1950 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri
1950 Sonrası Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri, 1950 Sonrası Türk Tiyatrosu, 1950 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri,
derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
Derskonum.com ailesi olarak her dönem olduğu gibi yeni dönemde de sizler için kitap cevapları, konu anlatımı, pdf ders notları ile her zaman yanınızdayız..
Bu sayfamızda siz değerli takipçilerimiz için 1950 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri üzerine bir paylaşım yapacağız.
Siz de eğer bize ve tüm eğitim camiasına yardımcı olmak adına hazırladığınız yazılıları-notları-soruları-videoları paylaşmak isterseniz mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.
İyi çalışmalar..
doğru konum= derskonum
doğru konum= derskonum
destek olmak için lütfen paylaşınız
KONU İÇERİĞİ
1950 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri
A-1950-1980 Yılları Arasında Cumhuriyet Dönemi tiyatro özellikleri
B-1980 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri
NOTLAR AŞAĞIDA -- VİDEO ANLATIM-👇👇
1950 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri
A-1950-1980 Yılları Arasında Cumhuriyet Dönemi tiyatro özellikleri
VİDEO ANLATIM AŞAĞIDA
*1940 - 1960 yıllarında ülkedeki değişim, hayatla iç içe bir sanat olan tiyatromuzu da yakından ilgilendirmiştir.
*1940 - 1960 yıllarında ülkedeki değişim, hayatla iç içe bir sanat olan tiyatromuzu da yakından ilgilendirmiştir.
*1958’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih–Coğrafya Fakültesinde bir tiyatro enstitüsü kurulmuştur.
( Amaç:dünya ve Türk tiyatrosunu incelemek, tiyatro tarihimizi ve eserlerimizi yurt içinde ve yurt dışında tanıtmak için inceleme ve çalışmalar yapmak, tiyatro kültürüne sahip insanlar yetiştirmek, genç yazarlara tiyatro es eri yazma tekniğini öğretmek.)
*1950 sonrasında tiyatro teknik acıdan ilerlemiş, tiyatroda işlenen konular çeşitlenmiştir.
*Bu donemdehem çeviri oyunların hem de nitelikli yerli oyunların sayısı artmış, bir yandan da çoğu uyarlama
olan müzikli oyun türlerinde eserler verilmiştir.
*Oyun yazarları bu dönemde toplumsal sorunları işleyen başarılı örnekler sunmuşlardır.
* Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı’yla geleneksel Türk tiyatrosunun belirleyici özelliklerini, toplumsal ve siyasal bir içerikle birleştiren yeni bir yerli epik tiyatro oluşturmuştur. (Bu türde ilk örnek olma özelliği de taşır)
*Oyunların sayısında büyük bir artışın gözlemlendiği bu dönemde oyunların konuları da çeşitlenmiştir.
*Bu dönemde tiyatro, işçi ve köylü kesiminin sorunlarına da eğilir.
*Orta sınıftan ailelerin yaşadığı toplumsal ve ekonomik sorunlar, köy ve gecekondu ortamı, toplumun yaşama ve giyinme biçimi dil özellikleriyle sahneye getirilir.
*Konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar da yazılır.
*Sosyal değişimlerin birey ve toplum yaşamındaki etkileri siyasal, sosyal ve psikolojik yaklaşımlarla yansıtılır.
*1960’lar Türk tiyatrosunun parlak dönemidir.
*1960 - 1980 yıllarında özel tiyatroların sayıları artmıştır.
*Oktay Rifat, Melih Cevdet, Refik Erduran, Turgut Özakman, Nezihe Meriç gibi yazarlar bireyden hareketle topluma yönelmişlerdir.
*Turan Oflazoğlu, Orhan Asena, Güngör Dilmen, Necati Cumalı konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar yazarlar.
*Bu dönemde Adalet Ağaoğlu, Nezihe Aras, Recep Bilginer gibi yeni bir yazar kuşağı da yetişmiştir.
VİDEO ANLATIM AŞAĞIDA
Konu İle İlgili Önemli Sanatçılar (Fikri ve edebi yönleri,eserleri
Cevat Fehmi Başkut
*İlk oyunu "Büyük Şehir" 1942-1943 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda sahnelendi ve büyük ilgi gördü. Bu ilgi üzerine çalışmalarını tiyatroda yoğunlaştırdı. Türkiye'de *Cumhuriyetten sonra ortaya çıkan değişimleri mizah unsurlarını kullanarak anlattığı oyunları yaygın bir ün kazandırdı. Biçim denemelerine de giriştiği oyunlarında bütün toplum katlarından ve her çevreden insanı tiplemeye çalıştı.
*Dış ülkelerde oyunu sahnelenen ilk Türk yazarı unvanını aldı.
Eserleri:Büyük Şehir (1942),Küçük Şehir (1946),Koca Bebek (1947),Paydos (1948),Sana Rey Veriyorum (1951),Kadıköy İskelesi'nde (1953),Harput'ta Bir Amerikalı (1955),Hacıyatmaz (1960),Göç (1962),Buzlar Çözülmeden (1964),Emekli (1967)
Turan Oflazoğlu
*Türk edebiyatının usta bir oyun yazarıdır.
*Tiyatrolarında genellikle tarihi konuları işlemiştir.
*Sağlam bir tiyatro kültürü vardır.
*Shakespeare, Rike, Nietzsche, Kafka gibi yazarlardan çeviriler yapmıştır.
