KULOĞLU KİMDİR HAYATI EDEBİ KİŞİLİĞİ ESERLERİ FİKRİ VE EDEBİ YÖNÜ, KULOĞLU EDEBİ KİŞİLİĞİ, AŞIK KULOĞLU KİMDİR HAYATI, ŞAİR VE YAZAR, KULOĞLU ŞİİRLERİ,
Kuloğlu (17. Yüzyıl)
17. yüzyılın en önemli halk ozanlarından biri olarak görünüyor Kuloğlu. Kuloğlu'nun yaşamıyla ilgili bilgilerimiz de yeterli değil. Şiirlerinden çıkarılabildiğine göre, öncelikle asker-ozanlardan olduğu, hem kara askerliği, hem deniz askerliği yaptığı anlaşılıyor. Cezayir'deki savaşlara katıldığı gibi 4. Murat'ın ünlü Bağdad Seferi'ne katıldığı şiirleriyle ortaya çıkıyor.
Kuloğlu'nun asıl adı üzerinde iki görüş var: Bir görüş asıl adının "Süleyman" olduğu. Öteki görüşe göre Kuloğlu'nun asıl adı "Mustafa". Kuloğlu'nun adı Evliya Çelebi'nin ünlü "Seyahatname"sinde geçiyor, Kayıkçı Kul Mustafa Katibi, Aşık Ömer'le çağdaş bir ozan olduğu anlaşılıyor. Kuloğlu, bir yandan yiğitlik şiirleri söylerken, bir yandan da aşk üzerine şiir söylemeye, sazıyla seslendirmeye durmuş. Kimi araştırmacılara göre Safranbolulu. Oğlu da dönemin Muhasip Mehmet Paşa adıyla tanınan sayılı devlet adamlarından. Çok genç denebilecek bir yaşta, 40 yaş sularında öldüğü ileri sürülüyor.
Yaşadığı dönemde yaygın bir ünü, saygınlığı var. Kendisinden sonra gelenler üzerinde de etkileri görülüyor. Dili, yalın, demesi etkin. Bununla birlikte yeryer Kuloğlu da Osmanlıcanın açmazlarına düşmüş.
"Aşık Edebiyatı"nın önemli kişilerinden, bir bakıma öncülerinden sayılan Kuloğlu'dan, yazık ki, yeterli sayıda şiir kalmamış bugünlere. Ya da daha el atılamamış "Cönk"lerin, "Mecmua"ların sayfalarında bizlere ırak duruyorlar.
Kuloğlu Edebi Kişiliği
KULOĞLU, 17. yüzyılda yetişen çağdaşları içinde kültürü ve ünü geniş bir ozandır. Halk şiirinin her bakımdan en güçlü temsilcilerindendir. Bu görüşü, Kuloğlu'ndan az sonra yetişen ve geniş ün kazanan Aşık Ömer, "şairname"sinde şöyle anlatır:
Kuloğlu'nun belli nam-ü nişanı
O Aşık Ömer ki, öyle kolay kolay ozan beğenmez. Karacaoğlan'ı bile küçük görür. Ona, modası geçmiş, der.
Çağdaşlarının, Kuloğlu'nun şiirlerine yaptıkları benzeklerden anlaşılıyor ki, onlar üzerinde etkili olmuştur. Bunu yakından görmek için her hangi bir antolojiye bakmak yeter .
Kuloğlu, halk şiiri tekniğini çok iyi bilen, gerçekten güzel eserler veren usta bir aşıktır. Konusu daha çok aşktır. Onda tasavvufa hemen hiç rastlanmaz. Bir asker ve aşk şairidir. Kuloğlu, gerçekten içli ve sanatçı yaratılıştadır. Bu özelliği dolayısıyladır ki, ünü on sekizinci yüz yıl sonuna dek sürmüştür. Yüzlerce cönkte yaptığımız araştırma bu geniş ünü her zaman kanıtlamıştır.
