13.14.YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI ÇALIMA KAĞIDI TEST SORULARI, 10.SINIF EDEBİYAT 13.14.YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI ÇALIMA KAĞIDI TEST SORULARI, ÇALIŞMA KAĞITLARI, 1.XIII. yüzyılda yaşanmış olan --------, şiirlerinde tasavvuf anlayışını dil getirmiş, Anadolu’daki kargaşa döneminde insanları sevgiye, birlik beraberliğe çağırmıştır.’’Ben gelmedim dava için/ Benim işim sevgi için’’diyerek yaydığı sevgi anlayışı sadece kendi çağında değil, günümüzde de yankı bulmuştur.Şiirleri sadece insanlar arasında sevgiyi yayma yönüyle değil, akıcı ve doğal Türkçesiyle dilimizin gelişimine de büyük katkıda bulunmuştur.
Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Yunus Emre
B)Mevlana
C)Aşık Paşa
D)Gülşehri
E)Hacı Bektaşi Veli
Doğru Cevap-- A şıkkı olacak
2.Aşağıdaki kavram-anlam eleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A)Mürşit: Bir tarikata girerek, onun yasa ve törelerini dervişlere anlatan kimse.
B)Dergah:Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve törenler yaptıkları kimse.
C)Mecaz-i Aşk:Allah dışındaki varlıklara değil, Allah’a duyulan kimse.
E)Tasavvuf:Allah’ın niteliğini ve evrenin oluşumunu vahdet-i vucud anlayışı ile açıklayan dini-tasavvufi akım.
Doğru Cevap -- C şıkkı olacak
3.’’İlahi’’ ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır ?
A)Genellikle 7’li,8’li ve 11’li hece ölçüsü ile söylenir.
B)Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiştir.
D)Kendine has bir ezgi ve makamla söylenir.
E)Allah aşkı,peygamber sevgisi gibi konular işlenir.
Dogru Cevap -- B şıkkı olacak
4.’’Gazel’’ nazım şekliyle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangi yanlıştır ?
A)Beyit sayısı 5-15 arasında degişir.
B)En güzel beytine hüsn-i matla adı verilir.
C)İlk beytine matla,son beytine makta denir.
D)Dize ortalarından uyaklı olan gazele musammat gazel denir.
E)Konu bütünlügü olan gazeller yek-ahenk gazel denir.
Dogru Cevap -- B şıkkı olacak
5.Türk edebiyatında Ahmet Yesevi ile başlayıp Yunus Emre ile devam eden tasavvuf telsefesinde korku değil,sevgi esastır.Tasavvufta önemli olan ----,O,bütün güzelliklerin kaynagıdır ve insanı Allah’a götüren en kısa yoldur.Çünkü Allah’a aşık olan kişi,onun bütün emirleribe severke uyar ve onun sevgisini kazanır.
Parçada boş bırakılan yere aşagıdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?
A)mecazi aşktır
B)beşeri aşktır
C)tarikattır
D)ilahi aşıktır
E)maşuktur
Dogru cevap --D şıkkı olacak
6.14.yüzyılın Divan şairlerindendir.Öğreniminin bir kısmını Anadolu’da bir kısmını Mısr’da yapmıştır.Edebi zevkindeki üstünlük,ifadesindeki titizlik ile dönemindeki şairleri büyük ölçüde etkilemiştir.Siirlerini daha çok,din dışı konularda yazmıştır.Fars şiirinin özelliklerini Türkçeye uygulamaya çalışmıştır,fakat Farsça şiir özellikleri Türkçeye tam olarak aktarılmagıgı için şiirlerinde düzenli ve güçlü mısra yapıları bulunmamaktadır.Şiirleriyle daha çok,yüksek zümreye hitap etmiştir.Bir Divanı olan sanatçının ayrıca İskendername ve Cemşid ü Hurşid adlı mesnevileri vardır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ahmedi
B)Yunus Emre
C)Aşık Paşa
D)Ahmet Yesevi
E)Haci Bayram Veli
Dogru Cevap --A şıkkı olacak
7.Tekke edebiyatında kalp ile yapılması ve sakınılması gerekli şeyleri ve kalbin,ruhun,kötülüklerden temizlenmesi,saflaştırılması yollarını öğreten ilme,---- ilmi denir.Bu yola giren insan,kalbini Allah’ın muhabbetine bağlar,Peygamberin söz,hareket ve ahlakına uyar ve onun yolundan gider.