Eserleri: Tiyatro: Kösem Sultan, Cem Sultan, Deli İbrahim, IV. Murat, Genç Osman, III. Selim, Sinan, Fatih, Bizans Düştü, Keziban, Sokrates Savunuyor, Allah’ın Dediği Olur, Elif Ana, Yine Bir Gülnihal, Gardiyan, 7.Mühür
Haldun Taner
*Türk Tiyatrosu’ndaki ilk epik tiyatro örneği olan “Keşanlı Ali Destanı” adlı oyunu ile dünya çapında tanındı. *Konularını güncel olaylardan alan siyasal-sosyal taşlamaların ağır bastığı oyunlar yazdı.
*Epik tiyatro ve kabarenin alnında verdiği yapıtlar çağdaş Türk tiyatrosunun klasikleri oldu.
*Eşsiz bir arı Türkçe kullanan Haldun Taner, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının ve tiyatrosunun önde gelen yazarları arasına girdi.
*Eleştiriyi güldürüyle yoğurmuş, izleyiciyi güldürürken hem sarsmış hem de şaşırtmış ve düşündürmüştür.
*Güldürülerinden "ironi" egemendir.Onunkisi komiklik ya da sululuk değil düşünceye ve düş gücüne dayanan bir güldürüdür.
*Devekuşu Kabare’yi (1967), Bizim Tiyatro‘yu, Tef Kabare Tiyatrosu’nu kurdu.
ESERLERİ: Tiyatro oyunları: Günün Adamı-Dışardakiler , Ve Değirmen Dönerdi, Fazilet Eczanesi, Lütfen Dokunmayın, Huzur Çıkmazı,Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım, Vazifemi Yaparım, Zilli Zarife, Vatan Kurtaran Şaban ,Bu Şehr-i İstanbul Ki, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Astronot Niyazi, Ha Bu Diyar, Dün Bugün, Aşk-u Sevda, Dev Aynası, Yâr Bana Bir Eğlence, Ayışığında Şamata, Hayırdır İnşallah, Marko Paşa
Recep Bilginer
*Edebî yaşamı okuduğu okulda yazdığı hasret şiirleriyle başlamış, daha sonraları da dergi ve gazetelerde yazılar kaleme almıştır.
*Ona göre tiyatro, şiir, roman söz sanatıyla toplumdaki kötülüklere hücum etme sanatıdır.
*Tiyatrolarının az sözcükle çok düşünce dile getirdiğini söyleyen sanatçı bu yönüyle bu türü özellikle roman türünden ayırmıştır.
*Yazdığı tiyatroları için hazırlıklar yapan ve araştırmalara yönelen bir sanatçıdır.
*Tiyatrolarının bir çoğunda halkın gönlüne yer etmiş şahısları anlatmıştır.
*Tiyatrolarda toplumsal aksaklıkları işler.
*Köy konusunu işlemiş, köylülerin sorunlarını yansıtmıştır.(Çoğunlukla Güney Anadolu köyleri)
Eserleri: Tiyatro: Yunus Emre, Mevlana, Parkta Bir Sonbahar Günüydü, Gazeteciden Dost, İsyancılar, Ben Devletim, Sarı Naciye, Utanç Dünyası, Sevdiğim Adam, Karım ve Kızım, Son Misafir
Turgut Özakman
*Özellikle Kurtuluş Savaşı’nı anlattığı “Şu Çılgın Türkler” ve Çanakkale Savaşı’nı anlattığı “Diriliş – Çanakkale 1915” en önemli romanlarından olup uzun süre çok satanlar listelerinde ilk sırada kalmıştır.
*Toplum dışına sürülmüş kişilerin toplumla uyuşmazlığını veren yazarlardan biridir.
*Aşağılık duygusunu toplumsal koşullar açısından inceleyişiyle dikkati çeker.
*İlk oyunu olan “Penbe Evin Kaderi”nde ve “Kaneviçe”de kuşaklar arasındaki kopuşu, yabancılaşmayı ele alır.
*Toplumun suçlu insanları bir kenara itişini eleştirerek onlara daha uygarca davranmak gerektiğini savunur.
*Osmanlı İmparatorluğu’nda, İstanbul’da oturan yöneticilerle Anadolu’daki kopukluğu ortaya koymaya çalışır.
*Tiyatrolarında günlük yaşamın çelişkilerini ve gülünç yönlerini ele almıştır.
Eserleri: (Oyun): Ah Şu Gençler, Töre, Sarıpınar 1914, Fehim Paşa Konağı, Resimli Osmanlı Tarihi, Bir Şehnaz Oyun, Hastane, Karagöz’ün Dönüşü, Kardeş Payı, Darılmaca Yok, Berberde, Ben Mimar Sinan, Ak Masal Kara Masal, Pembe Evin Kaderi, Güneşte On Kişi, Duvarların Ötesi, Kanaviçe, Paramparça
Orhan Asena
*1950 yılından sonraki Türk edebiyatımızın en önemli tiyatro yazarlarından olmuştur.
*“Türk tiyatrosunun Shakespeare’ı” olarak anılmış olan sanatçının ilk oyunu Tanrılar ve İnsanlar’dır.
*Devlet sanatçısı unvanı da alan Orhan Asena, eserlerinin konularını tarihten, mitolojiden ve toplumun yaşadığı hayattan almıştır.
*“Başkaldırı, insan mücadelesi” sanatçının oyunlarının başta gelen temasıdır.
*Toplumcu bir tiyatro yazarıdır.
*Psikolojik ve toplumsal alanları kapsayan konuları işlemiş, tarihi olayları da konu alarak işlemiştir.
*Tiyatrolarında mitolojiden yararlanmıştır.
*Yerel, ulusal, evrensel, değişik olay ve sorunları gözler önüne sermiştir.
*Birey-toplum çatışmasını ve baskı altındaki bireyin başkaldırısını hümanist bir şekilde ele almıştır.