Cahit Öztelli
Üç Kahraman Şair Köroğlu Dadaloğlu Kuloğlu
Milliyet yayınları-1974
Üç Kahraman Şair Köroğlu Dadaloğlu Kuloğlu
Milliyet yayınları-1974
Ayrıca bakınız-> 17. Yüzyıl Aşıkları Özellikleri Temsilcileri
Kuloğlu'nun şiirlerinden bazıları:
1
Bu Cihan İçere Bir Bir Seçilmiş
Sedef Midir İnci Dane Midir Bu
Yanakları Al Al Olmuş Açılmış
Mücella Gül-i Handane Midir Bu
Bu Cihan İçere Bir Bir Seçilmiş
Sedef Midir İnci Dane Midir Bu
Yanakları Al Al Olmuş Açılmış
Mücella Gül-i Handane Midir Bu
Hüma Kuşu Gibi Pervaz Edersin
Aduya Kendini Hem-Raz Edersin
Bir Buse Vermeye Bin Naz Edersin
Sevdiğim, Ötüme Derman Mıdır Bu
Aduya Kendini Hem-Raz Edersin
Bir Buse Vermeye Bin Naz Edersin
Sevdiğim, Ötüme Derman Mıdır Bu
Hünidir Gözlerin, Kaşların Hilal
Bu Hasta Gönlüme Ieblerin Zülal
Binde Bir Görmedim! Ben Böyle Cemal
Acaba Yusuf-ı Ken'an Mıdır Bu
Bu Hasta Gönlüme Ieblerin Zülal
Binde Bir Görmedim! Ben Böyle Cemal
Acaba Yusuf-ı Ken'an Mıdır Bu
Kuloğlu , Derdinden Çün Yanıp Tüter
Ben İnsaf Umarken Senden Hey Dilber
Beyaz Gerdan Üzre Ben Kater Kater
Habeş'e Çekilen Kervan Mıdır Bu
Ben İnsaf Umarken Senden Hey Dilber
Beyaz Gerdan Üzre Ben Kater Kater
Habeş'e Çekilen Kervan Mıdır Bu
2
Şimdi Bir Sevdaya Düştüm Yenile
Kimse Gelip Hatır Sormak İstemez
Divanesin Derim, Deli Gönlüme
Hiç Aklın Başına Dermek İstemez
Şimdi Bir Sevdaya Düştüm Yenile
Kimse Gelip Hatır Sormak İstemez
Divanesin Derim, Deli Gönlüme
Hiç Aklın Başına Dermek İstemez
Vermedim Ben Bana Bu Yolda Elik
Her Zaman Görünüp Eyle Eyilik
Hava-Yi Heveste Geçip De Gönül
Dosta Layık Amel Görmek İstemez
Her Zaman Görünüp Eyle Eyilik
Hava-Yi Heveste Geçip De Gönül
Dosta Layık Amel Görmek İstemez
Nefs-İ Emmare İle Olmaz Dirlik
Meğer Bun, Zebun,Etmek İmiş Erlik
Ömrüm Tamam Oldu, Yetişti Pirlik
Yiğitlik Gidiyor, Durmak İstemez
Meğer Bun, Zebun,Etmek İmiş Erlik
Ömrüm Tamam Oldu, Yetişti Pirlik
Yiğitlik Gidiyor, Durmak İstemez
Gönül Var Abdal Ol, Hırka Biçin De
Sına Taliin Bir İki Biçimde
Felek Görüp Beni Halkın İçinde
Gözün Gözümden Ayırmak İstemez
Sına Taliin Bir İki Biçimde
Felek Görüp Beni Halkın İçinde
Gözün Gözümden Ayırmak İstemez
Kuloğlu Dünyaya Kıldın Mı Nazar
Herkes De Halince Bir Dolap Düzer
Ecel Öncümüzden Çekinip Gezer
Fırsat Gözler, Aman Vermek İstemez
Herkes De Halince Bir Dolap Düzer
Ecel Öncümüzden Çekinip Gezer
Fırsat Gözler, Aman Vermek İstemez
3
Dağlar Başı Oldu Yurdum
Ağlayıp Gezer Yürürüm
Günden Güne Arttı Derdim
İnleyip Gezer Yürürüm
Dağlar Başı Oldu Yurdum
Ağlayıp Gezer Yürürüm
Günden Güne Arttı Derdim
İnleyip Gezer Yürürüm
Güzelliğin Tarzı Budur
Mah Cemalin Olmuş Bedir
Aşıklığa Çare Nedir
