Millî Edebiyat Dönemi Şiirinin Genel Özellikleri

Millî Edebiyat Dönemi Şiirinin Genel Özellikleri, MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİRİ GENEL ÖZELLİKLERİ, MİLLİ EDEBİYAT, MİLLİ EDEBİYAT ŞİİRİ ÖZELLİKLERİ, MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİRİ, ..

Dönemin Şiir Anlayışları

1. Sade Dil ve-Hece Ölçüsüyle Yazılan Şiirler

Ziya Gökalp  *Ali Canip Yöntem* M.Emin Yurdakul *HamdullahSuphi *Halide Nusret Zorlutuna *Beş Hececiler

Hazılayan: Mustafa ŞAHİN

2. Saf (Öz) Şiir

* Ahmet Haşim     *Yahya KemalBeyatlı

3. Halkın YaşayışTarzını ve Değerlerini Anlatan Manzumeler

*Mehmet Akif Ersoy

A. Sade Dil ve Hece Ölçüsüyle Yazılan Şiir

• ·         “Toplum için sanat” anlayışıyla hareket edilmiştir.
• ·         Ziya Gökalp çevresinde gelişen bu şiir hareketinin oluşmasında Genç Kalemler dergisi önemli rol oynamıştır.
• ·         “Millî edebiyat” anlayışıyla halk edebiyatına yönelme olmuş, ancak modern şiirin söyleyiş özelliklerinden de yararlanılmıştır.
• ·         Şiirler; hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimiyle yazılmış; ancak dörtlüğün yanı sıra üçlük, beşlik gibi nazım birimleri de kullanılmış ve Batı edebiyatına ait nazım şekillerinden yararlanılmıştır.derskonum.com
• ·         Halkın anlayabileceği sade bir Türkçe kullanılmış, sanatlı söyleyişten uzak durulmuştur.
• ·         Anadolu halkının yaşamı, Türk tarihi ve kahramanlığı gibi yerli ve millî konular işlenmiştir.
• ·         Türkçülük ve millîyetçilik fikirlerine geniş yer verilerek millî coşkuyu artırcı şiirler yazılmıştır.
• ·         Düşünce yönü ön planda olan didaktik şiirler yazıldığı için imge ve sembollere pek yer verilmemiştir.
• ·         Tanzimat’ın ilk dönem sanatçılarının ortaya attığı ancak gerçekleştiremedikleri “halka ve ülke sorunlarına yönelme” düşüncesi hayata geçirilmiştir.

B. Saf (Öz) Şiir

• Fecr-i Âtî Dönemi’nde başlayıp Millî Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemleri'nde etkili olan “saf şiir geleneği”nin genel özelliklerinden söz etmek faydalı olacaktır.
•  “Saf (öz)” sözcüğü; var olan bir şeyin katıksız, arı, halis, has olma haline denir. Saf şiir ise “şiirin şiirsel olmayan unsurlardan ayıklanarak saflaştırılmış bir duruma getirilmesi” demektir.
•  Türk edebiyatında saf şiirin ilk ve en önemli temsilcileri Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı’dır. Cumhuriyet Dönemi’nde ise Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas gibi şairler bu şiir geleneğiyle ürün vermişlerdir.
• Millî Edebiyat Dönemi'nde Saf Şiir
• ·         Millî Edebiyat Dönemi’nde Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Haşim bu anlayışla şiirler yazmıştır.
• ·         Bu anlayışla yazan sanatçılar sözcüklerin ses, ahenk özelliklerine önem vererek şiirde müzikalite sağlamaya çalışmışlardır.
• ·         Ahmet Haşim’in “Şiir söz ile musiki arasında sözden ziyade musikiye yakındır” ile Yahya Kemal’in “Şiir bir nağmedir, şiirde nefes ve ses iki unsurdur.” sözleri saf şiirin müzikle ilgisini ve belirgin özelliklerinden birini ortaya koymuştur. derskonum.com
• ·         Her iki sanatçı da zengin ve sağlam bir şiir diliyle eserlerini kaleme almıştır.
• ·         Sanatlı söyleyişe önem vererek toplumsallıktan uzak, sanatsal değeri ön planda olan bireysel temalı şiirler yazmışlardır.
• ·         Yahya Kemal; Türk tarihinin şanlı geçmişinin yanı sıra “aşk, ölüm, İstanbul sevgisi” gibi temaları işlerken Ahmet Haşim, “karamsarlık ve hüzün duygusu oluşturan akşam, karanlık, gece, gurbet ve tabiat manzaralarını” işlemiştir.
• ·         Her iki sanatçı da hece ölçüsü yerine aruz ölçüsünü kullanmıştır.
• ·         Ahmet Haşim sembolizm, Yahya Kemal Beyatlı ise parnasizm akımının etkisinde şiir yazmıştır.
• ·         Farklı nazım birimleri ve nazım şekilleri kullanmışlar; Ahmet Haşim serbest müstezat, sone gibi biçimler kullanırken Yahya Kemal Beyatlı divan edebiyatı nazım şekillerinden yararlanmıştır.
• ·         Millî Edebiyat Dönemi’nde saf şiir anlayışıyla yazan şairler, Millî Edebiyatçılara göre daha ağır bir dil kullanmışlardır.

C. Halkın Yaşayış Tarzını ve Değerlerini Anlatan

Manzumeler

• ·         Bu dönemde toplumun siyasî ve ekonomik problemlerinin gerçekçi biçimde yansıtıldığı manzumeler yazılmıştır.
• ·         Konusunu halkın yaşama biçimi ve değerlerinden alan manzumelerle ön plana çıkan isim ise Mehmet Akif Ersoy’dur.
• ·         Nazmın nesre yaklaştığı ve didaktik bir üslubun göze çarptığı manzum hikâyelerde sanatçı, ele aldığı konuyu bir olay örgüsü içinde vermiştir.
• ·         Sanatını toplumun hizmetine adayan Mehmet Akif; manzumelerinde Ziya Gökalp gibi Türkçülüğü değil, İslamcılığı öne çıkarmıştır. Onu Ziya Gökalp ve çevresindeki şairlerden ayıran diğer bir özellik ise hece yerine aruz ölçüsünü kullanmasıdır.
• ·         Sanatçı, manzumelerinde Arapça, Farsça sözcüklerin yanı sıra, günlük deyişlere ve sokak diline de yer verilmiştir.

Hazılayan: Mustafa ŞAHİN