Toplumcu Gerçekçi Şiir Özellikleri Temsilcileri Eserleri, Toplumcu Gerçekçi Şiir, AYT EDEBİYAT, AYT EDEBİYAT TOPLUMCU GERÇEKÇİ ŞİİR, toplumcu-gercekci-siir-ozellikleri-temsilcileri-eserleri
derskonum.com ' un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
meb-10-sinif-siir-unitesi-test-sorulari
2-Cumhuriyet Sonrası Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir
*Toplumcu gerçekçi şiir, serbest
nazım özellikleri taşır.
*Toplumcu gerçekçi şiir, ideolojik
içerikli bir şiirdir.
*O güne kadar görülmemiş, denenmemiş
bir görsellik, karmaşık biçimli teknikler barındıran bir şiirdir.
*Politik bir içerik taşıması şiirin
etkileme ve belirleme gücünü yükseltmiştir.
*Materyalist ve Marksist bir dünya
görüşü üzerinde temellendirilmiştir.
*Toplumcu gerçekçi edebiyat,
halkçılık, köycülük kavramları ile hümanist bir düşünce etrafında şekillenen
bir edebiyattır.
*Toplumcu gerçekçi anlayışın
ekseninde "insan, toplum ve üretim ilişkileri" vardır.
*Toplum için sanat anlayışı vardır.
* Bu anlayışa göre sanatkâr toplumun ruh
mühendisidir.
* Toplumcu gerçekçi edebiyat eğitsel bir
işlevle yüklüdür. Sosyalist bireyselliğin geliştirilmesi bu edebiyatın ana
amacıdır.
* Sanat her türlü dinsel ve töresel
bağlardan kurtulmalıdır.
*Toplumcu gerçekçi edebiyat, programa
dayalı ve tezi olan bir edebiyattır.
*Şiirdeki paralel, simetrik akışlar ve
kırılmalar Rus şair Mayakovski'den gelen yansımalardır.
*Bu edebiyatta insanı belirleyen en temel
öğe kolektivizmdir.
*XX. yy.da ortaya çıkan Fütürizm
(gelecekçilik) etkili olmuştur.
Serbest Nazım (Şiir):
+Ölçü,birim ve kafiyeye bağlı bulunmayan,
dizelerindeki hece sayısı değişik olan şiirlerdir.
+Servetifünûn’dan sonra kullanılmaya
başlanan bu nazım şekli günümüzde çok yaygınlaşmıştır. (Edebiyatımızda ilk
A.Hamit Tarhan = Validem)
+1940 Garipçilerle birlikte edebiyatımızda
önemli bir yer edinir.
+Serbest nazımda ahenk aliterasyon ve
asonanslarla, ses ve kelime tekrarları ile sağlanır.
+Serbest nazmın, şairlerin kullanışlarına
göre pek çok çeşitleri vardır.
+Bunun için de henüz belirginleşmiş bir
kuralı yoktur.
Gelecekçilik
(Fütürizm): 20.
yüzyılın başlarında İtalya’da ortaya çıkan bu akımın sanatçıları, şiirde temel
öğelerin cesaret, isyan ve cüret olduğunu savunmuşlardır. Edebiyatın durgun
değil hareketli, barışçıl değil kavgacıl olmasını istemişlerdir. Savaşı
övmüşler ve geçmişi kötülemişlerdir. Şiirleri sanki mitinglerde okunmak için
yazılmış hissi vermektedir. Türk Edebiyatında Nazım Hikmet, ünlü Rus şairi
gelecekçi Mayokovski’den etkilenmiştir. Hızın, süratin güzelliği vurgulanarak
uçaklara, arabalara, trenlere övgüler yağdırılır.
Eserlerinde mantıklı cümleler kurmayı reddeden fütüristlerin parolası,
“sözcüklere özgürlük”tür.
Şiirde geleneksel kurallar terk edilir. Ölçü ve uyaktan vazgeçilir, şiir yazarken
özgürce davranılır. Bu yüzden fütürizmde serbest tarzda yazılan şiirler ön
plana çıkar.
Fütüristlere göre sanat tarihçileri faydasız, hatta zararlıdır; onlara
aldırmamak gerekir.