Soyunup Gezer Yürürüm
Mah Cemalin Olmuş Bedir
Aşıklığa Çare Nedir
Soyunup Gezer Yürürüm
Yine Firkatinle Yandım
Kendimi Engine Saldım
Muhabbet Bahrine Daldım
Boylayıp Gezer Yürürüm
Kendimi Engine Saldım
Muhabbet Bahrine Daldım
Boylayıp Gezer Yürürüm
Boyu Uzun, İnce Bellim
Mah Yüzünde Çifte Benlim
Senin İle Deli Gönlüm
Eğleyip Gezer Yürürüm
Mah Yüzünde Çifte Benlim
Senin İle Deli Gönlüm
Eğleyip Gezer Yürürüm
Kuloğlu Der, Geydim Postu
Kaçırdım Gözleri Mesti
Halden Bilen Nazlı Dostu
Arayıp Gezer Yürürüm
Kaçırdım Gözleri Mesti
Halden Bilen Nazlı Dostu
Arayıp Gezer Yürürüm
4
Gönül Yare Çatayım, Der
Çare Bilmem, Neylesem Ben
Sarılıp Da Yatayım, Der
Sarabilmem. Neylesem Ben
Gönül Yare Çatayım, Der
Çare Bilmem, Neylesem Ben
Sarılıp Da Yatayım, Der
Sarabilmem. Neylesem Ben
Kaşların Benzetmiş Yaya
Ya Doğ Ya Doğarım Der, Aya
Yüz Sürüp De Hakipaye
Sürebilmem, Neylesem Ben
Ya Doğ Ya Doğarım Der, Aya
Yüz Sürüp De Hakipaye
Sürebilmem, Neylesem Ben
Dinleyin Şirin Sözüyün
Yetirir Kendiyi Özün
Rü-Be-Rü Ol Mah Yüzün
Görebilmem, Neylesem Ben
Yetirir Kendiyi Özün
Rü-Be-Rü Ol Mah Yüzün
Görebilmem, Neylesem Ben
Benim Arzum Dinarında
Can Satılmaz Pazarında
Eı Kavşurup Karşısında
Durabilmem, Neylesem Ben
Can Satılmaz Pazarında
Eı Kavşurup Karşısında
Durabilmem, Neylesem Ben
Kuloğlu Burda Dost Orada
Nedir Çektiğim Arada
Na-Murat Kaldım, Murada
Erebilmem, Neylesem Ben
Nedir Çektiğim Arada
Na-Murat Kaldım, Murada
Erebilmem, Neylesem Ben
5
Olalı Yavruya Vurgun
Kimseler Bilmez Halimden
Alem Harap Olur Bir Gün
Korkarım, Gözüm Selinden
Olalı Yavruya Vurgun
Kimseler Bilmez Halimden
Alem Harap Olur Bir Gün
Korkarım, Gözüm Selinden
Güzel Aşıktan Kaçar Mı
Yalan Yere Ant İçer Mi
Efendisi Vazgeçer Mi
Boynu Bağlı Bir Kulundan
Yalan Yere Ant İçer Mi
Efendisi Vazgeçer Mi
Boynu Bağlı Bir Kulundan
Ey Yüzü Gül. Benim Mahım
Nevrestesin, Alma Ahım
Beni Azleyleme Şahım
Affeyle Geç Günahımdan
Nevrestesin, Alma Ahım
Beni Azleyleme Şahım
Affeyle Geç Günahımdan
Hercayi Sevse Bir Adem
Ağlar Gezer Mest-İ Müdam
Meğer Terk-i Diyar Edem
Bi-Vefa Dilber Ucundan
Ağlar Gezer Mest-İ Müdam
Meğer Terk-i Diyar Edem
Bi-Vefa Dilber Ucundan
Halimi Sormadı Bir Dem
Arada Namusu Yerdim
Dili Vasfın Eyler Her Dem
Dertli Kuloğlu Dilinden 6
Uyan Hey Ceylan Bakışlım, Aç Gözün
Çün Sabah Oldu, Ağardı Tan Yeri
Siyah Zülfün Perde, Kabe'dir Yüzün
Hacer-Ül Esvet'tir Siyah Ben Yeri
Arada Namusu Yerdim
Dili Vasfın Eyler Her Dem
Dertli Kuloğlu Dilinden 6
Uyan Hey Ceylan Bakışlım, Aç Gözün
Çün Sabah Oldu, Ağardı Tan Yeri
Siyah Zülfün Perde, Kabe'dir Yüzün
Hacer-Ül Esvet'tir Siyah Ben Yeri
Gece Gündüz Çağırırım Ya Rahim.