Parçada boş bırakılan yere aşagıdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?
A)tarikat
B)hakikat
C)İslamiyet
D)tasavvuf
E)hikmet
Dogru Cevap-- D şıkkı olacak
8.İlim ilim bilmekdür
İlim kendin bilmekdür
Sen kendüni bilmazsin
Ya nice okımakdur
Bu dörtlük,aşağıdaki şiirlerin hangisine ait olabilir?
A)Koşma
B)Gazel
C)Varsağı
D)İlahi
E)Mesnevi
9.Dini-tasavvufi Türk şiirinde önemli bir yer tutan tasavvufa göre,tarikata yeni giren dervişlere yol göstermek,onları bilgilendirmek amacıyla söylenen didaktij şiirlere ---- adı verilir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)İlahi
B)nutuk
C)tasavvuf
D)gazel
E)mesnevi
Dogru Cevap--B şıkkı olacak
10.Alevi-Bektaşi ozanlarının ayinlerde,meclislerde tarikatla ilgili temamları belli bir ezgiye okudukları şiirlerdir.Sadece ve doğal bir dille yazılan bu şiirlerde genellikle Peygamberimiz ve Hz.Ali’ye övgüler işlenir.Kutsal bir esinle söylendiğine inanılan bu şiirler,şekil olarak koşmaya,içerik olarak ise ilahiye benzer.
Yukarıdaki tanıtılan edebiyat ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ayin
B)Cumhur
C)Nefes
D)Gazel
E)Durak
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
11.Horsan’dan gelip Anadolu’ya yerleşmiştir.XIII.yüzyılın önde gelen Divan şairlerindendir.Din dışı konularda şiir yazan ilk Divan şairi olarak bilinirOldukça basit motiflerin ve benzetmelerin sıkça yer aldığı gazel ve kasideler vardır.Klasik Türk edebiyatının bilinen ilk şiir örnekleri ona ait olduğu için Divan şiirinin ilk temsilcisi sayılır.Sanatçının bir Divanı vardır,ayrıca Selçuklu hükümdarı III.Alaeddin Keykubad’ın emriyle bir Şehname yazdığı bilinmektedir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A)Şeyyad Hamze
B)Ahmedi
C)Hoca Dehhani
D)Gülşehri
E)Kadı Burhaneddin
Dogru Cevap-- C şıkkı olacak
12.1272 yılında Kırşehir’de doğan----,Türkçe adında kalıcı eserler yazan ilk Türkçeci Şairlerimizdendir.Türk dilinin gelişmesi için büyük çalışmalarda ve hizmetlerde bulunmuştur.O,sadece eserlerini Türkçe ile yazmakla kalmamış,döneminde Arapça ve Fransısçanın yaygın olarak kullanlmasına şiddetle karşı çıkmış,Türk dilinin güçlü bir savunucusu olmuştu.Aynı zamanda Ahilere mürşit olmuş,çevresinde toplananlara birlik,kardeşlik,dostluk çağrısında bulunmuştur.Aruz ve hece ölçüsüyle yazılmış gazelleri,ilahileri olan sanatçının en tanınmış eseri,dini-tasavvufi öğütler içeren ‘’Garibname’’adı mesnevisidir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Yunus Emre
B)Mevlana
C)Aşık Paşa
D)Gülşehri
E)Hacı Bektaşi Veli
Doğru Cevap-- A şıkkı olacak
2.Aşağıdaki kavram-anlam eleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A)Mürşit: Bir tarikata girerek, onun yasa ve törelerini dervişlere anlatan kimse.
B)Dergah:Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve törenler yaptıkları kimse.
C)Mecaz-i Aşk:Allah dışındaki varlıklara değil, Allah’a duyulan kimse.
E)Tasavvuf:Allah’ın niteliğini ve evrenin oluşumunu vahdet-i vucud anlayışı ile açıklayan dini-tasavvufi akım.
Doğru Cevap -- C şıkkı olacak
3.’’İlahi’’ ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır ?
A)Genellikle 7’li,8’li ve 11’li hece ölçüsü ile söylenir.
B)Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiştir.
D)Kendine has bir ezgi ve makamla söylenir.
E)Allah aşkı,peygamber sevgisi gibi konular işlenir.