BU ŞİİR ANLAYIŞININ TEMSİLCİLERİ
*Nazım Hikmet
*Rıfat Ilgaz
*Ceyhun Atuf Kansu
*Aziz
Nesin
*Ercüment Behzat Lav
*Ahmed Arif
*Hasan Hüseyin Korkmazgil
*Enver Gökçe
*Ömer Faruk Toprak
*Arif Damar
*Vedat Nedim Tör
*Şevket Süreyya
*Şükran Kurdakul
*Mehmet Başaran
NAZIM
HİKMET RAN (1902-1963)
*İlk
şiirlerini Cumhuriyet öncesi yıllarda yayımlamıştır.
*Başlangıçta
ölçülü şiirler yazmış, sonra serbest ölçüye geçer.
*Kendisinden
sonra gelenleri etkileyecek ölçüde yenilik getirmiştir.
*Dizeleri
kullanmaya getirdiği özgünlükle de özgür koşuk biçiminin gelişmesinde büyük
bir rol oynamıştır.
*Hitabete
dayalı propaganda şiirleri yazmıştır.
*Komünizmin
propagandası yapar
*Fütürizm
akımından etkilenmiştir.
*Makine
hâkimiyetini ister hatta makine olmak
ister.
*Özellikle
Rus şair Mayakovski'nin etkisinde kalmıştır.
*Edebiyatımızda
serbest ve toplumcu gerçekçi şiirin öncüsüdür.
Şiir:
835
Satır, Jokond ile Si-Ya-U, Varan 3, 1+1=Bir, Sesini Kaybeden Şehir, Gece Gelen
Telgraf, Benerci Kendini Niçin Öldürdü, Taranta Babu'ya Mektuplar, Portreler,
Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, Saat 21-22 Şiirleri, Memleketimden
İnsan Manzaraları, Son Şiirleri, Rubailer
Oyun:
Unutulan
Adam, Kafatası, Ferhat ile Şirin, Yusuf ile Menofis, Sabahat, Enayi,
Demokles'in Kılıcı
Roman:
Kan
Konuşmaz, Yeşil Elmalar, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim
Masal:
Sevdalı
Bulut, La Fontaine'den Masallar
ERCÜMENT
BEHZAT LAV (1903-1984):
İlk
şiir kitaplarını 1930'lu yılların başında yayımlayarak adını duyuran şair
ölçülü, uyaklı şiire karşı çıkışıyla dikkati çekmiştir. Fütürizmin ilk temsilcisidir.
Gerçeküstücülükten başlayarak değişik şiir akımlarını deneyen şair, şiirimize
alaysılamayı getiren ilk şair olma özelliğini taşır.
Şiir:
S.O.S,
Kaos, Açıl Kilidim Açıl, Mau Mau, Üç Anadolu
HASAN
İZZETTİN DİNAMO (1909-1989):
İlk
şiirlerinde Faruk Nafiz'in etkisinde kalan sanatçı daha sonra Nazım Hikmet'in
etkisinde kalmıştır. Marksist anlayışla şiirler yazmıştır. Toplumcu
gerçekçidir.
Şiir:
Adsız
Kitap, Deniz Feneri, Karacaahmet Senfonisi, Özgürlük Türküsü, Mapusanemden
Şiirler, Sürgün Şiirleri, Gecekondumdan Şiirler, Kavga Şiirleri, Çoban
Şiirleri, Tuyuglar, Nazım'dan Meltemler
HASAN
HÜSEYİN (1927-1984):
Önce,
kullandığı dil ve şiir dünyasını algılaması bakımından Attila İlhan'ın
etkisinde kalmışsa da giderek kendi söyleyişini bulmuştur. "Kavel",
"Kızılırmak", "Temmuz Bildirisi" adlı şiir kitaplarıyla toplumcu
şiirde yeni örnekler vermiştir.
Şiir:
Kızılkuğu,
Ağlasın Ay Şafağı, Oğlak, Acıyı Bal Eyledik, Kelepçenin Karasında Bir Ak
Güvercin, Kavel, Kızılırmak, Temmuz Bildirisi
ÖZDEMİR
İNCE (1936-...)
*İlk şiiri 1954'te "Kaynak"
dergisinde yayınlandı.
*Pazar Postası, Türk Dili, Değişim, Dost, Şiir
Sanatı, Papirüs, Soyut, Türkiye Yazıları, Milliyet Sanat, Yusufçuk, Adam Sanat
gibi dergilerde yayınlanan şiirleriyle tanındı.
Şiir
üzerine kuramsal yazılar ve değişik konular da denemeler, eleştirel denemeler
yazdı.
