DİVAN EDEBİYATI VE HALK EDEBİYATININ KARŞILAŞTIRMA
, DİVAN ŞİİRİ İLE HALK ŞİİRİ BENZERLİKLERİ VE FARKLILIKLARI, DİVAN HALK KARŞILAŞTIRMA,
DİVAN EDEBİYATI
|
HALK EDEBİYATI
1.
Divan edebiyatı, medreseden yetişme aydınların yarattığı yazılı bir edebiyattır.
1.
1-Geniş halk kitleleri arasında varlığını sürdüren sözlü bir edebiyattır. Dönemin ürünleri belli bir tarihten sonra zaman zaman yazıya geçirilmiştir. Büyük ölçüde doğaçlamaya dayanır.
2.
Divan edebiyatında kullanılan alfabe, Arap alfabesidir.
2.
Sözlü olduğu için alfabe yoktur.
3.
Divan edebiyatın dili, Arapça, Farsça, Türkçe karışımı Osmanlıca denilen yapay bir dildir. Dil, yabancı sözcük ve tamlamalarla yüklüdür.
3.
Halk edebiyatının dili, halkın kullandığı günlük konuşma dilidir.
4.
Divan edebiyatı şiir ağırlıklıdır. Nesir (düzyazı) şiirin gölgesinde kalmış, gelişememiştir.
4.
Halk edebiyatı da genel olarak şiir üzerinde yürümüştür.
5.
Divan şairleri şiirlerini "Divan" adını verdikleri kitaplarda toplarlar.
5.
Halk şairlerin şiirleri "cönk" denilen defterlerde toplanır.
6.
Divan şiirinde nazım birimi genellikle "beyittir", ölçü "aruz"dur. Şiirde tam ve zengin uyaklar kullanılır. Şiirde biçim kusursuzluğu çok önemsenir.
6.
Halk şiirinde nazım birimi "dörtlük", ölçü "hece"dir. Genel oarak yarım ve cinaslı uyak kullanılır. Geleneksel Türk şiir biçimlerinin kullanılmasına devam edilir.
7.
Divan şiirinde konu zenginliği yoktur. Belli konular değişik şairler tarafından defalarca işlenmiştir.
7.
Halk şiirinde de konu genişliği olduğu söylenemez.
8.
Konular belli bir bakış açısıyla ve mazmun denilen kalıplaşmış bir anlatımla ifade edilir. Mazmun bir gelenek yaratmıştır.
8.
Halk şiirininde kendine özgü mazmunları vardır. Ancak, divan şiirindeki kadar kesin kurallara bağlı değildir.
9.
Divan edebiyatı Türk halkının tarih ve kültür kökenleriyle bağ kuramamış, Arap ve İran şiirinin ilke ve kurallarına göre yaratılmıştır.
9.
Halk edebiyatı ise, Orta Asya'da, Türk halkının tarihsel kaynağında oluşan, geleneğini, özünü, koruyup geliştiren ve sürdüren bir edebiyattır.
10.
Divan edebiyatı, belirli kültür merkezlerinde oluşan, "yüksek zümre" dediğimiz azınlık edebiyatıdır. Daha çok saray – medrese – konak çevreleri içinde varlığını sürdürmüştür.
10.
Halk edebiyatı ise, köyleri, kasabaları, konar-göçer toplulukların bulunduğu bütün bir coğrafyayı kuşatır. Halkın coğrafi ve toplumsal yaşam alanları halk edebiyatının doğal ortamıdır.
11.
Divan şiiri daha çok zihinde yaratılmıştır. Günlük yaşamdan kopuk, soyut ve hayali unsurları yansıtır.
11.
Halk şiirinde de hayali öğeler olsa da bunlar günlük yaşamın gerçeğine yakındır. Doğasıyla, insanıyla daha somut ve yerli motifler ağırlık kazanır.
12.
Divan şiirinde belli nazım biçimleri (gazel, kaside, mesnevi… vb.) ve belli nazım türleri (methiye, mersiye, hicviye… vb.) vardır. Bunlar da genel olarak Fars şiirinden alınmıştır.
12.
Halk şiirinde de belli nazım biçimleri (koşma, semai, varsağı… vb.) ve belli nazım türleri (güzelleme, koçaklama, taşlama… vb.) kullanılır.