LYS COĞRAFYA SON TEKRAR NOTLARI

LYS COĞRAFYA SON TEKRAR NOTLARI, LYS COĞRAFYA SON TEKRAR, LYS COĞRAFYA, LYS COĞRAFYA HATIRLATMA NOTLARI, YGS-LYS, 

LYS COĞRAFYA HATIRLATMA NOTLARI
1. Ege’de En Çok Yetişen Ürünler: ZÜHtİ : Zeytin, Üzüm, Haşhaş, İncir

2. Rüzgârlar: KaYıP SaKaL : Karayel, Yıldız, Poyraz, Samyeli, Kıble, Lodos…

3. İç Anadolu’daki Platolar: HUCOB : Haymana, Uzunyayla, Cihanbeyli, Obruk, Bozok

4. Ülkemizde Doğalgaz Santralleri: OHA : Ovaakça, Hamitabat, Ambarlı

5. Ege’deki Kırık Dağlar: MaYBAM : Madra, Yunt, Bozdağlar, Aydın dağları, Menteşe

6. Akdenizdeki Karstık Ovalar : TAKKE : Tefenni, Acıpayam, Korkuteli, Kestel, Elmalı

7. İhrac Ettiğimiz Madenlerimiz: BaCaK MaBeT : BAKIR, CIVA, KROM, MAGNEZYUM, BOR,TUZ

8. İhrac Ettiğimiz Ürünler: SıNıF TAKİM : ÇAY, SEBZE, NOHUT, FINDIK, TURUNCGİL ANTEPFISTIĞI, KAYISI, İNCİR, MERCİMEK

9. Suriye Sınır Kapılarımız : CCANeY : Cilvegözü, Ceylanpınar, Akçakale, Nusaybin, Yayladağ

10. Gübre Fabrikaları: BİSİMGEM: Bandırma, İstanbul, Sivas, İzmir, Mardin, Giresun, Elazığ, Mersin

11. BAKIR çıkarılan ve işlenen yerler; KADER : İşletmeler için Ortadaki harflere bir de “samsun” ekleyin. Yani “ADES” (Kastamonu-küre) (Artvin-Murgul) (Diyarbakır-Ergani) (Elazığ-Murgul) (Rize-Çayeli)

12. DEMİR çıkarılan ve İşlenen Yerler; S A M İ (Sivas-Divriği ve Kangal) (Adana-Feke ve Kozan) (Malatya-Hekimhan ve Hasançelebi) (İzmir-Dikili ve Torbalı) İşletmeler ise S ve A harfleridir.(Sivas ve İzmir)

13. Doğu Anadolu’daki Madenler; MeraKLı KABakÇı DEMİR: Manganez, Krom, Linyit, Kükürt, Krom, Kaya tuzu, Çinko Demir

14. Ege Bölgesi Maden ve Enerji Kaynakları: JETKiLiMCiZADe: jeotermalenerji, Krom, Linyit, Mermer, Cıva, Zımparataşı, Altın, Demir

15. Tektonik Göller: MUSİBET: Manyas, Ulubat, Sapanca, İznik, Beyşehir, Eğirdir, Tuz Gölü

16. Heyelan Set Gölleri: UYSAT: Uzungöl, Yedigöller, Sera, Abant, Tortum

17. Volkanik Set Gölleri : ERÇEKli NAZİK, HAÇLIy’la beraber VAN GÖLÜ’nde BALIK tutarken ÇILDIRdı. Erçek gölü, Nazik gölü, Haçlı gölü, Van gölü,Balık gölü,Çıldır gölü

18. Ege’deki platolar: YUBBİ : Yazılıkaya, Uşak, Banaz, Bayat…

19. GüneyDoğu’daki Platolar: DUAA : Diyarbakır, Urfa, Antep, Adıyaman

20. Enerji üretilen Göller: Elektrik Hattı gibi HET : Hazar gölü, Eğridir gölü, Tortum gölü.

21. Marmara’daki Tektonik Gölleri: KULİS: Kuş(manyas) gölü, Ulubat gölü, İznik gölü, Sapanca gölü

22. Sigara fabrikası bulunan İller: SİİMBAAT: Samsun, İzmir, İstanbul, Malatya, Bitlis, Adana, Tokat

23. Bakır merkezleri: MaKaM SEM SEzsiz harfler: M= Murgul Artvin, K= Küre Kastamonu M= Maden Elazığ. SEM Samsun, Ergani ve Murgul