Şiir:
Kargı,
Tutanaklar, Kiraz Zamanı, Karşı Yazgı, Rüzgâra Yazılıdır, Elmanın Tarihi,
Kentler, Yedi Deryalar Geçsen, Siyasetname, Eski Şiirler, Canyelekleri
Tavandadır, Hayat Bilgisi, Zorba ve Ozan, Başak ile Terazi, Burçlar Kuşağı,
Güneş Saati, Gürlevik, Yazın Sesi, Uykusuzluk, Mani Hayy, Evren Ağacı, Bütün şiirleri
Düzyazı:
Tabula
Rasa, Dinozorca, Tarih Affetmez, Çile Törenleri, Bu Ne Biçim Memleket, Yaşasın
Cumhuriyet
CAN
YÜCEL (1926-1999):
*Hasan Ali Yücel'in oğludur.
*Modern şiirimizde hiciv ustalarından
biridir.
İlk
kitabı " Yazma"dan sonra uzun bir süre biçim arayışlarıyla
oyalanmıştır. Şairliğini külhanca raconlarından yararlanarak siyasal
inançlarıyla yoğurmuştur.
*Argo
ve hiciv şiirinin önemli unsurlarındandır.
Şiir:
Sevgi
Duvarı, Bir Siyasinin Şiirleri, Ölüm ve Oğlum, Şiir Alayı, Canfeda, Çok Bi
Çocuk, Kısa Devre, Kuzgunun Yavrusu, Gece Vardiyası, Gezintiler, Maaile, Seke
Seke, Alavara, Mekânım Datça Olsun, Güle Güle-Seslerin Sessizliği
AZİZ NESİN
·
Türk
edebiyatının en önemli gülmece yazarlarındandır. Dünyaca tanınan mizah
yazarıdır.
·
Şiirle
başlamış, sonra mizahı ağır basan öykülere yönelmiştir.
·
Toplumun
aksayan, yergiye elverişli olaylarını; zıpçıktı, türedi, değerleri çürümüş
tiplerini mizahın gereği abartılı, rahat ve oyunlu anlatımıyla dile
getirmiştir.
·
Bazı
yazılarından dolayı birkaç kez hapse girmiş; bazı yazılarından dolayı tepki
çekmiştir.
·
Modern
Türk mizahını dünyaya tanıtır
·
Gözleme
dayalı yapıtlarında toplumdaki zıtlıkları, siyasal çatışmaları anlatmıştır.
·
Olayları
betimlemede, konuşmaları doğal bir şekilde yansıtmada ustadır.
·
Yapıtlarının
ön yüzü komedi, arka yüzü trajedidir.
·
Roman: Zübük, Yaşar Ne Yaşar Ne
Yaşamaz, Gol Kralı Sait Hopsait, Saçkıran, Kadın Olan Erkek, Şimdiki Çocuklar
Harika, Tatlı Betüş, Surname
·
Oyun: Toros Canavarı, Tut Elimden
Rovni, Hadi Öldürsene Canikom, Biraz Gelir misiniz, Düdükçülerle Fırçacıların
Savaşı, Çiçu, Hakkımı Ver Hakkımı
·
Hikâye: Yedek Parça, Geriye Kalan,
Damda Deli Var, Kördövüşü, Biz Adam Olmayız, Yaşasın Memleket, Vatan Sağ Olsun,
Bülbül Yuvası Evler, Ah Biz Eşekler, Fil Hamdi, Bay Düdük, Yüz Liraya Bir Deli,
Parti Kurmak, Parti Vurmak, İt Kuyruğu, Mahallenin Kısmeti, Ölmüş Eşek, Bir
Koltuk Nasıl Devrilir, Memleketin Birinde, Mahmut ile Nigar, Gözüne Gözlük,
Deliler Boşandı, Hoptirinam, Gıdıgıdı, Nazik Alet, Biz Adam Olmayız, Rüyalarım
Ziyan Olmasın, Aşkım Dinimdir, Nah Kalkınırız, Büyük Grev, Hayvan Deyip Geçme
·
Anı: Böyle Gelmiş Böyle Gitmez, Bir
Sürgünün Hatıraları, Yokuşun Başı, Poliste, Benim Delilerim
·
Masal: Aziz Dededen Masallar, Uyusana
Tosunum, Hoptirinam, Memleketin Birinde
·
Taşlama: Azizname
·
Gezi: Dünya Kazan Ben Kepçe, Duyduk
Duymadık Demeyin
·
Şiir: Hoşça Kalın, Sondan Başa,
Sevgiye On Ölüme Beş Kala, Kendini Yakalamak
·
RIFAT
ILGAZ (1911 – 1993)
Özellikle
1940’lı yıllarda yoksulların yaşamlarını anlattığı şiirleriyle, toplumcu
gerçekçi şairlerin önemli temsilcilerindedir.