Dogru Cevap -- B şıkkı olacak
4.’’Gazel’’ nazım şekliyle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangi yanlıştır ?
A)Beyit sayısı 5-15 arasında degişir.
B)En güzel beytine hüsn-i matla adı verilir.
C)İlk beytine matla,son beytine makta denir.
D)Dize ortalarından uyaklı olan gazele musammat gazel denir.
E)Konu bütünlügü olan gazeller yek-ahenk gazel denir.
Dogru Cevap -- B şıkkı olacak
5.Türk edebiyatında Ahmet Yesevi ile başlayıp Yunus Emre ile devam eden tasavvuf telsefesinde korku değil,sevgi esastır.Tasavvufta önemli olan ----,O,bütün güzelliklerin kaynagıdır ve insanı Allah’a götüren en kısa yoldur.Çünkü Allah’a aşık olan kişi,onun bütün emirleribe severke uyar ve onun sevgisini kazanır.
Parçada boş bırakılan yere aşagıdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?
A)mecazi aşktır
B)beşeri aşktır
C)tarikattır
D)ilahi aşıktır
E)maşuktur
Dogru cevap --D şıkkı olacak
6.14.yüzyılın Divan şairlerindendir.Öğreniminin bir kısmını Anadolu’da bir kısmını Mısr’da yapmıştır.Edebi zevkindeki üstünlük,ifadesindeki titizlik ile dönemindeki şairleri büyük ölçüde etkilemiştir.Siirlerini daha çok,din dışı konularda yazmıştır.Fars şiirinin özelliklerini Türkçeye uygulamaya çalışmıştır,fakat Farsça şiir özellikleri Türkçeye tam olarak aktarılmagıgı için şiirlerinde düzenli ve güçlü mısra yapıları bulunmamaktadır.Şiirleriyle daha çok,yüksek zümreye hitap etmiştir.Bir Divanı olan sanatçının ayrıca İskendername ve Cemşid ü Hurşid adlı mesnevileri vardır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ahmedi
B)Yunus Emre
C)Aşık Paşa
D)Ahmet Yesevi
E)Haci Bayram Veli
Dogru Cevap --A şıkkı olacak
7.Tekke edebiyatında kalp ile yapılması ve sakınılması gerekli şeyleri ve kalbin,ruhun,kötülüklerden temizlenmesi,saflaştırılması yollarını öğreten ilme,---- ilmi denir.Bu yola giren insan,kalbini Allah’ın muhabbetine bağlar,Peygamberin söz,hareket ve ahlakına uyar ve onun yolundan gider.
Parçada boş bırakılan yere aşagıdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?
A)tarikat
B)hakikat
C)İslamiyet
D)tasavvuf
E)hikmet
Dogru Cevap-- D şıkkı olacak
8.İlim ilim bilmekdür
İlim kendin bilmekdür
Sen kendüni bilmazsin
Ya nice okımakdur
Bu dörtlük,aşağıdaki şiirlerin hangisine ait olabilir?
A)Koşma
B)Gazel
C)Varsağı
D)İlahi
E)Mesnevi
9.Dini-tasavvufi Türk şiirinde önemli bir yer tutan tasavvufa göre,tarikata yeni giren dervişlere yol göstermek,onları bilgilendirmek amacıyla söylenen didaktij şiirlere ---- adı verilir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)İlahi
B)nutuk
C)tasavvuf
D)gazel
E)mesnevi
Dogru Cevap--B şıkkı olacak
10.Alevi-Bektaşi ozanlarının ayinlerde,meclislerde tarikatla ilgili temamları belli bir ezgiye okudukları şiirlerdir.Sadece ve doğal bir dille yazılan bu şiirlerde genellikle Peygamberimiz ve Hz.Ali’ye övgüler işlenir.Kutsal bir esinle söylendiğine inanılan bu şiirler,şekil olarak koşmaya,içerik olarak ise ilahiye benzer.