*“Atçalı Kel Mehmet” adlı oyunuyla TRT’den 1970 yılında TRT Başarı Ödülünü almıştır.
*Tarihten yararlanır. O: “Tiyatro bence tarihin sustuğu yerde başlar.” der.
Eserleri: Tiyatro: Tanrılar ve İnsanlar, (Gılgamış), Hürrem Sultan, Tohum ve Toprak, Simavnalı Şeyh Bedrettin, Atçalı Kel Mehmet, Karacaoğlan, Fadik Kız, Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe, Ölü Kentin Nabzı, Toroslar’dan Öteye, Şii’de Av, Gecenin Sonu, Yıldız Yargılaması
VİDEO ANLATIM AŞAĞIDA
B-1980 Sonrası Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri
*1980’de yaşanan askerî darbe; siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda etkisi uzun süren birtakım toplumsal sarsıntılara sebep olmuştur. Bu süreçte ortaya çıkan gelişmeler diğer sanat dallarını olduğu gibi tiyatroyu da olumsuz etkilemiştir.
*Tiyatromuz bu dönemde durgunluk dönemine girmiş; gücünü, çeşitliliğini ve coşkusunu büyük ölçüde itirmiştir.
*Düzeyli güldürüler, müzikallerin yanında seyircinin eğlenmesine yönelik hafif oyunlar sergilenmeye başlanmıştır.
*Ekonomik güçlükler, salonların bulunamaması gibi olumsuzluklar, bazı tiyatro topluluklarının dağılmasına ve tiyatro oyuncularının televizyon, reklamcılık gibi farklı alanlara kaymasına neden olmuştur.
*Geçen yıllarda eserleri yayımlanmış olan usta yazarlarımız 1980 sonrasında da tiyatro oyunları yazmayı sürdürmüşlerdir.
*Bu dönemde adı ilk defa duyulan Tuncer Cücenoğlu, Murathan Mungan, Ülkü Ayvaz, Mehmet Baydur ve Behiç Ak yazdıkları oyunlarla dikkati çeken isimlerden bazılarıdır.
Türk tiyatro yazarlarının önemli bir kısmı dönemin olumsuz koşullarından dolayı, güncel konulardan ve toplumsal temalardan uzaklaşarak daha çok bireysel temalara, tarihî olay ve şahsiyetlerin yaşam öykülerine yönelirler.
Bununla birlikte geçmişe duyulan özlem, efsane, masal ve mitoloji motifleri ile belirlenen fantastik olayların ve kişilerin anlatıldığı temalar yazarların ilgisini daha çok çeker.
ÖNEMLİ YAZAR ve ESER | |
Tuncer Cücenoğlu | Kadın Sığınağı, Kördövüşü, Öğretmen |
Murathan Mungan | Taziye, Geyikler Lanetler, Bir Garip Orhan Veli |
Ülkü Ayvaz | Papatya ,Yeniden Yaratma, Şahane Lunapark, Nihavent Longa, |
Mehmet Baydur | Limon, Güne Bakan Cam Kırıkları, Kadın İstasyonu,,Kamyon |
Behiç Ak | Tek Kişilik Şehir, Ayrılık, İki Artı İki |
Dinçer Sümer | Maviydi Bisikletim, Meddah Amca, Eski Fotoğraflar,Küpe Çiçeğinin Ölümü |
VİDEO ANLATIM
1980 Sonrası Türk Tiyatrosu Temsilcileri
 |
| 1980 Sonrası Türk Tiyatrosu Özellikleri Temsilcileri |
Tuncer Cücenoğlu kimdir, Tuncer Cücenoğlu, 10 Nisan 1944 tarihinde Çorum‘da doğmuştur. Ortaöğrenimini Çorum da tamamladı. Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü mezunudur. Milli Eğitim Bakanlığı’nda çeşitli görevler yaptı. 1983’te devlet memurluğundan ayrıldı. Bakırköy Belediyesi Eğitim ve Sosyal İşler müdürlüğünü yaptı.
İlk öyküsü lise yıllarında Çorum da yayınlanan bir günlük gazetede çıktı. Oyun yazarlığına 1972 yılında “Kördövüşü”yle başladı.
İlk öyküsü lise yıllarında Çorum da yayınlanan bir günlük gazetede çıktı. Oyun yazarlığına 1972 yılında “Kördövüşü”yle başladı.
Oyunları Devlet Tiyatroları ve özel tiyatrolarda yurtiçi ve yurtdışında sahnelendi. Oyunları Rusça İngilizce Almanca Fransızca Bulgarca Yunanca Makedonca İsveççe Gürcüce Urduca Japonca Romence Azerice Tatarca Lehçe Çuvaşça Sırpça İspanyolca Arapça Farsça ya çevrildi.
Tuncer Cücenoğlu, Türkiye Yazarlar Sendikası ve P.E.N. Türkiye Merkezi üyesidir. MSM (Müjdat Gezen Sanat Merkezi) Dramatik Oyun Yazarlığı öğretmenliği yaptı. Alanya International GAKSA University Tiyatro Bölümü öğretim görevlisi olarak çalıştı.
Cumhuriyet Gazetesinde yazarlık yaptı.
Tuncer Cücenoğlu Yetmiş kuşağı yazarlar içinde değerlendirilen bir yazarımız. Onun Yetmişli yıllardan günümüze ürettiği oyunları kaynağını sanatçı duruşundan alırken, toplumsal-düşünsel temalarıyla da derinlik kazanır. Aynı zamanda evrensel açılımları da içinde barındıran oyunlardır bunlar.