“Markopaşa” dergisinde
mizahi yazılar yazmıştır.
En
önemli eserlerinden olan Hababam Sınıfı, başlangıçta tiyatro olarak
yayımlanmıştır.
Şiir: Sınıf,
Yaşadıkça, Devam, Bütün Şiirleri
Roman: Karartma
Geceleri, Sarı Yazma
Mizahi
Hikâyeler: Don
Kişot İstanbul’da, Radarın Anahtarı
Mizahi
Romanlar: Hababam
Sınıfı, Pijamalılar
AHMED
ARİF: (Ahmet Hamdi Önal) (1927-1991)
*Üniversite
eğitimi sırasında iki kere
tutuklanır.
*Memurluktan
ayrılıp birçok işe girip çıkmış; okulunu
tamamlayamamıştır.
*Öncü ve Halkçı gibi gazetelerde düzeltmenlik, teknik sekreterlik ve gazetecilik yapar.
*1968
yılında ilk ve tek kitabı “Hasretinden
Prangalar Eskittim”i çıkartmıştır.
*Faruk Nafiz, Nâzım Hikmet, Orhan Veli ve Cemal Süreya gibi
sanatçıların hayranıdır.
*Halktan ve halk şiiri geleneğinden beslenmiştir.
*Doğunun, efsane, destan, masal, türkü,
ağıt gibi folklorik
özelliklerinden ve halk
unsurlarından faydalanır.
*Yaşadığı yöreyi şiire taşımıştır.
*İlk
şiiri, Seçme Şiirler Demeti dergisinde
1940’ta yayımlanmıştır.
*Ahmed
Arif’in şiirine, umudun,
inceliğin, korkusuzluğun şiiri denmiştir.
*Anadolu duyarlılığını dile
getirmiştir.
*Ona
göre övülecek yegâne şeyler,
halkı ve sevdalısıdır.
*Çocukluğundan
itibaren hep adaletin peşinde,
ezilenlerin yanında olmuştur.
*Haksızlığa tahammül edemez.
*Şiirlerinde mertçe ve yüreklice bir hava sezilir.
*Lirik, epik şiiri ve koçaklama tarzını tercih etmiştir.
*Sevdanın ve kavganın şairidir.
*Kendine has lirizmi ve hayal gücü eserlerine
yansır..
*Şiirlerinde kardeşliğe vurgu yapmış; yoksullukları
dile getirmiştir.
*Şiirlerinin
bir kısmını arkadaşlarına dağıttığından, bir kısmına da polis el
koyduğundan, tek şiir kitabı
çıkarmakla yetinmiştir.
*Şiirlerinin
çoğu bestelenmiştir.
*Kendi sesinden şiir kaseti de
mevcuttur.
Şiir: Hasretinden
Prangalar Eskittim, Yurdum Benim Şahdamarım (ölümünden sonra)
Mektup: Cemal
Süreya’ya Mektuplar (ölümünden sonra)
Bazı
meşhur şiirleri: Akşam Erken İner Mahpushaneye, Anadolu, Ay Karanlık,
Bu Zindan Bu Kırgın Bu Can Pazarı, Diyarbekir Kalesinden notlar ve Adiloş
Bebenin Ninnisi, İçerde, Kara, Karanfil Sokağı, Leylim Leylim, Merhaba, Otuz Üç
Kurşun, Sevdan Beni, Suskun, Unutamadığım, Uy Havar!, Vay Kurban
CEYHUN
ATUF KANSU (1919-1978)
Asıl
mesleği doktorluktur, Anadolu'nun çeşitli yerlerinde bulunmuştur.
Başlangıçta
halk şiir geleneğine bağlı kalmış, 1940'lı yıllardan sonra serbest tarzda
şiirler yazmıştır.
Toplumcu
şiir anlayışı, Marksist anlayışı benimsemiştir.
Eserlerinde
Anadolu'nun mahalli rengini, sıkıntılarını, hasta çocuklarını mutsuz insanları
anlatmıştır.