Yukarıdaki tanıtılan edebiyat ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Ayin
B)Cumhur
C)Nefes
D)Gazel
E)Durak
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
11.Horsan’dan gelip Anadolu’ya yerleşmiştir.XIII.yüzyılın önde gelen Divan şairlerindendir.Din dışı konularda şiir yazan ilk Divan şairi olarak bilinirOldukça basit motiflerin ve benzetmelerin sıkça yer aldığı gazel ve kasideler vardır.Klasik Türk edebiyatının bilinen ilk şiir örnekleri ona ait olduğu için Divan şiirinin ilk temsilcisi sayılır.Sanatçının bir Divanı vardır,ayrıca Selçuklu hükümdarı III.Alaeddin Keykubad’ın emriyle bir Şehname yazdığı bilinmektedir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A)Şeyyad Hamze
B)Ahmedi
C)Hoca Dehhani
D)Gülşehri
E)Kadı Burhaneddin
Dogru Cevap-- C şıkkı olacak
12.1272 yılında Kırşehir’de doğan----,Türkçe adında kalıcı eserler yazan ilk Türkçeci Şairlerimizdendir.Türk dilinin gelişmesi için büyük çalışmalarda ve hizmetlerde bulunmuştur.O,sadece eserlerini Türkçe ile yazmakla kalmamış,döneminde Arapça ve Fransısçanın yaygın olarak kullanlmasına şiddetle karşı çıkmış,Türk dilinin güçlü bir savunucusu olmuştu.Aynı zamanda Ahilere mürşit olmuş,çevresinde toplananlara birlik,kardeşlik,dostluk çağrısında bulunmuştur.Aruz ve hece ölçüsüyle yazılmış gazelleri,ilahileri olan sanatçının en tanınmış eseri,dini-tasavvufi öğütler içeren ‘’Garibname’’adı mesnevisidir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
13.(I) Dede Korkut Hikayaeleri Türk dili ve kültürü açısından zengin bir kaynak niteliği taşır.(II)Bunlar,sanatçısı belli olmayan,halkın ortak malı olan hikayaerlerdir.(III)Hikayeler Türk milletin özellikleri,temel karakterlerini yansıtmaktadir.(IV)Hikayeler Kuzeydoğu Anadolu civarındaki Müslümün Oğuzların hayatı anlatılmaktadır.(V)Hikayelerin Dede Korkut adında tek bir kahramanı vardır.
Bu parçada numaralandırılmış cümleleri hangisinden verilen bilgi yanlıştır?
A)I.
B)II.
C)III.
D)IV.
E)V.
Dogru Cevap--E şıkkı olacak
14.Veli,evliya,murşit,alim gibi din büyüklerin hayatlarını,gösterdikleri kerametleri,onların olağanüstü hallere konu alan eserleri----adı verilir.Bu eserler,genel anlamda menkıbeleri konu edinen eserlerin ortak adıdır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)fütüvvetname
B)saltukname
C)manakıpname
D)ferihname
E)gazavetname
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
15.Anonim Türk Halk edebiyatın en dikkatle değer ürünlerindenir.kitap on iki destetane
Hikayeden ve bir önsezden oluşmakdadır.Hikayeler bağımsız olmakla beraber,bunların çoğunda Bayındır Han,Salur Kazan gibi ortak kahramanlar vardır.Hikayelerde Oğuzların düşmanları ve doğaüstü güçlerle olan savaşlan,inançları,adaetleri,yaşayışları anlatılmaktadır.Hikayelerin 15. yüzyılın yazıya geçirildiği tahmin edilmektedir.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A)Mesnev
B)Garipname
C)Mantıku’t Tayr
D)Battalname
E)Kitab-ı Dede Korkut
Dogru Cevap--E şıkkı olacak
16.Eski Türk edebiyatında,savaşları konu edilnen yapıtları----adı verilir.Bu yapıtlarda daha çok,din düşmanları üzerine gazilerin düzenledikleri akın ve savaşlar,bu sırada gösterilen kahramanlıklar anlatılır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)fütüvvetname
B)Battalname
C)gazavetname
D)SAltukname
E)Danişmendname
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
17.Aşağıdakilerden hangisi,Anadolu’da destan geleneğinden halk hikayeciliğine geçişi yansıtan eserlerden biridir?