24. Ülkemizin Bölgelere Göre Nüfus Yoğunluğu: MEAG: Marmara, Ege, Akdenız, G.Doğu, Karadenız, İç Anadolu, Doğu Anadolu

25. Türkiye’deki tektonik Göller: BASİT MUHASEBE: Burdur gölü, Acıgöl, Sapanca gölü, İznik gölü, Tuz gölü, Manyas Gölü, Ulubat gölü, Hazar (Hozapin) gölü, Akşehir gölü, Seyfe gölü, Eber gölü, Beyşehir gölü, Eğirdir gölü

26. KARSTİK GÖLLER: Alda gölü, Suğla Gölü, Kestel Gölü

27. Zımpara taşı çıkan yerler: İDAM : İZMİR, DENİZLİ, AYDIN, MUĞLA

28. Türkiye’deki kağıt fabrikaları: KAZMaM GİBİ : K (Kastamonu-Taşköprü), A (Afyon), Z (Zonguldak-Çaycuma), M (Mersin-Taşucu), a, M (Muğla-Dalaman), G (Giresun-Aksu), i, B (Balıkesir), İ (İzmit)

29. KIZILIRMAK ÜZERİNDE BULUNAN BARAJLAR: HOKKA : Hirfanlı, O, Kesikköprü, Kapulukaya, Altınkaya barajları

30. YEŞİLIRMAK ÜZERİNDE: HAS : Hasan uğurlu ,Almus, Suat uğurlu

31. FIRAT NEHRİ ÜZERİNDE: KAK : Keban, Atatürk, Karakaya

32. Karstik göller: SALDA (Selda ormanda AVLANırken SÖĞÜT ağacındaki TEL elini KESTİ(KESTEL) SALDA GÖLÜ, AVLAN GÖLÜ, SÖGÜT GÖLÜ, KESTEL GÖLÜ

33. EGEDE İLK SIRADA YER ALAN MADEN YATAKLARI (LAZCUMa): LİNYİT - ALTIN - ZIMPARA TAŞI - CİVA - URANYUM - MERMER - a

34. Bölgelerin Ayrılmasında Etkili Olan Faktörler: YENİDEN: Yerşekilleri - Ekonomi - Nüfus ve yerleşme - İklim ve bitki örtüsü - DENize göre konum

35. Haritalarda Hangi Yükseltide Hangi Renk Kullanılır, Şu Şekilde Belirtebiliriz:
-Yeşil : (0-500 metre arası yükseltilerde kullanılır)
-Sarı : (500-1000 metre arası yükseltilerde kullanılır)
-Turuncu : (1000-1500 metre arası yükseltilerde kullanılır)
-Kahverengi : (1500-2000 metre arası yükseltilerde kullanılır)
Kodlarsak: YaSTıK ↑

36. İç Anadolu’daki ürünler: BEŞPAY: Buğday - Elma - Şeker pancarı - Patates - Arpa - Yteşil mercimek

37. İpekli dokuma: BİG: Bursa - İstanbul - Gemlik

38. Ülkemizde Olmayan Madenler: KiTaP: Kobalt - Titanyum - Platin

39. Kapatılacak Madenler: CıVıK: Civa ( kanserojen) - Volfram (rezerv az) - Kükürt ( rezerv az)

40. Bakırın Çıkarıldığı Yerler: KADER: Kastamonu-küre - Artvin- murgul - Diyarbakır- ergani - Elazığ- maden - Rize- çayeli

41. Civanın Çıkarıldığı Yerler: KİM bU: Konya - İzmir - Manisa - b (joker) - Uşak

42. Karstik Ovalar(polye)( şehirler) : BADeM Ismarla: Burdur - Antalya - Denzili - e (joker) - Muğla - Isparta

43. Bor Madeni: BEBeK: Balıkesir,bigadiç,susurluk - Eskişer-seyitgazi - Bursa-mustafa kemal paşa - e (joker) - Kütahya- emet

