derskonum.com'un değerli akademisyen-öğretmen-öğrenci-edebiyat sever takipçileri.
doğru konum= derskonum
.. ANADOLU
LİSESİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ 12.SINIF
2.DÖNEM 1.YAZILI SINAV SORULARIDIR AD,
SOYAD: SINIF,NO.:
YAĞMURLAR VE TOPRAKLAR
(…)Nihat, güreştiği yıllardan tanırdı onu. 1931 buhranından önceydi. Kasabanın bolluk bereket dönemiydi henüz. Ovalar, düzlükler, sonra da set set bütün bayırlar, tepeler, bağlarla kaplıydı. Dünyanın en güzel çekirdeksiz üzümünü yetiştirirdi Urla. Bir okka çekirdeksiz kuru üzüm, bir okka kuzu etinden daha değerliydi. Para akıyordu sokaklarda. Davul zurna sesi eksik olmuyor, gezici tiyatro, saz, cambaz topluluklarının biri gelip biri gidiyordu. Sık sık yağlı güreş karşılaşmaları düzenleniyordu. Kasabanın geniş talim çayırını binlerce insan kuşatırdı bu karşılaşmalarda. Yakın köylerden gelenler daha sabahtan kasaba sokaklarını doldururlardı. Nihat ilkokulun ilk sınıflarındaydı daha. Tiyatroya, cambaza, güreşe gideceği günler bayram sabahlarına benzer bir heyecana tutulurdu. Sabırsızlığından doğru dürüst yiyemezdi öğle yemeğini.
Yemekten sonra annesi en yeni elbiselerini giydirir, babası elinden tutar güreşlere götürürdü. Pehlivan namlı bir güreşçiydi o yıllarda. Büyük ortaya güreşirdi. Deliormanlıydı. Sırtının yere gelmediği söylenirdi seyirciler arasında. Kispetlerini giyip de çayıra çıktığı zaman, orantılı ölçüleri, gelişmiş kaslarıyla heykel güzelliğinde görünürdü yapısı. Dışardan kim gelse yenerek yüzlerini ağarttığından kasabalılar övünürlerdi onunla. Güreşten sonra, bir elinde küçük bir kahve tepsisi, öbür elinin
tersiyle gözüne kaçan zeytinyağını silerek parsaya çıkardı. Kimse boş çevirmez, herkes cömertçe bir şeyler bırakırdı
tepsisine. Babası bir kâğıt lira verir, tepsiye atmasını söylerdi Nihat’a. Günün en sevinçli anıydı o. Bir borcu ödemenin iç
rahatlığını duyardı parayı
tepsiye bıraktıktan sonra.
(…) Necati CUMALI
Kazanım:Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
S.1. Metinde geçen “yüzlerini ağartmak” ve
“sırtı yere gelmemek” sözlerinin anlamlarını metnin bağlamından hareketle açıklayınız. (10 p.)
cevap: Yüzlerini ağartmak: Beğenilir iş yapmak, iş ve
davranışlarıyla yakınlarının övünmesine sebep olmak. Sırtı yer gelmemek:
Başarısızlığa uğramamak, yenilmemek, güçlü olmak.
Kazanım:Metnin türünün
ortaya çıkışı ve terihsel dönem ile ilişkisini belirler.
S.2. Yukarıda Yağmurlar ve Topraklar
romanından alıntı yapılan Necati Cumalı Türk romanında hangi roman anlayışına dahil edilir? Bu anlayışın bir özelliğini yazınız. (10 p.)
cevap: Toplumcu Gerçekçi roman anlayışı.
Özelliği:Bu roman anlayışında yazarlar köy ve köy
insanına yönelmiş, konu olarak toprağa bağlı insanların hayatları işlenmiştir.
Kazanım: Metnin tema ve konusunu belirler S.3.Yukarıdaki alıntının konusunu yazınız.(5 p.)
cevap: Roman kahramanlarından olan Nihat’ın kasabada
geçen çocukluk anıları.
KALIT PAYLAŞIMI
(…)Tarımcılar hayvanların, doktorlar insanların nasıl sağlıklı yaşıyacağını öğretmeli insanlara. Sözgelimi sen, geceleride halkı eğitmelisin, okutmalısın. Dahası, köyde insanlar arasındaki kavgaların nedenlerini araştırmalısın, engel olmaya çalışmalısın...” diyordu ki söylevini birden noktaladı, çünkü dokuz on kişi bir kayığı omuzlamış geliyordu... Onlara baktı şaşkın şaşkın. Gelenler işliğin önünde kayığı omuzlarından indirdiler. Biri “Kerem Usta, bu kayığı enlemesine ortadan hazırla kes!” dedi. Kerem Usta iyice şaşalamıştı. “Delirdin mi sen?” dedi. Bir başkası, “Evet, keseceksin!” dedi sertçe. Kerem Usta “Kesemem” dedi. İkisi de üsteledi: “Paranı alacaksın, niçin kesmiyorsun?” diye. Kerem usta
“Bakın” diyerek söze başladı; “Konuyu biliyorum. Duydum. Ata andacı, ata kalıtı kayık sizin düşündüğünüz gibi, ortadan ikiye bölünerek bölüşülmez. Kayığın ederinin yarısını biriniz öder. Kayığı da alır! Kayığı ortadan kesmekle ne kazanacaksınız? Öfkeyle kalkan zararla oturur demişler. Siz bunu yapıyorsunuz. Yapmayın!” İkisi de, “Keseceksin!” diye diretti. Biri, daha çok sinirliydi, ekledi: “Emeğini almayacak mısın? Sen emeğinin karşılığını al! Akıl ver demeye gelmedik buraya.” Öbürleri sessizdiler. Kerem Usta, onlara döndü, “Siz ne diyorsunuz?” diye sordu. Biri, “Biz çok uğraştık anlaştıramadık. İki kardeş de diretti...” dedi. Bir başkası, “Baltayla keseceklerdi. Bari tavuk kümesi yapın. Ata andacı, ata kalıtı evinizin önündeki tavukları barındırsın deyince baltayla kesmekten, parçalamaktan vazgeçtiler de ge-
tirdik.” Kerem Usta, iki kardeşe döndü, “Temel Reis, Salih Reis! Yapmayın. Ayıp!” der demez, ikisi de birden, “Kerem, senden öğüt almaya gelmedik.” dedi. (...) Behzat Ay
andaç: Yadigâr. kalıt: Miras.