Şiir:
Bir
Çocuk Bahçesinde, Bağbozumu Sofrası, Çocuklar Gemisi, Yanık Hava, Haziran
Defteri, Yurdumdan, Bağımsızlık Gülü, Sakarya Meydan Savaşı, Buğday Kadın Gül
ve Gökyüzü, Devrimcinin Takvimi
Düzyazı:
Ya
Bağımsızlık Ya Ölüm, Köy Öğretmenine Mektuplar, Tonguç'un Kitapları, Atatürkçü
Olmak, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, Balım Kız Dalım Oğul, Halk Önderi Atatürk,
Cumhuriyet
ŞEVKET
SÜREYYA AYDEMİR (1897-1926)
·
Türk
tarihinde önemli rol oynayan kişileri inceleyen eserleri ile ünlenmiştir.
·
Kendi
yaşamını anlattığı “Suyu Arayan Adam”, Atatürk ve İnönü dönemlerini incelediği
üçer ciltlik “Tek Adam” ve “İkinci Adam” adlı kitapları en ünlü yapıtlarıdır.
·
“Toprak
Uyanırsa” adlı romanında bir Anadolu köyünün, bir aydının öncülüğüyle
kalkınmasını anlatmıştır.
ESERLERİ
· Tek Adam (Mustafa Kemal'in
Hayatı) Üç cilt (biyografi)
· İkinci Adam (İsmet İnönü) Üç cilt
(biyografi)
· Makedonya'dan Ortaasya'ya
Enver Paşa Üç cilt (biyografi)
· Suyu Arayan Adam (otobiyografi)
· Menderes'in dramı? (biyografi)
· Toprak Uyanırsa (roman)
· Kahramanlar Doğmalıydı (roman)
EK BİLGİLER:
Kadro Dergisi'nin kurucularından ve
Kadro Hareketi'nin önderlerindendir. Türk tarihinde önemli rol oynayan
kişilikleri inceleyen eserleri ile ünlenmiştir. Kendi yaşamını anlattığı Suyu
Arayan Adam(1959), Atatürk ve İnönü dönemlerini incelediği üçer ciltlik Tek
Adam (1963-65) ve İkinci Adam (1966-68) adlı kitapları en ünlü
eserleridir.
Arif Damar
§ Arif Damar,
serbest nazım ve toplumcu şiir anlayışı ile eser veren şairler arasındadır.
1940 kuşağı toplumcu şairleri arasında kavgacı, barışçıl ve insancıl yönü ağır
basan şiirler yazmıştır.
§ Henüz 15
yaşındayken İlk şiiri “Edirne Akşamı”nı yayımlamış, bu şiir büyük ilgi
görmüştür. Öyle ki dönemin ünlü şairlerinden Hasan İzzettin Dinamo,
kendisini ziyaret etmiş ve bu andan itibaren sanatçı “Harika Çocuk” olarak
anılmıştır.
§ Arif Barikat,
Arif Hüsnü, Ece Ovalı takma adlarıyla yazdığı toplumcu şiirlerini “Günden Güne”
kitabında toplamıştır.
§ 1958’de
“İstanbul Bulutu” adlı kitabıyla Yeditepe Şiir Armağanı’nı Cemal Süreya ile
birlikte almıştır.
§ En sevilen
şiirlerinden biri “Hallaç”tır.
§ Melih Cevdet
Anday ile birlikte “Yağmurlu Sokak” adlı romanı kaleme almıştır.
§ Siyasal
düşüncelerinin belirlediği şiir anlayışlarına uymadığı için Garip akımının
dışında kalmaya özen göstermiştir.
§ Özellikle 1960
sonrasında yazdığı şiirler Arif Damar’ı 1940’ların toplumcu şairlerinden iyice
uzağa düşürmüş, bağımsız bir havaya girmesine yol açmıştır. Bu tarihten
itibaren İkinci Yeni şairlerinin imgeli şiir anlayışına yaklaşmıştır.
§ 1969 yılında
“Yeryüzü Kitabevi”ni kurmuş ve yönetmiştir.
Arif
Damar’ın Eserleri
Şiir
Günden
Güne
İstanbul Bulutu
Kedi Aklı
Saat Sekizi Geç Vurdu
Seslerin Ayak Sesleri
Alıcı Kuşu Kardeşliğin
Ölüm Yok ki
Ay Ayakta Değildi
Acı Ertelenirken
Yoksulduk Dünyayı Sevdik
Eski Yağmurları Dinliyorum
Roman
Yağmurlu
Sokak
Enver Gökçe
Enver
Gökçe, toplumcu şiir anlayışının ilk temsilcileri arasında yer almıştır.