44. GAP Tamamlanınca Artacak Ürünler: PASPaS: Pamuk - Ayçiçeği - Soyafasülyesi - Pirinç - a (joker) - Sebze

45. Batı Karadeniz Dağları: KILIBIK: Köroğlu - Ilgaz - ı (joker) - Bolu - ı (joker) - Küre

46. Kızılırmak Üzerindeki Barajlar: HoKKA: Hirfanlı - o (joker) - Kesikköprü - Kapulukaya - Altınkaya

47. Yeşilırmak Üzerindeki Barajlar HAS: Hasan uğurlu - Almus - Suat uğurlu

48. Fırat Nehri Üzerindeki Barajlar: KAKKeban - Atatürk - Karakaya

COĞRAFİ KONUM
Enlemin etkilediği en önemli faktör iklimdir

Boylam en çok yerel saat farklılaşmasını sağlar

En büyük paralel Ekvator,en küçük paraleller kutup noktalarıdır

Meridyenlerin en önemli özelliği boylarının eşit olmasıdır

Güneş ışınlarının en son dik geldiği yerler,dönencelerdir

Dönencelerin sınırını belirleyen en önemli faktör eksen eğikliğidir

En son,bir günün 24 saate kadar yaşandığı yerler kutup daireleridir

Gündönümlerinde,güneş ışınlarının en son teğet olarak geldiği yerler kutup daireleridir

Paralellerle meridyenleri birbirinden ayıran en önemli farklar:uzunlukların meridyenlerde aynı,paralellerde farklı olması,aradaki mesafenin paralellerde aynı,meridyenlerde farklı olmasıdır

İki meridyen arasındaki uzaklık,en fazla Ekvatorda en az kutuplardadır

Yerel saatin,en ileri olduğu yer 180o Doğu meridyeni;en geri olduğu yer 180o Batı meridyenidir

Bir yerde güneşin en yüksek olduğu an,gölgenin en kısa olduğu an,Güneş ışınlarının gün içinde en büyük açıyla geldiği an öğle vaktidir

Türkiye’nin;
En güney noktası 36o Kuzey paralelinden,
En kuzey noktası 42o Kuzey paralelinden,
En batı noktası 26o Doğu meridyeninden,
En doğu noktası 45 Doğu meridyeninden,

Türkiye’nin;
En uzun kara sınırı Suriye,
En kısa kara sınırı Nahcivan,
En işlek kara sınırı Bulgaristan,
En elverişsiz İran sınırı,
En uzun deniz sınırı Ege denizi sınırıdır



HARİTA BİLİGİSİ
Harita ve plânın en önemli özelliğinin,kuşbakışı çizim ve ölçeğinin olmasıdır

Krokiyi harita ve plândan ayıran tek özellik kabataslak olmasıdır

Haritalarda bozulma en fazla kutuplarda ,en az Ekvator’dadır

Haritalarda en fazla ayrıntı plânlarda,en az ayrıntı Atlas Haritalarındadır

Büyük Ölçekli haritaların;en olumlu özellikleri ayrıntısının çok ve bozulma oranının az olmasıdırEn olumsuz özellikleri ise,gösterdiği alanın az olması ve duvarda fazla yer kaplamasıdır

Küçük Ölçekli haritaların;en olumlu özellikleri gösterdiği alanın fazla olması ve duvarda az yer kaplamasıdır

Yeryüzü şekillerinin haritalarda gösterilme metodundan;en kullanışlısı izohips metodudurTapoğrafya yüzeyini (engebeleri) en iyi ifade eden metod arama metodudurHer ikisini birden ifade eden en iyi metod kabartma yöntemidir

İzohipslerde;
En fazla eğitim;çizgilerin sık olduğu yerde,
En az eğitim;çizgilerin seyrek olduğu yerlerdedir

Çizgilerin en sık olduğu yerde;
En fazla aşındırma,
En zor tırmanma,
En kısa uzunluk vardır

İzohipslerde;
En yüksek noktayı en içteki çizgi,
En alçak noktayı en dıştaki çizgi gösterir

İzobarlarda;
En derin noktayı,en içteki eğri,
En sığ yeri en dıştaki eğri gösterir


DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ
Dünyanın geoid olmasının en önemli sonuçları:Ekvator yarıçapının kutuplar yarıçapından fazla olması,yer çekiminin en az Ekvator’da,en fazla kutuplarda olmasıdır