A)Makalat
B)Garipname
C)Danişmendname
D)Dede Korkut Kitabı
E)Divan-ı Lügati’Türk
Dogru Cevap--D şıkkı olacak
18.----,XIII.yüzyılında yaşayan,o dönemin alperenlerinden olan ve Rumeli’nin Türkleşmesinde büyük katkısı bulunan-----efsanevi hayatınıanlatan Anadolu Türk destanlarından biridir.Destanda,o dönemin önde gelen kişilerinin menkıbeleri de yer almaktadır.Destan,Cem Sultan ‘ın şehza****ği esnasında verdiği talimat üzerine Ebülhayr Rumi tarafından Türk sözlü geleneğinde n toplanarak kitaplaştırılmıştır..Bu eser ayrıca yazıya geçirilmiş ilk Nasrettin Hoca hikayesini içermektedir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Battalname-Battal Gazi’nin
B)Saltukname-Sarı Saltuk’un
C)Fetihname-Osaman Gazi’nin
D)Danişmendname-Danişmend Gazi’nin
E)Dede Korkut Hikayeleri-Dede Korkut’un
Dogru Cevap--B şıkkı olacak
13.(I) Dede Korkut Hikayaeleri Türk dili ve kültürü açısından zengin bir kaynak niteliği taşır.(II)Bunlar,sanatçısı belli olmayan,halkın ortak malı olan hikayaerlerdir.(III)Hikayeler Türk milletin özellikleri,temel karakterlerini yansıtmaktadir.(IV)Hikayeler Kuzeydoğu Anadolu civarındaki Müslümün Oğuzların hayatı anlatılmaktadır.(V)Hikayelerin Dede Korkut adında tek bir kahramanı vardır.
Bu parçada numaralandırılmış cümleleri hangisinden verilen bilgi yanlıştır?
A)I.
B)II.
C)III.
D)IV.
E)V.
Dogru Cevap--E şıkkı olacak
14.Veli,evliya,murşit,alim gibi din büyüklerin hayatlarını,gösterdikleri kerametleri,onların olağanüstü hallere konu alan eserleri----adı verilir.Bu eserler,genel anlamda menkıbeleri konu edinen eserlerin ortak adıdır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)fütüvvetname
B)saltukname
C)manakıpname
D)ferihname
E)gazavetname
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
15.Anonim Türk Halk edebiyatın en dikkatle değer ürünlerindenir.kitap on iki destetane
Hikayeden ve bir önsezden oluşmakdadır.Hikayeler bağımsız olmakla beraber,bunların çoğunda Bayındır Han,Salur Kazan gibi ortak kahramanlar vardır.Hikayelerde Oğuzların düşmanları ve doğaüstü güçlerle olan savaşlan,inançları,adaetleri,yaşayışları anlatılmaktadır.Hikayelerin 15. yüzyılın yazıya geçirildiği tahmin edilmektedir.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A)Mesnev
B)Garipname
C)Mantıku’t Tayr
D)Battalname
E)Kitab-ı Dede Korkut
Dogru Cevap--E şıkkı olacak
16.Eski Türk edebiyatında,savaşları konu edilnen yapıtları----adı verilir.Bu yapıtlarda daha çok,din düşmanları üzerine gazilerin düzenledikleri akın ve savaşlar,bu sırada gösterilen kahramanlıklar anlatılır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)fütüvvetname
B)Battalname
C)gazavetname
D)SAltukname
E)Danişmendname
Dogru Cevap--C şıkkı olacak
17.Aşağıdakilerden hangisi,Anadolu’da destan geleneğinden halk hikayeciliğine geçişi yansıtan eserlerden biridir?
A)Makalat
B)Garipname
C)Danişmendname
D)Dede Korkut Kitabı
E)Divan-ı Lügati’Türk
Dogru Cevap--D şıkkı olacak
18.----,XIII.yüzyılında yaşayan,o dönemin alperenlerinden olan ve Rumeli’nin Türkleşmesinde büyük katkısı bulunan-----efsanevi hayatınıanlatan Anadolu Türk destanlarından biridir.Destanda,o dönemin önde gelen kişilerinin menkıbeleri de yer almaktadır.Destan,Cem Sultan ‘ın şehza****ği esnasında verdiği talimat üzerine Ebülhayr Rumi tarafından Türk sözlü geleneğinde n toplanarak kitaplaştırılmıştır..Bu eser ayrıca yazıya geçirilmiş ilk Nasrettin Hoca hikayesini içermektedir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Battalname-Battal Gazi’nin
B)Saltukname-Sarı Saltuk’un
C)Fetihname-Osaman Gazi’nin
D)Danişmendname-Danişmend Gazi’nin
E)Dede Korkut Hikayeleri-Dede Korkut’un
Dogru Cevap--B şıkkı olacak