Ödülleri :
2011 – 15. Afife Tiyatro Ödülleri’nde Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü – Kadın Sığınağı oyunu
2011 – 15. Afife Tiyatro Ödülleri’nde Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü – Kadın Sığınağı oyunu
Yazdığı Tiyatro Oyunları :
1972 – Kördövüşü
1973 – Öğretmen
1974-2004 – Yeşil Gece
1980 – Çıkmaz Sokak
1983 – Kadıncıklar
1984 – Dosya
1985 – Biga 1920
1987 – Kumarbazlar
1990 – Yıldırım Kemal
1992 – Kızılırmak-Karakoyun
1993 – Helikopter
1994 – 1996 – Şapka
1994 – Ziyaretçi
1994 – Matruşka
1997 – Boyacı
1998 – Neyzen Tevfik
1998 – Neyzen Tevfik
2000 – Kızılırmak
2001 – Çığ
2002 – Sabahattin Ali
2009 – Tiyatrocular
2009 – Ah Bir Yoksul Olsam
2009 – Che Guevara
2009 – Mustafam Kemalim
2010 – Gece Kulübü
2010 – Kadın Sığınağı
2014 – Fosforlu’nun Hikayesi
1972 – Kördövüşü
1973 – Öğretmen
1974-2004 – Yeşil Gece
1980 – Çıkmaz Sokak
1983 – Kadıncıklar
1984 – Dosya
1985 – Biga 1920
1987 – Kumarbazlar
1990 – Yıldırım Kemal
1992 – Kızılırmak-Karakoyun
1993 – Helikopter
1994 – 1996 – Şapka
1994 – Ziyaretçi
1994 – Matruşka
1997 – Boyacı
1998 – Neyzen Tevfik
1998 – Neyzen Tevfik
2000 – Kızılırmak
2001 – Çığ
2002 – Sabahattin Ali
2009 – Tiyatrocular
2009 – Ah Bir Yoksul Olsam
2009 – Che Guevara
2009 – Mustafam Kemalim
2010 – Gece Kulübü
2010 – Kadın Sığınağı
2014 – Fosforlu’nun Hikayesi
Kitapları :
– Aşk ya da Elmas ile Servet’in Hikayesi – Anlatı
– Arthur Miller‘ın Ölümü – Tiyatro
– Atatürk ve Sanat – Tiyatro
– Matruşka Romanya’da -Tiyatro
– Bu Dünyadan.. – Tiyatro
– Gergedan’laşan Dünya – Tiyatro
– Polonya İzlenimleri – Tiyatro
– Devlet Tiyatroları’na Öneriler – Tiyatro
– Repertuar Politikaları Değişmelidir – Tiyatro
– Yurtdışında Yaşayan Türklere Düşen Görevler (2) – Deneme
– Yurtdışında Yaşayan Türklere Düşen Görevler – Deneme
– Aşk ya da Elmas ile Servet’in Hikayesi – Öykü
– Uğur Uludağ’ın Önlenemeyen Tırmanışı – Tiyatro
– Kiralık Gelinlik – Öykü
– Cumhuriyetimizin 80inci Yılında Oyun Yazarlığımız – Tiyatro
– Sabahattin Ali Dosyası Açılmalıdır – Deneme
– Yazın ve Tiyatro – Tiyatro
– Aşk ya da Elmas ile Servet’in Hikayesi – Anlatı
– Arthur Miller‘ın Ölümü – Tiyatro
– Atatürk ve Sanat – Tiyatro
– Matruşka Romanya’da -Tiyatro
– Bu Dünyadan.. – Tiyatro
– Gergedan’laşan Dünya – Tiyatro
– Polonya İzlenimleri – Tiyatro
– Devlet Tiyatroları’na Öneriler – Tiyatro
– Repertuar Politikaları Değişmelidir – Tiyatro
– Yurtdışında Yaşayan Türklere Düşen Görevler (2) – Deneme
– Yurtdışında Yaşayan Türklere Düşen Görevler – Deneme
– Aşk ya da Elmas ile Servet’in Hikayesi – Öykü
– Uğur Uludağ’ın Önlenemeyen Tırmanışı – Tiyatro
– Kiralık Gelinlik – Öykü
– Cumhuriyetimizin 80inci Yılında Oyun Yazarlığımız – Tiyatro
– Sabahattin Ali Dosyası Açılmalıdır – Deneme
– Yazın ve Tiyatro – Tiyatro
Murathan Mungan
21 Nisan 1955'te İstanbul'da doğdu. Ortaöğrenimini Mardin'de yaptı. Mardin Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü'nü bitirdi. Bir süre tiyatro oyunlarında rol aldı. İstanbul'da Devlet Tiyatroları'nda ve Şehir Tiyatrosu'nda dramaturg olarak çalıştı.
Çeşitli dergi ve gazetelerde şiirleri, öyküleri ve tiyatro üzerine yazıları yayınlandı. Oyunları, öyküleri ve şiirlerini yazmayı sürdürüyor.
Başlangıçta Hilmi Yavuz, Attilâ İlhan etkilenimlerinin belirgin olduğu, oldukça ağdalı ve ve özentili şiirler yazdı. "Kum Saati"nde yer alan sonraki şiirlerinde söyleyiş değişmemekle birlikte dilinin sözcükler düzeyinde yalınlaşmaya başladığı dikat çekti. Oldukça dağınık düzyazılardan oluşan şiirlerden, içten ve yalın ürünlere doğru ilerleyişini sürdürdü.
Olgunluk dönemi şiirlerinde ise kendine özgü bir biçim ve söyleyişe ulaştı. Özellikle "Metal"deki şiirleriyle 1980 kuşağının en çok okunan, tanınan şairleri arasında ilk sıralarda yer aldı.
Oyunlar, öyküleri ve diğer düzyazılarıyla hem üretken, hem etkili bir yazar olduğunu ortaya koydu. Başarılı senaryolar de yazdı.