Dünyanın yuvarlak olmasının en önemli sonuçları;

a-)Güneş ışınlarının düşme açısı;
En büyük Ekvator’da
En küçük kutuplarda olması

b-)Dünyanın dönüş hızının;
En fazla Ekvatorda
En az kutuplarda olmasıdır

c-)İki meridyen arası uzaklığın;
En fazla Ekvator’da,
En az kutuplarda olmasıdır
Eksen eğikliğinin en önemli sonucu mevsimlerin oluşmasıdır
Eksen eğikliğinin en önemli sonucu mevsimlerin oluşturması ve dönencelerin sınırını belirlemesidir

Dünyanın yıllık hareketi sırasında Güneş’e;
En uzak olduğu an günötedir (4 Temmuz)
En yakın olduğu an gün beridir(3 Ocak)
Dünyanın yörüngesinin elips olmasının en önemli sonucu mevsim sürelerinin farklı olmasıdır

21 Mart ve 23 Eylül de Ekvator ‘da;
Gölge boyu ne kısa,
Isınma en fazla,aydınlatılan alan en dar,
Işınların yere değme açısı en büyük,
Işınların atmosferde tutulması en az,
Işınların atmosferde aldığı yol en kısa,
Işınların geri yansıması en azdır,

21 Haziranda Kuzey yarımkürede;
En uzun Gündüz,
En kısa Gece,
En kısa gölge,
En Yüksek sıcaklıklar yaşanır

21 Aralık’ta;Güney yarım kürede;
En uzun Gündüz,
En kısa gece,
En kısa Gölge,
En yüksek sıcaklıklar yaşanır

*Dünyanın şeklinden, günlük ve yıllık hareketinden hiçbir zaman etkilenmeyen özellik: Eksen eğikliğidir *


Ekvator Nedir?



Ekvatorun kuzeyinde kalan yarım küreye Kuzey Yarım Küre, güneyinde kalan yarım küreye ise Güney Yarım Küre denir.Ekvator, Kutup noktalarından eşit uzaklıktaki noktaları birleştiren ve dünyayı iki eşit parçaya bölen hayali çizgidir. Çevresi yaklaşık 40.000 km'dir.

Ekvatorun üzerinden geçtiği ülkeler;


Afrika Kıtasında : Gabon, Kongo, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Uganda, Kenya, Somali.
Asya Kıtasında : Maldivler, Endonezya.
Amerika Kıtasında : Ekvador, Kolombia, Brezilya.


1-) Türkiye'de : ılıman iklim, mevsimler belirgin ve cephesel yağışların etkisindedir çünkü türkiye orta kuşaktadır.
2-)Meltem rüzgarları günlük basınç farkından meydana gelir.
3-)Günlük sıcaklık farkına bağlı olarak mekanik çözünmeler meydana gelir.
4-)Sürekli rüzgarların yönünde ki sapmaların sebebi Dünya'nın günlük hareketidir.
5-)Muson rüzgarları mevsimler arasındaki basınç farkından meydana gelir.
6-)Yer çekimi kutuplara doğru artar çünkü dünyanın şeklinden dolayı.
7-)Dünya Güneş'e en yakın 3 ocak en uzak 4 Temmuz'dur.
8-)Güneş ışınları dönenceler dışına hiç bir zaman dik düşmez.
9-)İzohipslerin sık olduğu yerde eğim fazladır eğimin fazla olduğu yerde :
-Akarsu aşındırma fazladır
-Kıta sahanlığı dardır.
10-)Profil bir tek fiziki haritalardan çıkarılabilir.


DİPNOT> : eğer akarsuyun denize döküldüğü yerde çıkıntı varsa delta vardır çıkıntı yoksa delta yoktur .

