ROMAN TÜRLERİ (Akımlarına göre ve konularına göre romanlar)
ROMAN TÜRLERİ, ROMAN TÜRLERİ NELERDİR, AKIMLARINA GÖRE ROMANLAR, KONULARINA GÖRE ROMANLAR,
derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
doğru konum= derskonum
.
.
-Roman Türleri
Romanlar bağlı oldukları edebî akımlara ve konularına göre sınıflanabilir.
1. Akımlarına Göre Romanlar
Edebiyat akımlarına göre romanlar “romantik, realist (gerçekçi), natüralist (doğalcı), estetik, izlenimci, dışavurumcu, toplumcu, yeni roman” olarak sıralanabilir.
a) Klasik Roman: Bu akımda roman türü çok az gelişmiştir. M. de La Fayette'in Princesse de Cleves adlı romanı, klasik romanın önemli bir örneğidir.
b) Romantik Roman: Klasik akıma tepki olarak doğan Romantizm, olayların duygusal açıdan yansıtılmasına önem verir ve kuralcılığı reddeder. Victor Hugo'nun Sefiller'i, Namık Kemal'in İntibah'ı bu akıma uygun örneklerdir.
c) Realist Roman: Olayları, insanları ve toplumları gerçekçi açıdan yansıtan romanlardır. Stendhal'in Kızıl ile Karası Tolstoy'un Savaş ve Barış'ı, Halit Ziya'nın Mai ve Siyah'ı realist akımın etkisindedir.
ç) Natüralist Roman: Olayları ve kişileri bir bilim adamı gözüyle inceleyen natüralist romancılar gerçekçiliği ileri boyutlara götürmüşlerdir. Emile Zola'nın Meyhane'si, Alphonse Daudet'in Jack'i natüralist roman örnekleridir. Edebiyatımızda Nabizade Nazım'ın kaleme aldığı "Karabibik" bu türün bizdeki ilk örneğidir.
d-Egzistansiyalist roman: Sartre’nin Bulantı isimli romanı bu roman türünün bir örneğidir.
e-Modern roman: Romandan olay örgüsü, zaman, mekan, kahraman gibi öğelerinin değiştirilmesiyle ortaya çıkan yeni bir roman türüdür. James Joyce’un Ulysses isimli romanı bu roman türünün bir örneğidir.
f-Postmodern roman: Söylemsel olarak mimaride başlayıp gelişen, kurumsal, kuramsal ve düşünsel alanlarda hızla yayılan bir roman türüdür. Umberto Eco’nun Gülün Adı isimli romanı ve İtalio Calvino (Bir Kış Günü Eğer Bir Yolcu ) romanıbu roman türünün bir örneğidir.Türk edebiyatında ise; Oğuz Atay (Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Korkuyu Beklerken),Orhan Pamuk (Benim Adım Kırmızı, Kara Kitap, Yeni Hayat), Elif Şafak, (Mahrem, Pinhan, Bit Palas, Baba ve Piç) postmodern roman örnekleridir.
2. Konularına Göre Romanlar
Konularına göre romanlar ise “sosyal roman, tarihî roman, macera romanı, tahlil romanı, duygusal roman, gotik roman, oluşum romanı, didaktik roman, köy romanı, lirik roman, pastoral roman, otobiyografik roman, aşk romanı, bilimkurgu romanı, belgesel, roman” olarak isimlendirilebilir.
a- Sosyal roman: Toplumsal sorunları işleyen romanlar bu gruba girer. Bu tür romanlarda sosyal olay ve olguların (ihtilaller, sınıfsal kavgalar, ırkçılık, köyden şehre göç, yoksulluk...) nedenleri üzerinde durulur. Sosyal romanlar töre romanları ve tezli romanlar olmak üzere iki gruba ayrılır.
Aşağıdaki eserler de sosyal romanlara örnektir:
§ Sefiller (Victor Hugo)
§ Meyhane (Emile Zola)
§ Gazap Üzümleri (JohnSteinbeck)
§ Bereketli Topraklar Üzerinde (O. Kemal)
§ b- Tarihî roman: Bu tür romanlar, tarihin değişik dönemindeki olayları işler. Kahramanlar gerçek veya düşsel olabilir. Ancak anlatılanlar tarih gerçeklerine çoğu kez uygundur. Tarihsel roman, Romantizmin bir ürünüdür. Dünya edebiyatında bu türün ilk örneğini İngiliz yazar Walter Scott vermiştir. Türk edebiyatında ise tarihi romanın ilk denemesi Ahmet Mithat'ın Yeniçeriler adlı romanı sayılabilir. Batılı anlamda ilk tarihsel romanız, Namık kemal'in Cezmi'sidir.