Sen Kılarsın Aşıkına Terahhüm
Bir Gün Kanım Döker Benim Cerrahım
Sızlar Vücudumun Bir Bir Can Yeri
Sen Kılarsın Aşıkına Terahhüm
Bir Gün Kanım Döker Benim Cerrahım
Sızlar Vücudumun Bir Bir Can Yeri
Tali'-i Sitarem Yoktur Gülmeden
Sağ Yerim Kalmadı Bağrım Delmeden
Ağlayı Ağlayı Yaşım Silmeden
Çürüdü Kolumda Cümle Yen-Yeri
Sağ Yerim Kalmadı Bağrım Delmeden
Ağlayı Ağlayı Yaşım Silmeden
Çürüdü Kolumda Cümle Yen-Yeri
Kuloğlu Der, Sana Aşıkım Aşık
El Bağlı Kulunum, Yıldızı Düşük
Mahal-Gencineden Yer Bulan Aşık
Cihan Gülzarında Neyler Kan Yeri
El Bağlı Kulunum, Yıldızı Düşük
Mahal-Gencineden Yer Bulan Aşık
Cihan Gülzarında Neyler Kan Yeri
7
İşit Avazımı Ben De Varayım
Uçup Gitme, Bunda Konadur, Bülbül
Senin Hüp Nefesin Kalbim Evinde
Vücudum Şehrini Donadur, Bülbül
İşit Avazımı Ben De Varayım
Uçup Gitme, Bunda Konadur, Bülbül
Senin Hüp Nefesin Kalbim Evinde
Vücudum Şehrini Donadur, Bülbül
Konarsan Güle Kon, Dikene Konma
Eski Düşmanların Dost Olur Sanma
Açıp O Göğsünü Hara Dayanma
Rakiplerin Kasdı Canadır, Bülbül
Eski Düşmanların Dost Olur Sanma
Açıp O Göğsünü Hara Dayanma
Rakiplerin Kasdı Canadır, Bülbül
Sultan Oldur, Rahmeyleye Kuluna
Talip Oldur, Derde Derman Buluna
Benlik Edip Konma Gülün Dalına
Harı Var, Pençeni Kanadır, Bülbül
Talip Oldur, Derde Derman Buluna
Benlik Edip Konma Gülün Dalına
Harı Var, Pençeni Kanadır, Bülbül
Kuloğlu, Dem-Be-Dem Dolular İçer
Kişi Sevdiğine Dibalar Biçer
Bu Dünya Fanidir, Tez Gelir Geçer
Bu Bahçenin Sonu Fenadır, Bülbül
Kişi Sevdiğine Dibalar Biçer
Bu Dünya Fanidir, Tez Gelir Geçer
Bu Bahçenin Sonu Fenadır, Bülbül
8
Gönül Bir Dildara Kul Olmak Diler
Hal Mükedder Ola Deyü Korkarım
Yanıp Yakıldığım Görüp Adülar
Şen Olup Da Güle Deyü Korkarım
Gönül Bir Dildara Kul Olmak Diler
Hal Mükedder Ola Deyü Korkarım
Yanıp Yakıldığım Görüp Adülar
Şen Olup Da Güle Deyü Korkarım
Meyledem De İşlemeye Sırrımız
Bülbül Gibi Arşa Çıkar Zarımız
Aşk Kavline De Sığmaya Da Serimiz
Cümle Alem Duyar Deyü Korkarım
Bülbül Gibi Arşa Çıkar Zarımız
Aşk Kavline De Sığmaya Da Serimiz
Cümle Alem Duyar Deyü Korkarım
Sermayemiz Ziyan Eder Gücünden
Alamazsam Ol Güzelin Bacından
Mecnun Gibi Leyli'nin Ucundan
Adım Dilde Kala Deyü Korkarım
Alamazsam Ol Güzelin Bacından
Mecnun Gibi Leyli'nin Ucundan
Adım Dilde Kala Deyü Korkarım
Mestane Bakışın Benzer Ceyrana
Kimse Bilmez, Ciğer Döndü Büryana