Deltanın olduğu yerde haliç olmaz; haliçin olduğu yerde de delta olmaz. Haliç sadece okyanusa kıyısı olan ülkelerde görülmektedir. Deltaya örnek yerler ülkemizde: Bafra, Çarşamba (Samsun) , Çukurova(Adana) , Küçük Menderes(İzmir) , Büyük Menderes(Aydın) vs... Haliçe örnek ise Norveç, Abd ve Kanada.
Çizgisel hız enleme göre değişir fakat açısal hız her yerde aynıdır.
90 GYK'de 90 KYK'de olmak üzere toplam 180 paralel vardır.
180 doğuda 180 batıda toplam 360 meridyen vardır. Başlangıç meridyeni (sıfır) Londra yakınlarındaki Greenwich olarak kabul edilmiştir.
Tarih değiştirme çizgisi Bering Boğazı'ndan geçer. Yamuk yumuk olmasının sebebi saatlerde karışıklık olmasını engellemektir.
Sıcaklık her 200 m yükseğe çıkıldıkça 1 derece azalır.
Rüzgarlar Dünya'nın şeklinden dolayı KYK'de sağa GYK'de sola sapar.
Dünya'da Güneş ilk önce Yeni Zelanda'da doğar.
Dünya'nın en fazla yağış alan yeri Hindistan'da Çerapunçi denen bir yerdedir. Yıllık 12-13 bin mm yağış alır. Yağışlar sadece 6 ay sürer ama buna rağmen Ekvator bölgesinden daha fazla yağış alır. Yamaç (Orografik) yağışı etkindir.
Türkiye'nin en doğusu ile en batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır. Kuzey-Güney olarak 6 paralel geçer yani 6.111=666 km'dir.
Kış saatleri 30 Doğu boylamında bulunan Kocaeli'ye (İzmit'e) göre ayarlanır. Yaz saati ise 45 Doğu boylamında bulunan Iğdır'a göre ayarlanır.
Yüz ölçümü en büyük şehrimiz Konya'dır.
Karadeniz ve Akdeniz'de boyuna kıyı tipi varken Ege'de enine kıyı tipi görülür.
Kıyı uzunluğu en uzun olan bölge Ege'dir çünkü girinti-çıkıntı çoktur.
Karadeniz ve Akdeniz'de yamaç yağışı görülürken İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da konveksiyonel yağış görülür

DİPNOT : Yüksek Basınç Yağış Oluşumunu Engeller Çünkü Alçalıcı Hava Hareketi Görünür.. Ayrıca Bu Hava Hareketi Merkezden Çevreye Doğrudur .