Murathan Mungan'ın Eserleri
Şiirleri:
- Osmanlıya dair Hikâyat,1981.
- Kum Saati,1984.
- Sahtiyan,1985.
- Yaz Sinemaları,1989.
- Eski 45'likler,1989.
- Mırıldandıklarım,1990.
- Yaz Geçer,1992.
- Omayra,1993.
- Oda, Poster ve Şeylerin Kederi,1993.
- Metal,1994.
- Oyunlar İntiharlar Şarkılar,1997.
- Mürekkep Balığı,1997.
- Başkalarının Gecesi,1997.
- Doğduğum Yüzyıla Veda, tek baskılık özel bir seçme,1999.
- Erkekler için Divan,2001.
- Timsah Sokak Şiirleri,2003.
- Eteğimdeki Taşlar,2004.
- Dağ,2007.
- Bazı Yazlar Uzaktan Geçer,2009.
- İkinci Hayvan,2010.
- Gelecek,2010.
Hikâyeleri:
- Son Istanbul,1985.
- Cenk Hikâyeleri,1986.
- Kırk Oda,1987.
- Lal Masallar,1989.
- Kaf Dağının Önü,1994.
- Üç Aynalı Kırk Oda,1999.
- 7 Mühür, kutu içinde tek baskılık özel bir seçme,2002.
- Yedi Kapılı Kırk Oda,2007.
- Kadından Kentler,2008.
- Eldivenler, hikayeler, 2009.
- Kibrit Çöpleri,2011.
Roman:
- Yüksek Topuklar,2002.
- Çador,2004.
- Şairin Romanı,2011.
Oyunları:
- Mahmud ile Yezida,1980.
- Taziye,1982.
- Geyikler Lanetler,1992.
- Bir Garip Orhan Veli,1993.
- Kâğıt Taş Kumaş,2007.
- Mutfak,2012.
Senaryoları:
- Dört Kişilik Bahçe,1997.
- Dağınık Yatak,1997.
- Başkasının Hayatı,1997.
Denemeleri:
- Meskalin 60 Draje,2000.
- Soğuk Büfe,2001.
- Bir Kutu Daha,2004.
- Kullanılmış Biletler,2007.
- Hayat Atölyesi,2009.
- 227 Sayfa,2010.
- Stüdyo Kayıtları,2010.
- Tuğla,2012.
- 189 Sayfa,2013.
Seçkileri:
- Ressamın Sözleşmesi, öykü,1996.
- Çocuklar ve Büyükleri, öykü,2001.
- Yazıhane, deneme,2003.
- Yabancı Hayvanlar, öykü,2003.
- Kadınlığın 21 Hikâyesi, öykü,2004.
- Erkeklerin Hikâyeleri, öykü,2004.
- Ressamın İkinci Sözleşmesi, öykü, genişletilmiş basım,2005.
- Büyümenin Türkçe Tarihi, öykü-deneme,2007.
- Doğduğum Yüzyıla Veda, 1999, 2011.
- Bir Dersim Hikayesi, öykü,2012.
- Doğu Sarayı, 2012.
- Li Rojhilatê Dilê Min / Kalbimin Doğusunda, 1996, 2012.
- Merhaba Asker, 2014.
- Kadınlar Arasında, 2014.
Diğer:
- Murathan '95, derleme-seçki,1996.
- Paranın Cinleri, anlatı,1997.
- Metinler Kitabı, metinler,1998.
- Çador, anlatı,2004.
- Beşpeşe (Ortaklaşa roman),2004.
- Elli Parça, derleme-seçki,2005.
- Söz Vermiş Şarkılar, şarkı sözleri,2006.
Özel baskılar:
- 13+1 içinde yer alan "Fazladan Bir Kitap",2000.
- Yaz Geçer, onuncu yılı nedeniyle özel basım,2002.
Kutu:
- 13+1, şiirler,2000.
- 7 Mühür, öykülerden özel bir seçme,2002.
ÖDÜLLERİ:
- 1978 Türkiye İş Bankası Tiyatro Oyunu ikinciliği Mahmud ile Yezida oyunu ile
- 1980 Akademi Kitabevi Şiir Başarı Ödülü Turgay Fişekçi ve Ozan Telli'yle paylaştı (Osmanlıya Dair Hikayat adlı kitabıyla)
- 1981 Gösteri Dergisi Şiir Birincilik Ödülü Sahtiyan kitabıyla
- 1984'te sergilenen Taziye oyunu ile Sanat Kurumu tarafından en iyi tiyatro yazarı seçildi
- 1987 Haldun Taner Öykü Ödülü'nü Nedim Gürsel'le paylaştı (Hedda Gabler Adlı Bir Kadın hikayesiyle)
Mehmet Baydur
Ortaöğrenimini Ankara'da Atatürk Lisesi ve Gazi Lisesi'nde tamamlayarak, İngiltere'ye gitti. Burada bir süre Londra Üniversitesi'nde sosyoloji okudu (1974-1978), diploma almadan son sınıfta bıraktı. Türkiye'ye dönmeyip Londra ve Paris'te yaşadı. Afrika'ya gitti. Burada dört yıl kaldı. Kenya Toplu İletişim Okulu'nda "Sinema Tarihi ve Sinematografı" dersleri verdi. Madrid'de Uluslararası Akdeniz.Tiyatrosu Enstitüsü'nün kurucuları arasına girdi. Tiyatro üstüne İspanyolca ve Fransızca denemeler yazdı. Oyunlarından birkaçı İngilizce, Fransızca ve İspanyolca' ya çevrildi. 1992'den başlayarak Bonn Tiyatro Bienali'nin Türkiye danışmanlığını yaptı. Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı'nda sinema dersleri verdi.
