10.SINIF TÜRK EDEBİYATI 2.DÖNEM 2.YAZILI ORTAK SINAV TEST SORULARI, 10.SINIF TÜRK EDEBİYATI 2.DÖNEM 2.YAZILI, EDEBİYAT YAZILI SORULARI, 10.SINIF EDEBİYAT YAZILILARI,
……………..
ANADOLU LİSESİ
……..……–……..…… ÖĞRETİM YILI TÜRK EDEBİYÂTI DERSİ 10.
SINIF 2. DÖNEM 3. SINAV SORULARI
|
||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||
GRUP
|
||||||||||||||||||
B
|
||||||||||||||||||
İşitin
ey yarenler
Aşk bir
güneşe benzer
Aşkı
olmayan kişi
Misali
taşa benzer
1. Bu dizeleriyle 13. yüzyıldan günümüze
seslenen düşünceleri, sanat gücü, dil ve anlatımıyla Türk tasavvuf edebiyatının
en güçlü temsilcilerinden biri olan ve şiirlerinde yalın bir Türkçe kullanan
şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A-)Sultan
Veled B-)Mevlana
C-)Pir
Sultan Abdal D-)Yunus Emre
E-)Hacı
Bektaşı Veli
2. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif
kullanılmamıştır?
A-)
Bir başka kerem beklemez artık gelecekten
Kam
aldı bilir kendini, ömründe felekten
B-)
Gövdeler, varsa gönülden cevherini
Yürek olmazsa bilekler çekemez hançerini
C-)
Önde uzun bir kışın soldurduğu etekler
Sonra dönen, dönerken inleyen tekerlekler
D-)
Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor
Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor
E-)
Vakit gelir, saçlara dolunca aklar
İşte o anda, son bir pişmanlık başlar
Sessizce
düşünsek duyacaklar bir gün
Olmazları
olmuş sayacaklar bir gün
Onlar bu
vehimle ellerinden gelse
Rüyalara
sansür koyacaklar bir gün
3. Bu dörtlüğün nazım biçimi nedir?
A-)Şarkı B-)Rubai
C-)Türkü
D-)Mani E-)Muhammes
I-
Hoca
Dehhani II- Avni
III- Muhibbî IV- Neşati
V-
Fıtnat
Hanım VI- Gevherî
VII-
Şeyh
Galip VIII- Seyranî
IX- Nefi X- Nâbi
4. Yukarıdaki isimlerden kaç tanesi Divan şiiri sanatçısı olarak ün kazanmamıştır?
A) 1 B)
2 C) 3 D) 4 E) 5
İnsanın
var oluşunu anlatan tasavvufi şiirlerdir. Allah’tan geldik, Allah’a döneceğiz
inancını işleyen şiirlerdir. Buna göre önce ruh yaratılır, sonra vücut. Zamanı
geldiğinde her ruh maddi dünyaya iner. Bu ruh sırayla bitkiye, hayvana, insana
en son olarak da insan-ı kâmile geçer. Bu ruh oradan da ilk ve tek kaynak ruh
olan Allah’a döner ve onunla birleşir. İşte bu olayları anlatan şiirlere ------------------------
adı verilir.
5. Yukarıdaki metinde boş bırakılan yere gelmesi gereken kavram nedir?
A) Devriye B) Şathiye C)
Tecellî
D) Ahiyye E) Nutuk
Bre ağalar, bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Girmeden bir dem sürelim
Aman
hey Allahım aman
Ne
aman bilir ne zaman
Üstümüzde
çayır çemen
Bitmeden
bir dem sürelim
6. Yukarıdaki dörtlükler hangi nazım biçiminden alınmıştır?
A) Semai B) Koşma C) Mani
D) Koşuk E) Varsağı
7. Aşağıdakilerden hangisi destan ve
halk hikâyesinin benzer özelliklerinden değildir?
A) Kurmaca
metindir.
B) Sözlü
ürünlerdir.
C) Olağanüstü
kahramanlar ve olaylar vardır.
D) Anonimdir.
E) Tümüyle
manzum metindir.
Hâk-i pâyine yetem der ömrlerdir muttasıl
Başını
taştan taşa urup gezer âvâre su
8. Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A)
Suyun aktığı ırmağın kenarındaki taşlara çarparak gitmesi farklı bir şekilde
yorumlanarak hüsn-i ta’lil sanatı yapılmıştır.
B)
Suyun hedefine ulaşmak için çaba sarf eden bir kişi olarak düşünülmesi suya
kişilik kazandırmıştır.