İlk
şiirlerini ünlü Halkevleri yayını olan “Ülkü” dergisinde yayımlamıştır. Ahmet
Hamdi Tanpınar, Nurullah Ataç gibi isimler de bu dergiye
katkıda bulunanlar arasında yer alır. Daha sonra ise Ant, Söz, Gün, Yağmur ve
Toprak, Meydan gibi dergilerde şiirleri yayımlanmıştır.
Abdulbaki
Gölpınarlı’dan dersler almış, Divan
edebiyatını uzmanlık derecesinde öğrenmiştir.
Türkmence,
Kırgızca, Karaimce, Göktürkçe, Oğuz lehçeleri üzerine yaptığı çalışmalarla dikkat
çekmiştir.
“Dede
Korkut Masalları”nı derleyerek günümüz Türkçesine aktarmıştır.
Sosyalist
düşünceleri nedeniyle 1951 yılında tutuklanmış ve işkencelere maruz kalmıştır.
Şili’nin
dünyaca ünlü şairi Pablo Neruda’dan şiir çevirileri yapmıştır.
Ant
dergisinde yayımlanan “Köylülerime” şiiri büyük yankı uyandırmıştır.
Bazı
şiirleri Zülfü Livaneli, Ahmet Kaya, Timur Selçuk gibi önemli müzisyenler
tarafından bestelenmiştir.
Halk
şiiri geleneğinden yararlanmıştır.
“Mustafa
Gökçe” takma adını kullanmıştır.
Eserleri
Şiir
Yaşamı ve Bütün Şiirleri
Çeviri
şiirler
Çağımızın Büyük Şairlerinden Pablo Neruda’nın Şiirlerinden Seçmeler
Biyografi
Kemalettin Kamu
Bedrettin Uşaklı
Düz
yazı
Dost Dost İlle Kavga
Panzerler Üstümüze Kalkar
İnceleme
Eğin Türküler
Vedat Nedim
Tör (1897-1985)
Yazar, bürokrat,
siyaset insanı.
1897'de
İstanbul'da doğdu.
1916'da
Galatasaray Lisesinden mezun oldu.
Öğrenim için
Berlin’e gitti, 1922’de iktisat doktoru oldu.
Yurda döndükten
sonra Aydınlık dergisinin çevresinde oluşan sol hareket içinde
yer aldı.
1927'de Türkiye
Komünist Partisi yöneticisi olmakla suçlanarak tutuklandı. Dört ay hapse mahkum
oldu.
Sonrasında Şevket
Süreyya Aydemir ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile Kadro
Hareketi'nin içerisinde yer aldı.
Devrimlere
ideolojik bir temel oluşturma denemesi olan bu hareket, 1932–1934 yılları
arasında Kadro adıyla bir dergi çıkarmıştır. Vedat Nedim, bu
derginin genel yayın müdürüdür.
Yazı ve
makaleleri çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı.
Matbuat
Umum Müdürlüğü, Turizm Müdürlüğü ve Ankara Radyosu Müdürlüğü görevlerinde
bulundu. Daha sonra bankalarda kültür-sanat işleri danışmanlığı yaptı.
8
Nisan 1985'te İstanbul'da öldü.
Sanat
Anlayışı
Türk
edebiyatında daha çok oyun yazarı olarak tanındı.
Eserleri
yabancı dillere çevrilerek yurt dışında sahnelenen yazarlarımızdan biridir.
Eserlerinde
aşırı duygulu, bunalımlı kişileri işlemiştir.
İlk
oyunlarında psikolojik bunalımlara yer veren yazar, daha
sonraları toplumsal sorunlara ağırlık vermiştir.
Öne
Çıkan Oyunları
·
Hep ve Hiç: Oyunda paranın hayatımızdaki yeri
ele alınmıştır. Eserde hayatını sadece para ve iktidar üzerine kuran bir
kahramanın hikâyesi anlatılmaktadır. Ağır bir hastalık geçiren kahraman,
vicdanını rahatlatmak için bütün mal varlığını dağıtıp bir "hiç"
olarak ölür.
