler Anadolu’ yu. Ne olmuş sonunda? Anadolu onların değil, onlar Anadolu’nun malı olmuş. Bu memleket bizim olduğu için bizim. Fethettiğimiz için değil.”

5-Paragrafın anlatım biçiminin ne olduğunu yazınız. ( 10P)

……………………………………………………………………

6-Aşağıdaki fiilleri özneleri ve nesnelerine göre çatıları yönünden inceleyiniz. (20 P)

          Yaşlı adam köşedeki masaya oturdu.                                            O vefasız yıllarca seni ağlatmış.

      Öznesine göre :                                                                               Öznesine göre :

     Nesnesine göre:                                                                               Nesnesine göre:

7-         “Desem ki sen benim için

Hava kadar lazım, su gibi aziz bir şeysin

Nimettensin, nimettensin

İnan bana sevgilim inan

Evimde şenliksin, bahçemde bahar

Ve soframda eski bir şarap

Bırak ben söyleyeyim güzelliğini

Kuşlarla beraber.”

Metindeki edatları  bularak yazınız. ( 20 P)

8-Kanıtlayıcı anlatımın özelliklerini yazınız.(10p)

                     

                    10.SINIF  DİL  VE  ANLATIM  2. DÖNEM 2. YAZILI    CEVAP  ANAHTARI    

 1 –   İnsandan doğaya aktarma:    Bulutlar  sınırsız bir neşe içinde yenilgilerini kutluyor.

      Duyular arası aktarma:   Paslı seslerin gıcırtısı  görme – işitme

     Ad  aktarması :   el  ayak ( insanlar  için )

     Benzetme:  Şimşekler çelik makasa benzetilmiş.

2 –   bilerce : sıfat -  türemiş               durmadan : zarf  -      türemiş  

      Toplanmış :  fiil - türemiş            sınırsız . sıfat - türemiş         yengilerini . isim - türemiş

 3-   yarın :zaman z.       Tamamen : durum z.         düşünürken : zaman z        içeri . yer- yön z 

      Böyle : durum z.        ne : soru z.                       biraz: azlık-çokluk z.        geç : zaman z.

    

 4-       İncelemelerde bazı yayınların silik ve okunaklı olmadığı görüldü.

İncelemelerde  bazı yayınların silik olduğu ve okunaklı olmadığı görüldü.

       Yaşamı boyunca insanlara iyilik etti; ama hep kötülük gördü.

Yaşamı boyunca insanlara iyilik etti; ama insanlardan hep kötülük gördü.

    5-Tartışmacı anlatım kullanılmıştır.

 6.         Yaşlı adam köşedeki masaya oturdu.

Öznesine göre : etken

Nesnesine göre: geçişsiz

      O vefasız yıllarca seni ağlatmış.

Öznesine göre : etken

Nesnesine göre: oldurgan

7-             * kadar :edat                                        * gibi : edat

     * ile : edat                                      * için : edat

8.     1.İnandırma, aydınlatma kendi görüşünü kabul ettirme amaç edinilir.

2. Tanımlama ve açıklama önemlidir.

3. Kelimeler ve kelime grupları gerçek anlamında kullanılır.

4. Örneklere ve farklı düşüncelere başvurmak önemlidir.

5. Bazı kelime ve kelime grupları konudan kopmamak için tekrar edilir.