İlk yazısı 1979'da Yeni İnsan'da çıktı. Öykü ve yazılarını Milliyet Sanat, Gösteri, Kitaplık ve Sanat Dünyamız dergilerinde yayınıladı. Cumhuriyet gazetesinde "Kuşbakışı" başlığıyla köşe yazıları yazdı.
Her oyununu büyük bir oyunun parçaları olarak düşündüğünü söyleyen Baydur, öyküleri ve özellikle sahnelenmiş oyunlarıyla ünlendi. Oynanan ilk oyunu Limon, Devlet Tiyatrosu'nda sahnelendi. (1987). Öteki oyunları da Devlet Tiyatroları ve çeşitli illerin şehir tiyatroları oynadı. Tüm oyunları kitap haline getirildi.
Limon'la Sanat Kurumu, Yangın Yerinde Orkideler'le Sanat Kurumu ve Avni Dilligil Tiyatro Ödüllerine değer bulundu.
Memet Baydur'un Eserleri
Tiyatro:
- Cumhuriyet Kızı (1990),
- Yangın Yerinde Orkideler (1991),
- Toplu Oyunları I (1993, Dağımı, Limon, Yalnızlığın Oyuncakları, Kadın İstasyonu),
- Toplu Oyunları II (1993, Düdüklüde Kıymalı Bamya, Aşk, Vladimir Komarov),
- Güne Bakan Cam Kırıkları (2003),
- Tensing (1994),
- Toplu Oyunları III (1994, Yeşil Papağan Ltd., Sevgi Ayakları, Kamyon),
- Kutu Kutu (1995).
Yalnızlığın Oyuncakları (Tiyatro Anadolu Dergisi, Güz 1989) basıldı ve oynandı. Kadın İstasyonu, İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü'nü kazandı ve yurtdışında Richard Martin Tiyatrosu'nda sahnelendi. Kamyon, Maskeli Süvari ve Düdüklüde Kıymalı Bamya adlı oyunları 1991'de, Vladimir Komarov ise 1993'te sahnelendi.
Öykü:
- Gözün Kahverengi Suyu
Deneme:
- Ucello'nun Kuşları (ö.s. İletişim Yayınları, 2002).
Ödülleri:
- 1984, Sanat Kurum En Başarılı Oyun Yazarı, Limon
- 1988, İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü - İkincilik
- 2000, 4. Afife Tiyatro Ödülleri, Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü, (Güne Bakan Cam Kırıkları), İlk Kez O Yıl Sahnelenmiş Olan En Başarılı Yerli Oyunun Yazarı
Behiç Ak
Behiç Ak, 1956 yılında Samsun‘da doğmuştur. Tam adı Ahmet Behiç Ak’ tır. İlkokulu bitirdikten sonra ailece Samsun’dan İstanbul‘a Kadıköy’de Yeldeğirmeni’ne taşındılar. Annesi Rabia Hanım Selanik doğumlu olup 1924 yılında Samsun’a göç etmiş, Rodos kökenli babası Rıfat Bey İstanbul Sultanahmet’lidir. Behiç Ak, anne ve babası öğretmen olduğu için görev yaptıkları Samsun’da doğmuştur. Bir kız kardeşi, bir abisi vardır.
Behiç Ak, ortaokulu Yeldeğirmeni’nde bitirip Haydarpaşa Lisesi’nden mezun olduktan sonra, İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık bölümünden mezun olmuş ve İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde mimarlık ve konut üzerine master yapmıştır. 1982 yılından itibaren Cumhuriyet Gazetesi’nde Kim Kime Dum Duma adlı köşede karikatür çizmektedir.
Mimar olduğu halde binalar inşa etmiyor, onun hayatındaki tek Bina ilk oyun kitabının adıdır. Sanat yönetmenliğini yaptığı bir filmde Genco Erkal ile tanıştı. Genco Erkal, karikatürlerini çok yazmasını isteyince ilk başlarda zorlansa da tiyatro oyunları yazmaya başlamış.
Behiç Ak, karikatürcülüğünün yanı sıra Türkiye ve birçok ülkelerde sergilenmiş Tiyatro oyunları yazmıştır. Japonya‘da en çok kitabı basılan Türk çocuk kitabı yazarıdır. Ayrıca Japonya’da bir dergide bir yıl boyunca “Mau mio mi” adlı seri çizgi hikayesi yayınlandı.
Tiyatro oyunları İstanbul’da Şehir Tiyatroları’nda, Devlet Tiyatroları’nda ve Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu’nda; ayrıca Ankara, Adana, Gaziantep, İzmir, Sivas, Konya, Stuttgart, New York, Münih, Kıbrıs, Atina, Zürich, Anvers, Amsterdam ve Berlin‘de sergilenmiştir.
1994 yılında çektiği “Türk Sinemasında Sansürün Tarihi – Siyahperde” adlı belgesel film çalışması aynı yıl Ankara Film Festivali’nde “En İyi Belgesel Film” ödülünü kazanmıştır.
2008 yılında “Benim Küçük Global Köyüm” adlı oyunu Stuttgart’ta Tri Buhne Topluluğu tarafından sahnelendi.
Cumhuriyet Gazetesi’nde karikatür köşesinde “Kim Kime Dum Duma” adlı çizgi bandı çizmektedir.
