Fermanlı Deli Hazretleri
Onun ölümden kurtulduğunu gören celllat, verilen emri bir kere yerine getirdiği için ikinci kez Musa Efendi'yi asmaz ve onun canını bağışlar. Padişah'da "deliyi affedelim" diye ferman buyurur. Musa efendi bir süre tımarhanede kalır. Delileri eğlendirmek için muskalar yazar. Tesadüfen delilerden biri iyileşince, herkes derdine çare bulması için Musa Efendi'ye gelmeye başlar. Musa Efendi'nin adı artık halk arasında Fermanlı Deli Hazretleri olarak anılır ve her derde çare bulduğuna inanılır.
Fermanlı Deli Hazretleri Dramatik Örgüsü
Fermanlı Deli Hazretleri Metnindeki Dramatik Örgü (Özet)
1. İşlediği bazı suçlardan dolayı Musa idam cezası alır. Fakat idam edileceği sırada çok korkar. Bu yüzden kendinden geçer. Bu yüzden cellat onu ilk denemede infaz edemez. Daha sonra ise “Padişah Musa’yı bir kez idam et, dedi.” diyerek onu asmaktan vazgeçer.
2. Musa’nın darağacından kurtulması halk arasında efsaneler türetir. Öyle ki onun erdiği söylentileri çıkar. Musa bir de hapisteyken şaka yollu yaptığı muskalar ile birkaç kişiyi sözde iyileştirmiştir. Böylelikle her derdi olan ona gelmeye başlar.
3. Fermanlı Deli Hazretleri’ne gelen kişilerden biri de Bayram’dır. Bayram dişi ağrıdığı için buraya gelmiştir. Çünkü Fermanlı Deli Hazretleri’nin hiç dokunmadan diş çektiği rivayeti her tarafa yayılmıştır.
4. Musa, Bayram’ın dişini binbir zorlukla çeker. Fakat bu esnada Bayram yere yuvarlanır. Sonrasında Musa, kendi hikâyesini Musa’ya anlatır. Bayram’ın oğlunu evlendireceği kızı, saray ahalisinden bir müsellim kaçırmıştır.
5. Bayram’ın başına gelenleri duyan Musa kızı kurtarmak için bir tertip kurar. Padişahın kaybolan zümrütlü hançerini bulma bahanesiyle ile saraya girer. Kıza kuş dili misali bir dil ile anlaşmayı öğretir.
6. Musa, Nigar adlı bu kızın saraydan gönderilmesini sağlar. Kız artık Bayram’ın oğlu olan Behram’a kavuşmuştur.
7. Musa’ya hançerin bulunması konusundaki yardımları sebebiyle müneccim başılık teklif edilse de o bunu kabul etmez.
Sultan İbrahim devrinde Fermanlı Deli Hazretleri diye anılan Musa ile uşağı Şatır, gelen hastaları odalarında kabul eder. Oda haraptır; odada raf üzerinde çömlekler, kaplumbağa kabukları, sığır çenesi gibi garip şeyler vardır. Odanın duvarında ise levhalar ve tılsımlar bulunur. Musa, bu odanın bir köşesinde oturarak gelenlerin sorunlarını zekâsı, kurnazlığı ve rastlantılar sayesinde çözer.
Yaşlı bir kadın, doğum yapamayan genç bir kadın için Musa’dan yardım ister. Bu sırada aradıkları Rakım Ağa’nın yaşlı kadının komşusu ve saraya kuşçubaşı olduğunu kadından öğrenirler. Rastlantı sonucu Nigâr’ın yaşadığı yeri de öğrenirler.
Urfa’dan kaçırılıp getirilen genç bir kadın, Musa’dan yardım ister. Musa, bu kadının Nigâr olduğunu anlar. Nigâr’ı kurtaracağını ve Behram’a kavuşturacağını söyler. Musa, Nigâr’dan söylediklerini yapmasını ister. Önce kıza peri dili adını verdiği birtakım sözler öğretir, adının peri dilinde Nemut olduğunu söyler ve saraya gittiğinde bu dilden başka bir dil kullanmamasını ister. Haberleşmek için de ona bir güvercin verir. Haberleri peri dilince yazmasını söyler.
Rakım Ağa kuşçubaşılıkla yetinmeyip vezirlik almak veya vali olmak için elinden gelen her şeyi yapar. Eğer Nigâr saraya kabul edilirse amacına ulaşacaktır. Sonunda saraya çağrılan Nigâr, bunu güvercin ile Musa’ya haber verir. Nigâr, sarayda Musa’nın istediği gibi peri dilinde konuşunca beğenilmez.
Sarayda hükümdarın zümrütlü hançeri kaybolmuştur. Hükümdar, hançerinin derhâl bulunmasını emreder. Saraydaki görevlilerin akıllarına Fermanlı Deli Hazretleri gelir. Fermanlı Deli Hazretleri saraya davet edilir. Nigâr’ın Musa’ya haber vermek için gönderdiği güvercin de saraya gelir. Hükümdar kuşu görür ve bu kuşun ayağındaki kâğıdı merak eder. Kuşçubaşıdan onun yakalanmasını ister. Saraya gelen Musa, Nigâr ile karşılaşır ve Nigâr’dan oyuna devam etmesini ister. Musa, sarayın peri padişahı tarafından kuşatıldığını ve güvercindeki mektuba cevap verilmezse peri padişahının hükümdarın düşmanları ile ittifak edeceğini söyler. Bir de peri padişahının Nemut adındaki cariyesini geri istediğini belirtir. Musa üç kez Nemut diyerek Nigâr’ı çağırır. Nigâr, yakaladığı güvercinle saklandığı odadan çıkar. Güvercindeki mektup hükümdara sunulur fakat hükümdar mektubu okuyamaz. Hükümdar, Nigâr’ın saraydan gönderilmesini emreder. Musa’nın oyunu ile Nigâr kurtulur ve Behram’a kavuşur. Musa’ya da müneccimbaşılık görevi verilir fakat Musa, peri padişahının buna izin vermeyeceğini söyleyerek görevi kabul etmez.
yazılar biraz daha anlaşılabilir olsa güzel olurdu
YanıtlaSil