Aşağıdaki eserler de tarihsel romanlara örnek gösterilebilir:
§ Waverley (Walter Scott) -Ivanhoe (Walter Scott) -Monte Cristo (Alexandre Dumas) -Taraş Bulba (Gogol) -Salambo (G. Flaubert) -Devlet Ana (Kemal Tahir) -Küçük Ağa (Tarık Buğra) -Deli Kurt (Nihal Atsız)
c- Macera (Serüven) Romanı: Günlük yaşamda her zaman rastlanmayan, şaşırtıcı, değişik ve esrarlı olayları konu edilen romanlardır. Bu tür romanlarda olaylar, okuyucuyu şaşırtacak ve heyecanlandıracak biçimde gelişir. Kahramanlar çok hareketli, kurnaz, cesur ve kuvvetlidir. Macera romanlarında olayların geçtiği çevre de sık sık değişir.
Macera romanlarına şu örnekler verilebilir:
§ Robinson Crusoe (Daniel Defoe)İki Sene Mektep Tatili (Jules Verne)-Define Adası (Stevenson)-Kim (Rudyard Kipling)-Hasan Mellah (A. Mithat Efendi)
d-Polisiye romanlar ve egzotik romanlar
Bu romanlar macera romanları kapsamında düşünülebilir. Polisiye romanlarda hırsızlık, soygun ve cinayet olayları işlenir. İngiliz yazar A. Christie'nin Nil'de Ölüm, Şark Ekspresinde Cinayet gibi eserleri bu türe örnektir. Egzotik romanlarda ise Avrupa'ya uzak ülkelerin manzaralarını, oralarda yaşayanların töre ve geleneklerini anlatmak esastır. Piyer Loti'nin İzlanda Balıkçısı adlı romanı, egzotik bir roman örneğidir.
Bu roman türüne Sir Arthur Conan Doyle’un Sherlock Holmes isimli romanı örnek verilebilir.
Günümüzde
Türk edebiyatında bu türde en güzel örnekleri Ahmet Ümit vermektedir. Yazarın Kırlangıç Çığlığı, Elveda Güzel Vatanım, Masal Masal İçinde, Beyoğlu'nun En Güzel Abisi, Sultanı
Öldürmek, Bab-ı Esrar, Kar Kokusu gibi
romanları bu türe örnektir.
Egzotik romanlarda ise
Avrupa'ya uzak ülkelerin manzaralarını, oralarda yaşayanların töre ve
geleneklerini anlatmak esastır. Piyer Loti'nin İzlanda Balıkçısı adlı
romanı, egzotik bir roman örneğidir.
e- Psikolojik (tahlil-çözümleme) Roman: Bu tür romanlara "tahlil romanı" da denir. Psikolojik ro-manlarda roman kahramanlarının ruh çözümlemeleri yapılır; onların insanlara, olaylara ve topluma bakışı yansıtılır.
Psikolojik roman türünün ilk örneği M. de la Fayette'in La Princesse de Cleves adlı eseridir.
Türk edebiyatında bu türün ilk örneği ise Mehmet Rauf'un Eylül adlı romanıdır.
Aşağıdaki eserler psikolojik roman türünün diğer örnekleridir:
§ Genç Werther'in Acıları (Goethe) **Suç ve Ceza (Dostoyevski)***9. Hariciye Koğuşu -Bir Tereddüdün Romanı (Peyami Safa)
e-Fantastik roman: Varlığı kesin olmayan, hayal ürünü öğeleri içeren ve hayal gücü ile yazılan romanlardır. Bu roman türüne J. R. R. Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi isimli romanı örnek verilebilir.
g-Bilim kurgu romanı: Yakın gelecekte yada uzak gelecekte olabilecek olayların anlatıldığı roman türüdür. Bu roman türüne Isaac Asimov’un Ben Robot isimli romanı örnek verilebilir.
.