Ödülleri :
1991 – Gazeteciler cemiyeti karikatür ödülü
1996 – Gazeteciler Cemiyeti karikatür ödülü
1993 – Kültür Bakanlığı Özel Ödülü, Bina adlı oyunuyla
1994 – Ankara Film Festivali, En İyi Belgesel Film Ödülü ve Kültür Bakanlığı Özel Ödülü. Türk Sinemasında Sansürün Tarihi – Siyahperde
1996 – Afife Jale Ödülleri,”En iyi Yazar” Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü, Ayrılık
2003 – Afife Jale Ödülleri Cevat Fehmi Başkut” En iyi Yazar” Özel Ödülü, Tek Kişilik Şehir adlı oyunuyla
2004 – Ankara Sanat Kurumu “En iyi Yazar” ödülü
2010 – En İyi Yazar ödülü, X. Lions Tiyatro Ödülleri, İki Çarpı İki adlı oyunuyla
2012 – TMMOB Mimarlar Odası Mimarlığa Katkı Başarı Ödülü
1991 – Gazeteciler cemiyeti karikatür ödülü
1996 – Gazeteciler Cemiyeti karikatür ödülü
1993 – Kültür Bakanlığı Özel Ödülü, Bina adlı oyunuyla
1994 – Ankara Film Festivali, En İyi Belgesel Film Ödülü ve Kültür Bakanlığı Özel Ödülü. Türk Sinemasında Sansürün Tarihi – Siyahperde
1996 – Afife Jale Ödülleri,”En iyi Yazar” Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü, Ayrılık
2003 – Afife Jale Ödülleri Cevat Fehmi Başkut” En iyi Yazar” Özel Ödülü, Tek Kişilik Şehir adlı oyunuyla
2004 – Ankara Sanat Kurumu “En iyi Yazar” ödülü
2010 – En İyi Yazar ödülü, X. Lions Tiyatro Ödülleri, İki Çarpı İki adlı oyunuyla
2012 – TMMOB Mimarlar Odası Mimarlığa Katkı Başarı Ödülü
Yazdığı Tiyatro Oyunları:
2012 – Newton Bilgisayardan Ne Anlar : Tiyatro Karnaval
2009 – İki Çarpı İki : İstanbul Devlet Tiyatrosu
2008 – Benim Küçük Global Köyüm : Tri Buhne Topluluğu
2005 – İmaj Katili : Tiyatro Akademi
2003 – Fay Hattı : Dostlar Tiyatrosu
2002 – Tek Kişilik Şehir – Ak Sanat Prodüksiyon Tiyatrosu
2012 – Newton Bilgisayardan Ne Anlar : Tiyatro Karnaval
2009 – İki Çarpı İki : İstanbul Devlet Tiyatrosu
2008 – Benim Küçük Global Köyüm : Tri Buhne Topluluğu
2005 – İmaj Katili : Tiyatro Akademi
2003 – Fay Hattı : Dostlar Tiyatrosu
2002 – Tek Kişilik Şehir – Ak Sanat Prodüksiyon Tiyatrosu
1997 – Ayrılık : İstanbul Şehir Tiyatrosu
1984 – Bina : İstanbul Devlet Tiyatrosu
Küçülecek yer kalmadı
Hastane
1984 – Bina : İstanbul Devlet Tiyatrosu
Küçülecek yer kalmadı
Hastane
Karikatür kitapları :
1986 – Kim Kime Dum Duma
1987 – Was kümmerts mich
1990 – Ben Yapmadım Öğretmenim
1991 – Galiba Seni Seviyorum
1998 – Ne Biçim Kurbağasın Sen ?
2000 – Zelzele
2012 – Karikatür kitabı
1986 – Kim Kime Dum Duma
1987 – Was kümmerts mich
1990 – Ben Yapmadım Öğretmenim
1991 – Galiba Seni Seviyorum
1998 – Ne Biçim Kurbağasın Sen ?
2000 – Zelzele
2012 – Karikatür kitabı
Roman :
1992 – Korkma Ben Hümanist Değilim
1993 – Bina (Mitos Boyut)
1997 – Ayrılık (Mitos Boyut)
1999 – Hastahane (Mitos Boyut)
2000 – Yıldızların Tembelliği
2008 – Uyku şehir (Roman)
1992 – Korkma Ben Hümanist Değilim
1993 – Bina (Mitos Boyut)
1997 – Ayrılık (Mitos Boyut)
1999 – Hastahane (Mitos Boyut)
2000 – Yıldızların Tembelliği
2008 – Uyku şehir (Roman)
Çocuk kitapları :
1992 – Dikkat Su
1992 – İstanbul’un Suyu Nereden Geliyor?
1993 – Doğumgünü Hediyesi
1993 – Yüksek Tansiyonlu Çınar Ağacı
1994 – Gökdelene Giren Bulut
1994 – Rüzgarın Üzerindeki Şehir
1995 – Büyükannem ve Miyop Ejderha
1997 – Ben ne zaman doğdum?
1997 – Bilyalar
1997 – Bizim Tombiş Taştan Hiç Anlamıyor
1997 – Karadenizdeki Yunus
1997 – Kedi Adası
1997 – Uyurgezer Bir Fil
1999 – Dikkat Dünya
2004 – Benim Bir Karışım
2007 – Ayşe’nin Bulut Projesi
2007 – Tombiş Maskeli Baloya Katılmak istemiyor
2008 – Alaadin’in geveze su boruları
2008 – Güneşi bile tamir eden adam
2009 – Kedilerin kaybolma mevsimi
2009 – Vapurları seven çocuk
2010 – Havva ile kaplumbağa
2010 – Pat karikatür Okulu
2011 – Akvaryumdaki Tiyatro
2011 – Galata’nın Tembel Martısı
2012 – Buzdolabındaki Köpek
2012 – Geçmişe tırmanan merdiven
1992 – Dikkat Su
1992 – İstanbul’un Suyu Nereden Geliyor?