C)
İntak sanatı kullanılarak suya insana ait bir özellik verilmiştir.
D)
Şiirde Azerî lehçesi kullanılmıştır.
E)
Şair kendisini sevgiliye ulaşmak isteyen bir âşık olarak tasavvur etmiş ve bu
hâlini kendini su ile özdeşleştirerek anlatmıştır.
Benden selam olsun Bolu Beyi’ne
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar
sadâ verip seslenmelidir
9.
Yukarıdaki
dörtlük nazım biçimi bakımından “koşma” olduğuna göre nazım türü nedir?
A) Epik şiir B) Koçaklama C)
Güzelleme D) Taşlama E) Ağıt
Dostu ger
zehr-i mâr içse olur âb-ı hayat
Hasmı su
içse döner elbette zehr-i mâre su
10. Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A)
“âb-ı hayât” ile “zehr-i mâr” arasında karşıtlık vardır.
B)
Telmih sanatına başvurulmuştur.
C)
Alındığı nazım biçiminin ilk beyti değildir.
D)
Anlam bakımından birbiriyle ilgili olan kelimeler kullanılmıştır.
E)
Alındığı nazım biçiminin nesib bölümünden önce yer almıştır.
11. Aşağıdaki
bilgilerden hangisi Divan şiiri ile ilgili değildir?
A) Genellikle süslü, sanatlı bir dil kullanılmakla birlikte, Türkî-i Basit
akımının etkisiyle oluşturulan şiirlerin lisanı daha sadedir.
B) Göz için kafiye esas alınmıştır.
C) Nazım şekilleri kesin sınırlarla birbirinden ayrılmış, kurallara
bağlanmıştır.
D) Duygu ve düşünceler, “mazmun”larla anlatılır
E) Usta şairlerin şiirlerine nazire yapmak yadırganmıştır.
İnce boyunlu kalem kulaklı
Terazi tabanlı uğru yelekli
Bir geyik sîmâlı hâtun bilekli
Kalkana benziyor döşü kır atın
---
Oklar uçup gider şahinler gibi
Merd de aşıp gider aslanlar gibi
Kılıçlar oynaşır ceylanlar gibi
Kesilir ne başlar meydan içinde
12. İki ayrı koşmadan alınan yukarıdaki
dörtlüklerin farklı yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Nazım türü B) Nazım birimi
C)
Şiir geleneği D) Kafiye örgüsü
E)
Nazım biçimi
1
Dağlar ile taşlar ile
Çağırayım Mevlâ'm seni
Seherlerde kuşlar ile
Çağırayım
Mevlâ'm seni
2
Su dibinde mâhî ile
Sahralarda âhû ile
Abdal
olup "Yâ Hû!" ile
Çağırayım
Mevlâ'm seni
3
Gökyüzünde
İsâ ile
Tur
dağında Musa ile
Elindeki
asa ile
Çağırayım
Mevlâ'm seni
4
Derdi
öküş Eyyûb ile
Gözü
yaşlı Yâ'kûb ile
Ol
Muhammed mahbûb ile
Çağırayım
Mevlâ'm seni
5
Bilmişim
dünya hâlini
Terk
ettim kıyl ü kaalini
Baş
açık ayak yalını
Çağırayım
Mevlâ'm seni
6
Yûnus
okur diller ile
Ol
kumru bülbüller ile
Hakk'ı
seven kullar ile
Çağırayım
Mevlâ'm seni
13. Yukarıdaki dörtlükler Yunus Emre’nin bir
ilahi-sine ait olduğuna göre Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı nazım şekli “ilahi”nin
özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A)
Koşmalarda olduğu gibi son birimde şairin adı ya da mahlası bulunur.
B) Genellikle kendine özgü bir ezgi eşliğinde söylenen,
ezgisi ile de dini bir lirizm ihtiva eden bir yapısı vardır.
C)
Tasavvuf ruhuna uygun dinî mistisizme uygun temalar işlenir.
D)
Mani, semai, koşma biçimlerinde olduğu gibi yedili, sekizli, on birli hece
ölçüleri ile söylenenleri vardır.
E)
Kafiye düzeni olarak mani, semai ve koşmalara benzeyenler olduğu gibi, gazel, rubâî
ve şarkı nazım biçiminin kafiye düzenine sahip olanlar da vardır.
14. Aşağıdaki eserlerden hangisi karşısında
verilen şaire ait değildir?