·
Üç Kişi Arasında: Oyunda savaşta yaralanıp
erkekliğini kaybeden bir adamın kıskançlık yüzünden karısını bir dağ evine
kapatması, sonrasında da sinir krizi geçirerek ölmesi anlatılmaktadır.
·
Kör: Oyunda iki çocuk babası bir adamın
bir iş kazasında gözlerini kaybetmesiyle hem kendi hem de eşinin yaşadığı
sıkıntılar anlatılmıştır.
·
Siyah Beyaz: Oyunda aşırı kıskançlığı yüzünden
ruh sağlığı bozulan bir kadının çevresindekileri nasıl bir yıkıma sürüklediği
anlatılmaktadır.
·
İmralı'nın İnsanları: Oyunda
hapishanelerin ıslahı konusu ele alınmıştır.
Eserleri:
·
Oyun: İşsizler, Üç Kişi Arasında,
Fevkâlâsriler, Kör, Hayvan Fikri Yedi, Köksüzler, İmralı’nın İnsanları, Değişen
Adam, Sanatkâr Aşkı, Hep ve Hiç, Siyah Beyaz, Aşağıdan Yukarı, Sahte Kahramanlar,
Kadın Polis Olursa, Avrupa Ana, İstenilmeyen Mucize, Dağ Başındaki Kız, Sonsuz,
Sahte Sultan, Hacivat Diplomat, Batista
·
Roman: Resim Öğretmeni
·
Anı: Yıllar Böyle Geçti
·
Deneme: Dinimiz, Kemalizm'in Dramı,
Atatürk Olmasaydı
Eti geçti, duydun mu?
Bıçak kemikte.
Duymadınsa duy artık
behey Allah’ın kulu,
bıçak kemikte.
Duy da silkin n’olursun
bu ne biçim uyku bu.
Bıçak kemikte
Verilmemiş alınmış hep,
yük vurulmuş dağlar gibi – insanlık bu mu?
Çalıyor sömürünün imdat çanları,
kımılda da kurtar şu onurunu
bıçak kemikte.
Topraksa paylaşılmış kıyılarsa yağmalanmış,
umut hacizde,
ya bu neyin puştluğu bu
sana yokluk sana yasak sana dam
insan değil – hâşâ – bir yağmacı soyu bu,
bıçak kemikte.
Üretensin yaratansın yürütensin dağları,
bakma öyle kilit kilit, duvar duvar.
Yetsin artık bu susku
bıçak kemikte.
Anasın boynun bükük babasın kolun kırık
oğullar kan içinde.
Kaldır artık başını
«kalsın benim dâvam dîvana kalsın» demiş ozan.
O dîvan sensin artık
bıçak kemikte.
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Güzelliklere Maviliklere Şarkı
Buğday denizinde Sivas’ın,
Amasya’nın elma bahçelerinde
Mutluluk salıncağında kolan vururuz.
Birlikte har vurur harman savururuz
Ah bir kez ekmeğin cennetine varalım
Hasan İzzettin Dinamo
Memleketimin Şarkıları --- Enver Gökçe
Derdini, ekmeğini bölüştüğüm
Türküleriyle bizi ağlatan memleketlim.
Karadeniz’in Rumelikarı tütünü,
Bende türküler oldu ağlamaklı,
Bende türküler oldu dizim dizim.
Doldurdum sineme, ciğerlerime,
Doldurdum derdi mihneti
Pamuk tozunu, kömür tozunu;
Memleketimin şarkıları kadar acı çektim.
Ben Ahmet Çavuş’um
Attığım kurşunlar gitmezdi boşuna
Şimdi kuzgunlar iner taze leşime
İki kere kesemden everdiğim
Dost dediğim kıydı bana.
Makinalaşmak İstiyorum!
trrrrum,
trrrrum,
trrrrum!
trak tiki tak!
makinalaşmak istiyorum!
beynimden, etimden, iskeletimden geliyor
bu!
her dinamoyu altıma almak için çıldırıyorum!
tükrüklü dilim bakır telleri yalıyor,
damarlarımda kovalıyor oto-direzinler lokomotifleri!
trrrrum,
trrrrum,
trak tiki tak
makinalaşmak istiyorum!
mutlak buna bir çare bulacağım
ve ben ancak bahtiyar olacağım
karnıma bir türbin oturtup
kuyruğuma çift uskuru taktığım gün!
trrrrum
trrrrum
trak tiki tak!
makinalaşmak istiyorum!
Nazım Hikmet, 1923