1993 – Doğumgünü Hediyesi
1993 – Yüksek Tansiyonlu Çınar Ağacı
1994 – Gökdelene Giren Bulut
1994 – Rüzgarın Üzerindeki Şehir
1995 – Büyükannem ve Miyop Ejderha
1997 – Ben ne zaman doğdum?
1997 – Bilyalar
1997 – Bizim Tombiş Taştan Hiç Anlamıyor
1997 – Karadenizdeki Yunus
1997 – Kedi Adası
1997 – Uyurgezer Bir Fil
1999 – Dikkat Dünya
2004 – Benim Bir Karışım
2007 – Ayşe’nin Bulut Projesi
2007 – Tombiş Maskeli Baloya Katılmak istemiyor
2008 – Alaadin’in geveze su boruları
2008 – Güneşi bile tamir eden adam
2009 – Kedilerin kaybolma mevsimi
2009 – Vapurları seven çocuk
2010 – Havva ile kaplumbağa
2010 – Pat karikatür Okulu
2011 – Akvaryumdaki Tiyatro
2011 – Galata’nın Tembel Martısı
2012 – Buzdolabındaki Köpek
2012 – Geçmişe tırmanan merdiven
Dinçer Sümer
Şair ve yazar, oyuncu / yönetmen (D. 19 Mart 1938, İzmir – Ö. 9 Eylül 2019). İzmir Namık Kemal Lisesi (1947), Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü (1961) mezunu. Öğrencilik yıllarından itibaren gazetecilik yapmaya başladı, tiyatrolarda çalıştı ve sinema filmlerinde de oynadı.
1953'ten sonra şiir, hikaye ve romanın yanı sıra, radyo oyunu yazmaya başladı. Tiyatro üzerine Polonya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde araştırmalar yaptı. Devlet Tiyatrosunda 1960 yılından itibaren oyuncu ve yönetmen olarak çalıştı. Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanlığı döneminde, Cumhurbaşkanlığı kültür-sanat danışmanlığı ile değişik dönemlerde Devlet Tiyatroları Edebi Kurulu'nda ve Tiyatro Yazarları Derneği yönetiminde bulundu. Anadolu Üniversitesi'nde dramaturgi dersi öğretim görevlisi olarak çalıştı. Süleyman Demirel'in döneminde Cumhurbaşkanlığı sanat danışmanlığı yaptı. görevinde bulundu.
İlk şiiri Varlık dergisinde çıkmıştı (1955). Şiirleri bu tarihi izleyen yıllarda ayrıca Yeditepe, Dost, Türk Dili vd. dergilerde yayımlandı. Radyo ve tiyatro oyunları, senaryoları yazdı. Oyunları Devlet Tiyatrolarında oynandı.
İlk olarak 1976 yılında sahnelenen Dinçer Sümer'in yazdığı "Eski Fotoğraflar" adlı tiyatro oyununu 1998 yılında Sinemaya aktararak Necef Uğurlu ve Jülide Övür'ün yönetmenliğini yaptıkları filmde, Ahmet Uğurlu ve Bennu Yıldırımlar başrollerinde oynadı.
‘Eski Fotoğraflar’ı ilk izlediğinde 20 yaşında olan Ahmet Uğurlu, bu rolü oynama hayalini 26 yıl sonra 46 yaşında gerçekleştirdiğini söyleyerek heyecanını farklı bir bakış açısıyla ifade etmişti. Sıradan insanların trajedilerinin anlatıldığı filmde, zıt dünyaların altını çizmek istediklerini belirten Necef Uğurlu, filmin temasını, ‘‘Her iyinin bir kötü yanı, her kötünün de bir iyi yanı vardır. Her insanın bir masum hikayesi vardır. İnsanların hayatları yanlış kişilerle kesişebilir’’ sözleriyle anlatmıştı.
Dinçer Sümer, 9 Eylül 2019 günü vefat etti.
Ödülleri:
TRT 1970 Sanat Ödülleri yarışmasında Küpe Çiçeğinin Ölümü adlı radyo oyunu, Gecenin Bir Yerinde adlı TV oyunu ve Serçe hikâyesiyle üç başarı ödülü kazandı. Eski Fotoğraflar oyunu ile de Türk Dil Kurumu 1977 Oyun Ödülünü, Meddah Amca adlı çocuk oyunuyla TBMM Kültür Sanat Kurulunun üçüncülük ödülünü aldı.
Dinçer Sümer'e 1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı unvanı verildi.
Türk-Yunan dostluğunu işleyen "Sandalım Kıyıya Bağlı" adlı kitabı ile Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülünü kazandı.
ESERLERİ:
Şiir: Günebakan (1955), Denize Çıkan Cadde (1957), Küçük Kızın Adı Ayşe (1965), Sandalım Kıyıda Bağlı ya da Ayyuklalı Alekos ile Namazgâhlı Şükrü Bey Destanı (1983).
Roman: Bozuk Bir Şey (1976), Bir Düş müydü O İzmir (1992).
Öykü: Aklımda Kalan Masallar (1983), Memuroğlumemur (1994).
Oyun: Kâtip Çıkmazı (1970, Devlet Tiyatrosu ve İstanbul Şehir Tiyatrosunda oyn., 1971, 72), Bu Topraklar İçin (1976), Üç Derste Aşk (Ankara Meydan Sahnesi’nde oyn., 1971), Altın Kalpli Kız (çocuk oyunu, Devlet Tiyatrosunda oyn., 1968), Eski Fotoğraflar (Devlet Tiyatrosunda oyn., 1976, bas., 1978), Karacaoğlan (oyn., 1984), Aşk Dediğin Nedir ki? (oyn., 1984), Meddah Amca (oyn., 1986), Toplu Oyunları I (1994), Toplu Oyunları II (1997).