A)Mecalis-i
Seb’a – Mevlana
B)Şikâyetnâme
– Fuzûlî
C)Harname
– Şeyhi
D)Su
Kasidesi – Fuzûlî
E)Dîvân-ı
Hikmet – Hoca Dehhani
Divan edebiyatında şairlerin şiirlerinin bir
arada toplandığı kitaplara divan denir. Halk şairlerinin şiirlerinin bir araya
getirildiği defterlere ise ---------- adı verilir.
15. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A-)Şaman
B-)Mızrap
C-)Cönk
D-)Dergi
E-)Cülus
1. Nedür bu handeler bu işveler
bu nâz u istiğnâ
Nedür bu cilveler
bu şîveler bu kâmet-i bâlâ
2. Nedür bu ârız u hatt u nedür
bu çeşm ü ebrûlar
Nedür bu hâl-ı
hindûlar nedür bu habbe-i sevdâ
3. Nedür bu pîç pîç ü çîn çîn ü
ham be-ham kâkül
Nedür bu turralar
bu halka halka zülf-i müşk-âsâ
4. Miyânun rişte-i cân mı gümüş
âyine mi sînen
Benâgûşunla
mengûşun gül ile jâledür gûyâ
5. Vefâ ummaz cefâdan yüz
çevirmez Bâkî âşıkdır
Niyâz etmek ana
cânâ yaraşur sana istiğnâ
16. Yukarıdaki şiir için söylenen aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
A)
Makta beytinin dizelerinin kendi arasında kafiyeli olması gazellerin değişmez
özelliklerindendir.
B) Musammat gazel için örnektir.
C) Bütün
beyitlerde istifham sanatına yer verilmiştir.
D)
Şiirde tam kafiyeye yer verilmiştir.
E)
Şiirde Azerî şivesine ait ses özelliklerinin olması şiirin şairi ve dil
özellikleri hakkında bize fikir vermektedir.
--------------, Divan şiirinin en güçlü
şairlerindendir. Temelini bireysel duygu ve sevgide bulan bir şiir anlayışını
geliştirmiştir. Türkçe, Arapça, Farsça divanlarında yer alan şiirleri, onun bu
üç dili de çok iyi bildiğini göstermektedir. Ona göre şiirin özünü sevgi,
temelini bilim oluşturur. Bu düşünceyle sevgiyi evrenin özünü kuran bir öğe
olarak algılar. Şiirinin örgüsünü bütünlüğe kavuşturan bir diğer öğe üzüntüdür,
sevgiliye kavuşma özleminden, ondan ayrı kalıştan kaynaklanan üzüntü.
Üzüntünün, ayrılık acısının, kavuşma özleminin odaklaştığı başlıca yapıtı mesnevi
nazım biçimiyle yazılan Leyla vü Mecnun’dur.
17. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A)Şeyh
Galib B)Nedim C)Baki
D)Fuzuli E)Hoca
Dehhani
18. Aşağıdakilerden hangisi divan
edebiyatında konularına göre isimlendirilen şiirlerden değildir?
A)Naat
B)Tevhid
C)Mersiye
D)Hicviye
E)Tegazzül
19. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı
için söylenemez?
A-)Şiirde
nazım birimi dörtlüktür, yarım kafiye daha çok kullanılmıştır.
B-)Şiirlerin
çoğu bir ezgi ile söylenmiştir.
C-)Şiirlerde
aruz ölçüsüne hiç yer verilmemiştir.
D-)Manzum
ürünler mensur ürünlere göre daha ağırlıktadır.
E-)Düz
yazı alanındaki ürünler anonim özellikler taşır.
20. Aşağıdakilerden hangisi hamse sahibi bir
şairimizdir?
A)Ali
Şir Nevai B)Şeyhi C)Ahmed Paşa D)Ahmedi
E)Hoca Dehhani
Anonim edebiyatın ezgi ile söylenen bir nazım
biçimidir. Aşk, ayrılık, yiğitlik gibi konularda söylenir. Asıl sözlerin
bulunduğu bentlerle nakarat bölümlerinden oluşur. Her bendin sonunda
tekrarlanan nakarat bölümüne kavuş-tak adı verilir.
21. Bu parçada sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
A-)Koşma B-)Destan
C-)Ağıt
D-)Ninni
E-)Türkü
Yârim ölmüş anasına söyleyin
Küçük bebeği beleğine beleyin
El edin de şu geyiği eyleyin
Kalk yârim sana geyik getirdim
22. Halk edebiyatından alınan bu dörtlüğün
türü aşağıdakilerden hangisidir?
