 |
| KONULARINA GÖRE ELEŞTİRİ |
|
B-Konularına
Göre Eleştiriler |
|
|||
|
a. Yazara / sanatçıya yönelik eleştiri: |
b. Esere yönelik eleştiri:
|
|
|
|
|
Eleştirmenin eseri açıklamak için eser ile eseri
yapan arasında ilgi kurduğu eleştiri türüdür. Eleştirmen,
sanatçının hayatını ve kişiliğini inceler. Elde ettiklerini belge olarak kullanır. Bu eleştiri türü ikiye ayrılır.
Eserle yazarın hayatı arasında ilişki kuran eleştiriye biyografik eleştiri, yazarın ruh
dünyasını inceleyip eseri değerlendiren eleştiriye de ruh bilimsel
eleştiri denir.
|
Eser incelenirken konunun nasıl işlendiği,
işlenişinde izlenen yol, eseri oluşturan anlatım biçimi, dilin kullanımı,
tema, konu, yapı gibi hususları değerlendiren eleştiri türüdür. Bu eleştiri türünde, eseri açıklamak amacı ile
sanatçının hayatı ve kişiliği üzerinde durulur; sanatçının kişiliğini ve
dünyasını açıklamak için de eserleri incelenir. Bu yöntemlerden biri
sanatçıya uygulanabileceği gibi, bir yazara her iki yöntemi de uygulamak
mümkündür. Özellikle biyografik eserlerin sanatçıya dönük eleştiride önemli
bir yeri vardır.
|
|
||
|
c. Topluma
dönük eleştiri: |
d. Okura
Dönük Eleştiri |
| ||
|
Hareket noktası, sanat eserinin üretildiği toplumdan
bağımsız değerlendirilemeyeceği düşüncesidir. Eser, oluşumunda etkili olan toplumsal koşullardan
yola çıkılarak değerlendirilir. Eleştirmen,
eserin yazıldığı dönemin tarihî ve toplumsal koşullarını ölçüt alarak eseri değerlendirir
|
Bir eser, her okurda aynı etkiyi bırakmaz. Okur
olarak bir eserden alacağımız tatlar farklı farklı olacaktır. Bu nedenle
belirli kurallar konup nesnellikten söz edilemez. İşte tam bu noktada
eleştirmen, bir eserin kendisinde uyandırdığı coşku ve duyguları anlatır. O,
eseri değerlendirmek yerine, eserin bir okur olarak kendi duyguları üzerinde
bıraktığı etkileri ifade eder.
|
|
||
|
| KONULARINA GÖRE ELEŞTİRİ |