Gidi Ayrılık, Her Birmiz Bir Yana
Bölük Bölük Böle Deyü Korkarım
Kimse Bilmez, Ciğer Döndü Büryana
Gidi Ayrılık, Her Birmiz Bir Yana
Bölük Bölük Böle Deyü Korkarım
Kuloğlu Der, Değer Oldu Telime
Komaz Felek Gidem Kendi Bileme
Girmiş İken Dost Eteği Elime
Gine Çekip Ala Deyü Korkarım
Komaz Felek Gidem Kendi Bileme
Girmiş İken Dost Eteği Elime
Gine Çekip Ala Deyü Korkarım
9
Reftara Başlasa Ol Kaşı Keman
Güneş Damanın Öper Sanırım
Yavru Dertlerimi Bilirse Heman
Merhamet Babın Açar Sanırım
Reftara Başlasa Ol Kaşı Keman
Güneş Damanın Öper Sanırım
Yavru Dertlerimi Bilirse Heman
Merhamet Babın Açar Sanırım
Kime Feryat Edip Eyledim Ah-Zar
Kalmışım Hayrette Aldı Beni Zar
Üsküfün Aldırmış§ Şahine Benzer
Şikar Edip Gönlüm Kapar Sanırım
Kalmışım Hayrette Aldı Beni Zar
Üsküfün Aldırmış§ Şahine Benzer
Şikar Edip Gönlüm Kapar Sanırım
Lütfü Katı Az Görünür, Cevri Çok
Kaşların Yay Etmiş, Kirpiklerin Ok
Canıma Kar Etmiş, Haberimiz Yok
Sinem Karşısına Siper Sanırım
Kaşların Yay Etmiş, Kirpiklerin Ok
Canıma Kar Etmiş, Haberimiz Yok
Sinem Karşısına Siper Sanırım
Korkarım Halimi Etmeye İlam
Ahvalime Vakıf Olmasın Alem
Lütüf Edüben Söylerse Bir Kelam
Bu Viran Kalbimi Yapar Sanırım
Ahvalime Vakıf Olmasın Alem
Lütüf Edüben Söylerse Bir Kelam
Bu Viran Kalbimi Yapar Sanırım
Kuloğlu Eydür, Kulak Tut Sözüme
Yeni'le Bir Sevda Düştü Özüme
Her Kaçan Sataşsa Gözü Gözüme
Yüreğim Yerinden Kopar Sanırım
Yeni'le Bir Sevda Düştü Özüme
Her Kaçan Sataşsa Gözü Gözüme
Yüreğim Yerinden Kopar Sanırım
10
Karşımda Salınan Dilber
Bakma, Beni Ağlatırsın
Beni Koyup Yad Ellere
Gitme Beni Ağlatırsın
Karşımda Salınan Dilber
Bakma, Beni Ağlatırsın
Beni Koyup Yad Ellere
Gitme Beni Ağlatırsın
Şekerden Şerbet Ezerler
İnci Tülbentten Süzerler
İncili Mercan Dizerler
Dizme, Beni Ağlatırsın
İnci Tülbentten Süzerler
İncili Mercan Dizerler
Dizme, Beni Ağlatırsın
Boyun Uzundur Dal Gibi
Ensem Leblerin Bal Gibi
Bahçelerde Bülbül Gibi
Ötme Beni Ağlatırsın
Ensem Leblerin Bal Gibi
Bahçelerde Bülbül Gibi
Ötme Beni Ağlatırsın
Hoş Çekeyim Nazlarını
Gel Öpeyim Gözlerini
Kelp Rakıbin Sözlerini
Tutma, Beni Ağlatırsın
Gel Öpeyim Gözlerini
Kelp Rakıbin Sözlerini
Tutma, Beni Ağlatırsın
Bu Kuloğlu, Sana Kuldur
Ta Ezelden Böyle Yoldur
Ya Azat Eyle Ya Öldür
Satma Beni Ağlatırsın
Ta Ezelden Böyle Yoldur
Ya Azat Eyle Ya Öldür
Satma Beni Ağlatırsın