derskonum.com olarak bu sayfamızda Tiyatro türünün özellikleri nelerdir? üzerine bir paylaşım yapıyoruz .
doğru konum= derskonum
Tiyatro Nedir ? Özellikleri
*Olmuş ya da olması düşünülmüş birtakım olayların sahne üzerinde, gerçeğe uygun bir şekilde oyuncular tarafından gösterilmesine tiyatro denir.
VİDEO ANLATIM -PDF NORLAR aşağıda
Tiyatronun Özellikleri
*Olay çevresinde oluşan edebi metinler içerisinde sınıflandırılır.
*Kurmaca metinlerdir.
*Amaç estetik haz vermektir.
*Dil şiirsel-heyecana bağlı işlevlerde kullanılır
*Tiyatro eseri, olayları oluş halinde gösterir ve buna drama denir.
*Hayattaki olayları konu edinen, sahnede oynanmak amacıyla yazılan edebi eserdir.
Bu eserlerde olaylar yazarın ağzından anlatılmaz, eserin kişileri tarafından doğrudan doğruya söylenir ve yapılır.
*Konuyu-metni-iletiyi oyuncular canlandıracağı için jest-mimik-oyunculuk kabiliyeti çok önemlidir.
*Tiyatroda da roman ve öyküde olduğu gibi serim, düğüm ve çözüm evreleri vardır.
*Dramatik bir eser, olayların gelişmesine göre bazı bölümlere ayrılır, bunlara perde denir.
*Tiyatronun etkileyiciliği ve gücü, güzel sanatların neredeyse tüm dallarını (edebiyat, müzik, resim, dans...) kendinde toplamasından, tüm duyu organlarımızı etkilemesinden gelir.
*Okur - yazar olmayı gerektirmeden geniş bir kitleyle yüz yüze iletişim kurduğu için tiyatronun kitleleri harekete geçirme ve yönlendirme gücü vardır.
*Tiyatro doğrudan doğruya insanın serüvenlerini, kendisiyle ve çevresiyle olan çatışmalarını, sosyal yaşayışını, sorunlarını konu alır.
*Olayları ve kişileri canlı olarak gözümüzün önüne getirmesi, yaşatması, seyirciyi çok yönlü ve derin bir biçimde etkilemesi; tiyatronun seyirciye yeni bir yaşantı, yeni bir dünya görüşü kazandırmasında önemli bir etkendir.
*Tiyatro, her ülkede din törenlerinden doğmuştur.
*Bu sanat, dinlere ve toplum şartlarına göre, her ülkede ayrı özellikler göstermiştir.
1-TİYATRONUN ÖGELERİ
Tiyatronun ; eser, dramatik örgü,kişiler, sahne, dil-ifade,seyirci, oyuncu, yönetmen, gibi öğeleri vardır.
TİYATRONUN ÖGELERİ | |||
*Eser
| ⁕ Sahnede canlandırılmak amacıyla yazılan edebî metinlere tiyatro eseri denir. Tiyatro eserinde olaylar oluş hâlinde gösterilir, yazar varlığını hissettirmez ve bir anlatıcı bulunmaz. | ||
*Dramatik Örgü/(Olay Örgüsü | ⁕ Tiyatro eserinde olay, genelde yaşamdan alınır ya da gerçeğe benzer; çünkü sahneleme zorluğu, olay örgüsünde çok geniş olaylara, olağanüstülüklere ve dağınıklığa izin vermez.⁕ Olay, çoğunlukla bir savaşımdan (mücadeleden), yani iki gücün çatışmasından doğar. Çatışan güçler, insanla insan, insanla hayvan, insanla doğa, insanla doğaüstü varlıklar vb. olabilir. Tiyatro eserinde olayların hareket hâlinde sergilenmesine aksiyon (eylem) denir. | ||
*Kişiler (Şahıs Kadrosu)
| ⁕ Tiyatro eserinde dramatik örgüyü var eden, yaşayan ve yaşatan insanlara şahıs kadrosu denir. Şahıs kadrosunda temel unsur insandır ancak insanın dışındaki varlıkların (cin, peri, ejderha, ağaç, ev, hayvanlar vb.) da insani bir kimlikle şahıs kadrosu içinde yer alması mümkündür. ⁕ Oyun kişisi, ya insanın ortak ve genel özelliklerini simgeleyecek biçimde tip olarak ele alınır; ya da insanın kişisel özelliklerini yansıtacak biçimde karakter olarak işlenir. (Oyuncu ⁕ Bir rolü oyunculuk sanatı uyarınca oynayan (sahnede canlandıran) sanatçıya oyuncu denir. Erkek oyuncuya aktör, kadın oyuncuya aktrist denir)
| ||
TİYATRONUN ÖGELERİ |
| ||
Sahne/Mekan
| ⁕ Tiyatroda oyunun oynandığı, olayın geçtiği yerdir. Sahne, izleyicilerin kolayca görebilmeleri için genellikle yerden belirli bir ölçüde yüksek olan; oyun, müzik gibi her türlü gösteri yapmaya uygun alandır. ⁕ Tiyatro eserinde bir perdelik bölümün dekor bakımından değişik olan küçük kısımlarına da sahne denir |
| |
Zaman:
| Metindeki olayların yaşandığı zamandır. Tiyatroda olayların gerçekleştiği zaman sahnede dekorlarla tasvir edilir |
| |
Üslup:
| ⁕Bir sanatçıya,bir çağa veya bir ülkeye özgü teknik,renk,biçimlendirme ve söyleyiş özelliğine üslup denir.Her tiyatro yazarının kendine özgü bir üslubu vardır.Yazar,eserini kendi duyuş,düşünüş ve anlatış özelliklerine göre oluşturur. ⁕Tiyatroda,toplumun çeşitli kesimlerinden kişiler ve olaylar canlandırılır.Fakat kişilerin konuşmalarını ve olayları sahnede olduğu gibi yansıtmak yeterli olmaz.Konuşmaların ve olayların aktarımında yazarın yorumlaması da önemlidir.Yazarın kişiselliği,kullandığı dilin yapısı,anlatılmak istenen konu,eserin yazıldığı zaman,üslubun oluşmasında etkili olan öğelerdir. |
| |
Seyirci:
| ⁕ Tiyatro izleyicisine seyirci denir. ⁕ Tiyatroda, diğer sanatlardan farklı olarak seyirciyle oyuncuların aynı ortamda olması etkileşimde canlılığı getirir. Bu nedenle oyuncu ve izleyici arasında sürekli duygu alışverişi vardır. Tiyatroda seyirci ve oyuncu iki temel ögedir, birlikte duyar ve düşünürler. |
| |
Yönetmen :
| Sinema ve tiyatroda, eserin sahneleninceye veya seyirci önüne çıkıncaya kadar geçirdiği her anı yöneten kimsedir. Rejisör denir |
| |