Kazanım:Metindeki çatışmaları belirler.
S.4. Yukarıdaki alıntıdan bir çatışma örneği
gösteriniz.(10 p.)
cevap:Marangoz Kerem Ustanın Temel Reis ve Salih Reisi ,
yaptıklarının ayıp olduğu konusunda ikna etmeye çalışması
Kazanım:Metindeki şahıs
kadrosununözelliklerini belirler.
S.5.
“Kalıt
Paylaşımı” adlı metnin kişi kadrosunda bulunan marangoz Kerem Usta’nın iki
özelliğini yazınız.(10 p.) cevap: Kerem Usta: Uzlaşmacı, akıllı, bilgili, saygın
Kazanım:Metnin üslup
özelliklerini belirler.
S.6. “Yağmurlar ve Topraklar” adlı metinden yola çıkarak
Necati Cumalı adlı yazarımızın üslubunu (dili ve anlatımını) bir cümleyle
değerlendiriniz.(10 p.)
cevap: Cümleleri kısa, anlatım yalın, diyalog tekniğinden
yararlanmış, özellikle Türkçe sözcük kullanımına dikkat edilmiş.
Sessizliğin İlk Sesi
(...)Sessizlik şimdi durduğu yerde, bu boşlukta asılı kalamaz. Sessizlik de ağar, yeni bir şeye dönüşür; sessizlik sesini er geç duyurur. Uzun yaz gecelerinin boğuntulu dinginliğinde büyüdüğünü duyuran bir tohumun sesi gelir, sessizliğin kapısını vurur, onu uyarır. Yaşamaya perdelerini indirmiş, kapılarına dayak vurmuş bütün evleri dürtükler ; karartılmış sokakları, viran bağları, türküsüz, kahkahasız bahçeleri diriltir, camları zorlar. Sessizliğin doğurduğu ilk ses er geç soluğunu üfürür, bir damarın hiç vurmamış, bir suyun hiç akmıyormuş gibi durmasını engeller; ona yeni bir kıpırdanmayı
taşır. Bu kıpırdanma hemen
nerdeyse işitilir. (...) Adalet Ağaoğlu
Kazanım:Metni
yorumlar.
S.7. Sessizliğin İlk Sesi adlı metinde geçen “Yaşamaya
perdelerini indirmiş, kapılarına dayak vurmuş evler; karartılmış sokaklar, viran bağlar, türküsüz , kahkahasız
bahçeler” okuyucuda nasıl bir çağrışım uyandırmayı amaçlamaktadır? Anlatıcıya göre bu çağrışımı değiştirecek olan
nedir?(10 p.)
cevap:Hayat belirtisi olmayan, mutsuz insanların yaşadığı
, sıkıntılarını gizleyen ,umutsuz insanların yaşadığı bir yer çağrışıyor. Metne göre bu durumu değiştirecek olan ; sessizliğin doğurduğu ilk ses, bir tohumun
sesi
Kazanım:Yazar
ile metin arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
S.8. Temel hedefi ,insanlığı iyiye ve güzele götürmede bir türlü beklenen
başarıyı gösteremeyen modernizmin
neden başarısız olduğu konusunu irdelemek olan ve edebiyatımızdaki
temsilcileri arasında Adalet Ağaoğlu’nun da bulunduğu edebiyat akımı hangi akımdır? (5 p.)
cevap: Postmodern akım
Kazanım:Metinden hareketle
dil bilgisi çalışmaları yapar.
S.9. Sessizliğin İlk Sesi adlı metinde altı çizili olan (,)
ve (…) işaretlerinin kullanım amaçlarını yazınız.(10 p.) cevap: (,) sıralı cümleleri bağlamak göreviyle kullanılmıştır
(…)
alıntılarda , alınmayan bölümlerin yerine
kullanılır.
S.10. “Kalıt Paylaşımı”adlı metinde altı çizili cümlelerdeki
yazım yanlışlarını bulup doğrularını yazınız.(10p.) cevap: yaşıyacağını (yaşayacağını) geceleride (geceleri de)
I.Ancak şiiri küçük adamların
içine, bilindik mahallelerin arasına sokan bu hareket değişen
toplumsal koşulları kucaklayamamış; güçsüz
taklitçilerinin etkisiyle zayıflamıştır.
II. Orhan Veli , Melih Cevdet
ve Oktay Rıfat’ın
kurduğu Garip Hareketi;
İkinci Dünya Savaşı’nda şekillenmiştir.
III.
Onlara göre sanatçı ait olduğu toplumca beğenilmek üzere toplumun dilini kullanmalı, toplumu
yansıtmalıdır. IV.Garipçiler eserlerini bu siyasal ve toplumsal gerilim
ortamında vermişlerdir.
V.O dönemin sıkıntılarını yaşamak istemeyen Garipçiler eserlerinde bütün kalıpları altüst eden bir özgürlüğü tercih etmişlerdir.
S.11.
Yukarıdaki numaralı cümlelerden anlamlı bir paragraf
oluşturulursa sıralama nasıl olur? (15
p.) cevap: II , IV , V , III , I