Alp ve himayala dağları , Toroslar Kıvrım dağlarına örneklerdir.
Akarsu eğitimi arttıkca : Derine aşındırma artar , birikinti yoktur , taşımaya elverişsizdir , hidroelektrik potansiyeli yüksektir.Eğim az ise tam tersidir.
Ekvatordan kutuplara gidildikçe kalıcı kar sınırı azalır.
Yağışın fazla oldugu özellikle ekvatoral bölgelerde Ahşap evler yaygındır.Çöl ikliminin görüldüğü kurak yerlerde Kerpiç evler yaygındır.Soğuk iklimin görüldüğü yerlerde Taş evler yaygındır.
Yamaçlardaki bitki örtüsü düz alanlara göre daha gür çe çeşitlidir.
Dağ yamaçlarında yükseklere çıkıldıkca sıcaklıgın düşününe baglı olarak bitki türündede değişiklikler görülür.
Kırmızı topraklar ( Terra Rossa ) : Verimsiz olmasının sebebi kireç oranının fazla olmasındandır.Topraktaki demir minerallerinin oksitlenmesinden dolayı rengi kırmızıdır.
Laterit topraklar : Verimsiz olmasının sebebi kimyasal çözünme sonucu organizmalar tarafından humus örtüsünün yenmesi ve aşırı yıkanmadan.
Podzol Topraklar : Verimsiz olmasının nedeni aşırı yıkanmadan dolayı.Kül rengi topraklarmış.Zavallının aşırı yıkanmaktan beti benzi atmış.
Kestane Rengi Bozkır Toprakları : Verimsiz olmasının nedeni tuz oranının fazla olmasından.Sıcak ve nemsiz bölgenin toprakları tuzlu olur.
Haritadaki bozulmaların nedeni dünyanın şeklindendir.Dünyanın küresel şeklinin düzleme aktarılması zor oldugu için haritada bozulmalar olur.
Ekvatordan kutuplara gidildikçe haritadaki bozulma oranı artar.
Bir yerin iz düştümü ile gerçek yükseklik arasındaki fark ne kadar fazlaysa o yer okadar çok eğimlidir.Yanı iz düşümü yükseklik ile gerçek yükseklik arasındaki fark büyüdükçe eğitmde artış gösterir.
Krokinin haritadan farkı ölçeğinin olmamasıdır.
Haritada ölçek küçüldükçe ;
- Payda büyür.
- Geniş alanları gösterir.
- Küçülme oranı artar.
- Bozma oranı artar.
- Ayrıntıyı gösterme güçleri azalır.
- Düzlem üzerinde daha az yer kaplar.
Ölçek büyüdükçe tam tersi olur.
Ekinoks tarihinde güneş saat kaçta doguyorsa o saattede batar.
Güneş uzaya dünyadan daha yakın oldugu halde neden uzaya çıkıldıkca hava -80 - 120 derecelere cıkar ? Bunun sebebi , güneş ışınları dünyada yer yüzüne çarpıktan sonra ısıtma yapar.İkinci neden ise dünyada bulunan bazı atmosfer gazlarının yükseklik arttıkca azalması ve tamamen yok olmasındandır.
Troposfer ekvatordan kutuplara gidikdikçe incelir çünkü ekvatorda buharlaşma ve çizgisel hız fazladır.
- Troposfer : İklim olaylarının gerçekleştiği tabakadır.
- Stratosfer : Mor ötesi ışınların süzüldüğü tabakadır.
- Mezosfer : Meteorların dünyaya çarpmasının önlendiği tabakadır.
- Termosfer : Radyo ve uydu dalgalarının bulundugu tabakadır.
Bir bölgede en sıcak ay ile en soguk ay arasındaki fark fazlaysa karasallık , fark az ise denizellik vardır çünkü karalar daha çabuk ısınır daha çabuk sogurlar.
Yeryüzünden yükselere cıkıldıkca hava sıcaklıgı 200 metreye 1 derece azalır.Kentlerden yaylalarımıza cıktıgımızda havanın sogumasının iki nedeni vardır , birincisi bu ikincisi yeryüzündeki ısının tutulmasını sağlayan Karbon elementinin yükseklere cıkıldıkca azalmasındandır.
Güney yarım kürede kuzeye bakan yamaçlar , kuzey yarım kürede güneye bakan yamaçlar güneş ışınlarını daha dik açıyla alırlar.
Dünyanın en dik güneş ışınlarını ekvator almasına karşın ekvatorda hava sıcaklıgının dönencelerden düşük olmasının sebebi ekvatorda nemin fazla olmasındandır.
Güney yarım küre kuzey yarım küreye göre daha az ısınıp daha az sogur , oysa kuzey yarım kürede sıcaklık farkı daha fazladır.Bunun sebebi kuzey yarım kürede karaların daha fazla olmasındandır.
Havanın bulutlu olduğu zaman hava daha sıcaktır bunun nedeni bulutların havayı sarması ve sıcaklıgı atmosfere bırakmamasındandır.Bi nevi ısı yalıtımı.
Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark arttıkça yükselti farkıde artar.
Alcak hava basıncı : Yükselici hava hareketi , Yüksek hava basıncı : Alcalıcı hava hareketi yapar.Alcak basıncın oldugu yerlere yagıs düşer , yüksek basıncın oldugu yerler genellikle kuraktır.
Alize batı rüzgarlarının ortak özellikleri : Dünyanın dönüşü sebebiyle oluşmalarıdır.
Kuzey yarım küre - Yüksek basınc alanı = Rüzgar saat yönünde oklar dışarı doğru , sağ tarafa sapar.Alcak basınc alanında oklar içeri doğrudur.


Kuzey ve Güney kıyaslaması yapıyorsa örneğin Karadeniz , Akdeniz Matematik Konumdur.
Doğu Batı,yükselti vb. ise özel konumdur.
Ekvatorda gölge boyu sıfırdır kutuplara doğru uzar.
Gurup ve tan süresi Kutuplara doğru artar
Gece-Gündüz farkı Ekvatordan Kutuplara doğru artar
Kalıcı kar sınırı ekvatordan kutuplara doğru azalır.
Biyoçeşitlilik ekvatordan kutuplara doğru azalır.
Güneş ışınları dönenceler dışına ( 23 derece enlemleri ) hiçbir zaman dik gelmez
Çizgisel hız ekvatordan kutuplara doğru azalır.


DİPNOT : Alçak basınçta yükselici hava hareketi yüksek basınçta alçalıcı hava hareketi olur.
Basıncı gösteren oklar S şeklindeyse kuzey yarım kürede ters S ise güney yarım kürededir.
Alçak basınçta çevreden merkeze doğru yüksek basınçta merkezden çevreye doğrudur.
Alçak basınçlı yerler yağışlı yerlerdir.
Yüksek basınçlı yerler ise az yağışlıdır.
Basıncı sıcaklık yükselti yerçekimi etkliler
Sıcak yerel rüzgarlar sirokko fön hamsin.Soğu yerel rüzgarlar bora mistral krivetz