A-)Destan B-)Ağıt C-)Mani
D-)Mersiye E-)Sagu
Şiirlerinde coşkun bir lirizm vardır. Lale
devrinin eğlence hayatını şiirlerinde başarıyla yansıtmıştır. Şarkılarıyla ün-lü
olan şair, mahallileşme akımının öncüsü olmuştur. Şiirlerinde Halk edebiyatının
etkileri görülür. Hece ölçüsü ile bir de türkü yazmıştır.
23. Bu parçada sözü edilen divan şairi
aşağıdaki-lerden hangisidir?
A)Baki B)Ahmedi C)Nabi
D)Fuzuli E)Nedim
Çukurova bayramlığın giyerken
Çıplaklığın üzerinden soyarken
Şubat ayı kış yelini kovarken
Cennet demek sana yakışır dağlar
24. Yukarıdaki koşmaya işlediği konu
açısından hangi ad verilir?
A) Güzelleme
B) Koçaklama C) Destan
D) Varsağı E) Semai
Destanların ortak özelliklerini içeren
örnekler vardır. Bu yönüyle İslam’dan önceki eserlere benzer. Bununla birlikte
İslam’ın inanç ve ibadet örneklerini gösteren kahramanları içermektedir. Eser
destan geleneğinden halk öykücülüğüne geçiş döneminin ürünüdür.
25. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden
hangisidir?
A-)Türeyiş
Destanı
B-)Atabet’ül Hakayık
C-)Kutadgu
Bilig
D-)Manas
E-)Kitab-ı
Dede Korkut
Divan şiirinin gelişip kurulmasında etkili
olmuştur. Şiirlerinde tasavvufun büyük etkisi görülen……........,çağın adalet
anlayışını eleştiren....................adlı bir mesnevi yazmıştır. Bu mesnevi
fabl türünde mizahi bir eserdir.
26. Parçada boş bırakılan yerlere sırası ile
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A-)Süleyman
Çelebi-Vesiletü’n-Necat
B-)Ali
Şir Nevai-Mecalisü’n-Nefais
C-)Şeyhi-Harname
D-)Fuzuli-Şikayetname
E-)Aşık
Paşa-Garibname
27. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi
yanlışlığı vardır?
A-)Mesnevi,
her beyti kendi arasında kafiyeli nazım biçimidir
B-)Gazel
ve kasidenin kafiyelenişi birbirine benzer
C-)Tuyug,
yalnızca Türk edebiyatına özgü bir nazım biçimidir
D-)Şarkının
bent sayısı 5 ile 15 arasında değişir
E-)Birini
eleştirmek, toplumdaki aksaklıkları ortaya koymak için yazılan şiirlere hicviye
denir
11. yy. dil ürünlerinden olan bu eserin
değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntem-lerini
bildirmek değildir. Eser edebiyata
ilişkin bilgiler, top-lumsal yaşayışa ilişkin ipuçları da verir.
28. Bu paragrafta sözü edilen eser ve yazarı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı
Hikmet; Ahmet Yesevi
B) Muhakemet-ül
Lügateyn; Ali Şir Nevai
C) Divan-ı
Lügat-it Türk; Kaşgarlı Mahmut
D) Kutadgu
Bilig; Yusuf Has Hacip
29. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Gazel
divan edebiyatına; koşma halk edebiyatına özgü nazım biçimidir
B) Gazelde
nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür
C) Gazel
aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde koşma genelde hece ölçüsünün
11’li kalıbıyla yazılır
D) Gazel
10–20 beyitten, koşma 7–12 dörtlükten oluşur
E) Gazellerin
konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle aşk,
sevgi ve doğa güzellikleridir
30. Aşağıdakilerden hangisinde bilgi
yanlışlığı yapılmıştır?
A-)Halk
edebiyatında daha çok hece ölçüsü kullanılmakla birlikte aruzdan da
yararlanılmıştır.
B-)Şathiye,
tasavvuf konularının görünüşte alaylı bir söyleyişle dile getirildiği
şiirlerdir.
C-)Âşık
edebiyatı nazım biçimi olan koşmada “aşk, ayrılık, doğa güzelliği” gibi konular
işlenir.
D-)11’li
hece ölçüsüyle yazılan semaide dini ve toplumsal konular ele alınır.
E-)Tekke
edebiyatı ürünü olan ilahi, zihniyet farklılıklarına göre nefes, deme, âyin
gibi farklı isimler alır.